Z Yad Vashem kooperować

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:

Jerusalem (B/SN). Durinski ministerski prezident Mario Voigt je na swojej jězbje do Israela daloko sahacu kooperaciju z wopomnišćom holocausta Yad Vashem doporučił. Nimo wuměny wučerjow by zhromadne dźěło z wopomnišćom w Buchenwaldźe blisko Weimara spomóžne było. 1937 zarjadowa SS pod nawodom Heinricha Himmlera tute koncentraciske lěhwo, kotrež sta so ze synonymom za nacional­socialistiske złóstnistwa.

Přećiwo hidźe zakročić

Brüssel (B/SN). Po słowach biskopskeje konferency Europskeje unije (COMECE) ma so přećiwo přiběracej intolerancy a hidźe konsekwentnišo zakročić. Na posedźenju frakcije přesahowaceje dźěłoweje skupiny w Europskim parlamenće žadaše sej zastupowacy generalny sekretar A. Calcagno zasadźenje koordinatora. Loni bu 2 211 antikřesćanskich padow hidy a 274 nadpadow registrowanych.

Měrowy zwón w Jerusalemje

Twarcy brónjow wyskaja

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:

Stockholm (dpa/SN). Sto najwjetšich brónjenskich koncernow swěta je lěta 2024 rekordne dochody 679 miliardow dolarow (585 miliardow eurow) nadźěłało. Tole wuchadźa z noweje rozprawy Stockholm­skeho měroweho slědźenskeho instituta ­Sipri. To je najwyši hdy registrowany dobytk. Swoje dochody su tež štyrjo wodźacy twarcy brónjow w Němskej stopnjowali: Rheinmetall, Thyssen-Krupp, Hensoldt a Diehl. Jich plus wučinja 36 procentow.

Spahn warnuje před blokadu

Berlin (dpa/SN). Předsyda frakcije CDU/CSU Jens Spahn je před negatiwnymi sćěhami móžneho zwrěšćenja rentoweje reformy knježerstwa CDU/CSU a SPD warnował. W padźe wotpokazanja njemóhło zwjazkowe knježerstwo dale činić, jako njeby so ničo stało, rjekny Spahn w sćelaku ARD. Potom bychu zdobom projekty kaž wobydlerski pjenjez, migracija a energijowa politika blokowane byli. Tuchwilu pak njeje w zwjazkowym sejmje žaneje alternatiwy, je sej Spahn wěsty.

Maduro: USA chcedźa naš wolij

Dospołnje zludani steja ludźo w Hongkongu před wupalenymi wysokodomami. Ličba smjertnych woporow wulkowohenja je mjeztym na 146 rozrostła. Za 40 ludźimi přeco hišće pytaja. Dźěło pomocnikow je jara wobćežne, dokelž je w ruinach ćma. Dotal su wohnjowi wobornicy hakle štyri z cyłkownje sydom wupalenych wysokodomow přeslědźić móhli. Foto: dpa/Amr Alfiky

Nowa młodźinska organizacija AfD

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:
Gießen (dpa/SN). AfD je w Gießenje naslědowacu organizaciju za Młodu Alternatiwu (JA) załožiła. Wona mjenuje so Generacija Němska (GD). Předsyda je Jean-Pascal Hohm. Na załoženskim kongresu je wjace hač 800 wobdźělnikow wotpowědny młodźinski statut z prawidłami nastupajo rólu a dźěło noweje organizacije schwaliło. Wona ma nětko, hinak hač Młoda Alternatiwa, wusko z AfD dźěłać. Z čłonom młodźinskeje organizacije móže jenož być, štóž je tež čłon AfD. Organizacija je „prawnisce samostatny dźěl strony“, rěka we wustawkach. Sobu dźěłać móža w njej wšitcy čłonojo AfD hač do 36 lět. Něhdźe 25 000 ludźi je w Gießenje přećiwo zjězdej AfD protestowało.

Nadźija na měr w Ukrainje

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je so po wuradźowanjach zastupnikow Ukrainy ze swojim knježerstwom wo móžnosćach za skónčenje wójny w Ukrainje optimistiski wuprajił. Wón je sej wěsty, zo su wuhlady na měrowe rozrisanje, kotrež by wšitkim wobdźělenym dobry kompromis był, dosć dobre. Porno tomu zwurazni wonkowny minister USA Marco Rubio, kiž bě so na jednanjach wobdźělił, zo je „hišće wjele dźěła“. Zwjazkowy wonkowny minister Johann Wadephul (CDU) je kedźbliwy, ale optimistiski: „Smy nětko w rozsudnym tydźenju“, rjekny wón w sćelaku ARD.

Trump je sej wěsty, zo chcetej Ruska kaž tež Ukraina wójnu skónčić. Jeho zastupnik Steve Witkoff pojědźe tutón tydźeń do Moskwy do Krjemla.

Prašenje reparacijow z blida njeje

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Pod nawodom zwjaz­koweho kanclera Friedricha Merza (CDU) a ministerskeho prezidenta Donalda ­Tuska su so dźensa němsko-pólske knježerstwowe konsultacije wotměli. Wuradźowanja maja dalšemu pohłubšenju partnerstwa mjez woběmaj krajomaj ­přinošować. Hłowne temy konferency běchu prašenja wěstotneje a zakitowanskeje politiki, zhromadne hospodarske dźěło a podpěra Ukrainy.

Wobkedźbowarjo wočakowachu, zo póńdźe tež wo wobchadźenje z němskej okupaciju Pólskeje w Druhej swětowej wójnje ze šěsć milionami morjenych ­Polakow a njesměrnymi škodami. Wo prašenju reparacijow Němskeje w Pólskej dale zjawnje diskutuja. Statny prezident Karol Nawrocki bě problem na swojim nastupnym wopyće w septembru w Berlinje znowa narěčał.

Hinak hač prawicarsko-konserwatiwny prezident njezastupuje liberalne knježerstwo Tuska tute prašenje ofensiwnje, wočakuje pak gestu dobreje wole ze stron zwjazkoweho knježerstwa.

Bamž jako posoł měra witany

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:

Wulke wočakowanja na wopyt Leja XIV. w krizojtym Libanonje

Beirut (dpa/SN). Bamž Leo XIV. je sej w Libanonje nowe iniciatiwy za měr a wujednanje na dobro wot wójny a krizow střaseneho kraja žadał. Nawoda katolskeje cyrkwje wopyta kraj we wobłuku swojeje prěnjeje wukrajneje jězby po dobrym poł lěće w zastojnstwje. Wčera bě Leo XIV. do Beiruta dolećał, po tym zo je Turkowsku wopytał. Do swojeho wopyta bě wón připowědźił, zo chcył bliskemu wuchodej w Libanonje „poselstwo měra“ wozjewić.

„Měr je tule wulka nadźija a powo­łanje, dar a stajnje njedokónčene twar­nišćo“, rjekny pontifeks na swojim zet­kanju z libanonskim prezidentom Jo­sephom Aounom. Runočasnje bamž politiskich nawodow kraja namołwješe, być „wěrni posoljo měra“, kiž swoje politiske diferency hladajo na wobstejace ćeže přewinu.

W Beiruće wočakowaštaj nawodu ­katolskeje cyrkwje tež prezident parlamenta Nabuh Berri a ministerski prezident Nauaf Salam. Nimo toho sadźi bamž w zahrodźe prezidentskeho palasta cedru, narodny symbol Libanona, kotryž je na chorhoji kraja zwobraznjeny.

Za přičinu so prašeć

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:
Štóž sej mysli, zo demokratiju wuchowa, hdyž dróhi blokuje, po kotrychž chce młodźina strony, kotraž je w parlamentach zastupjena, na swój zjězd jěć, trjeba politiske dalekubłanje. Tež wołanje za zakazom najwjetšeje opoziciskeje strony njetyje zakładnemu zakonjej, zo „wša statna móc z ludu wuchadźa“. To samsne płaći za žurnalizm kaž „Correctiv“, kotryž bě we wotkryću zetkanja z reprezentantom identitarneho hibanja wo planje „remigracije“ skerje zaćišće dyžli fakty šěrił, kaž su sudniske jednanja wobkrućili. Tež tajnu słužbu pod režiju nutřkownych mi­nisterstwow njetrjebamy, wšako su so ­načolni zastupjerjo młodźiny AfD a jeje nowy předsyda Jean-Pascal Hohm z Choćebuza wospjet zjawnje k „remigraciji“ a identitarnemu­ hibanju wuznawali – jich prawicarski ekstremizm přerězny čitar nowin hnydom spóznaje. Wotkryć pak nuznje dyrbimy, čehodla so dźeń a wjac młodych tež we wólbach tutej strašnej stronje přiwobroća. Marcel Brauman

Apel za wjace pjenjez přećiwo aidsej

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Z drastiskim apelom „Wotućće skónčnje!“ su podpisarjo na dźensnišim swětowym dnju boja přećiwo aidsej na dramatiske straty a na wosłabjenu globalnu prócu přećiwo HIV a aidsej pokazali. Zhromadnje namołwjeja woni zwjazkowe knježerstwo a knježerstwa druhich krajow, nuzowu situaciju skónčnje spóznać a trěbne přećiwne naprawy zahajić. Stare hesło hibanja na aids schorjenych dźensa zaso płaći: Mjelčenje = smjerć.

Podpisali su apel mjez druhim lawreatka Nobeloweho myta Françoise Barre-Sinoussi, kotraž bě aids zhromadnje z druhimi wědomostnikami wuslědźiła, bywša prezidentka zwjazkoweho sejma a zwjazkowa ministerka za strowotnistwo Rita Süßmuth kaž tež bywši Berlinski knježacy měšćanosta Klaus Wowereit.

To a tamne (01.12.25)

Montag, 01. Dezember 2025 geschrieben von:

Hokejowy turněr na běrowowych stólcach su zaso w Bremenje přewjedli. Ně­hdźe 500 sportowcow je so kónc tydźenja na tym wobdźěliło. Nastał bě event skerje připadnje: Mějićel wobchoda za běrowowe stólcy chcyše zawodnu adwentničku ze skurilnym wubědźowanjom womłodźić. Mjeztym přichadźeja na wubědźowanje mustwa ze wšeje Němskeje z fanami, bubnarjemi a rejwarkami.

Łuskača, tak wulkeho kaž čłowjek, je njeznaty skućićel w šotiskim Edinburghu před hosćencom pokradnył. Wobrazy stražowanskeje kamery pokazuja, kak z kolesom nimo jěducy zakukleny muž dwaj metraj wysoku a nic runje lochku postawu hrabnje a z njej wotjědźe. Při tym by wón bjezmała padnył. W socialnych medijach so nad kurioznym podawkom směja. Što paduch z tysac eurow drohej postawu chce, njewědźa.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND