Washington (dpa/SN). Po tym zo je přiměr na Bliskim wuchodźe wuspěšnje zrjadował, přiwobroća so prezident USA Donald Trump nětko zaso sylnišo wójnje Ruskeje přećiwo Ukrainje. Wón chce so „najskerje přichodnej tydźenjej“ w Budapesće z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom zetkać. Tole rjekny Trump nowinarjam, po tym zo bě wčera wječor z Putinom telefonował. Hižo w awgusće běštaj so statnikaj w Alasce zetkałoj – bjez ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho a bjez konkretnych wuslědkow. Tež tónkróć njeje róla Zelenskeho jasna.
Erfurt/Magdeburg (dpa/SN). Wjace hač tři lětdźesatki po znowazjednoćenju Němskeje je rozdźěl mjez mzdami na wuchodźe a na zapadźe dale wulki. Na wuchodźe zasłužeja połnje přistajeni po informacijach Němskeho zwjazka dźěłarnistwow (DGB) wob lěto přerěznje 13 400 eurow mjenje hač kolegojo na zapadźe. To je rozdźěl 21 procentow. Symbolisce to woznamjenja, zo přistajeni na wuchodźe wot 16. oktobra matematisce zadarmo dźěłaja.
Hłowna přičina toho je po měnjenju DGB snadny podźěl zawodow, kiž płaća mzdu po tarifje. W tajkich zawodach dźěła w nowych zwjazkowych krajach jenož 42 procentow ludźi, na zapadźe je jich 50 procentow. W Saksko-Anhaltskej zasłužeja dźěławi w zawodach z tarifowym zrěčenjom 718 eurow wjace wob měsac. W Durinskej wobradźi tarifowe zrěčenje dźěławym wob měsac 740 eurow wjace hač ludźom w firmach bjez tarifoweje wjazby.
W ćmowych podkopkach móža so ludźo wot jutřišeho we wopytowarskim šachće Röhrig w saksko-anhaltskim Wettelrode strachować. Bywše wudobywanišćo kopora su za bližacy so Halloween spřihotowali, zamołwići zdźěleja. Wosebje zajimawa je něhdźe kilometer dołha jězba z hórniskej železnicu, kotraž je hotowy kabinet stracha. Tak zlě pak na kóncu njebudźe, wšako je šacht dźěćom wot pjeć lět přistupny. Wot 1873 do 1990 su tam kopor wudobywali.
Wosamoćenosć mjez młodymi ludźimi spochi přiběra. Tole je wuslědk přepytowanja organizacije za hospodarske zhromadne dźěło a wuwiće. Mjez 16- do 24lětnymi je podźěl wšědnych kontaktow wot 2015 do 2022 wot 44 na runje hišće 36 procentow woteběrał. Runočasnje je wšědny čas před kompjuterom a smartfonom spochi přiběrał.
Čorny Chołmc (AK/SN). Na puću Łužicy wot energijoweho k wědomostnemu regionej su Wojerecy pioněr. Tole podšmórny sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) na zběhance za slědźenski centrum za awtomatizowanu mobilitu a wěstotu Smart Mobility Lab srjedu na Čornochołmčanskim přemysłownišću. Na něhdźe hektar wulkej přestrjeni nastanje sto króć sto metrow wulka a 42 metrow wysoka slědźenska hala. Twarski knjez je TU Drježdźany. Halu twari zawod Goldbeck Ost tzwr Budyšin. Hač do kónca lěta 2026 ma twarjenje hotowe być. W januarje 2027 ma centrum dźěłać započeć. Inwesticija wučinja něhdźe 86 milionow eurow. Wona zestaja so prěnjorjadnje ze spěchowanskich srědkow Zwjazka a Swobodneho stata Sakskeje za změnu strukturow.
Berlin (dpa/SN). Dojednanje na měrowy plan za Gazaske pasmo wobhladuje zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) jako namołwu na Europu, so mjezynarodnje bóle zasadźeć. Wot minjeneje póndźele je zaso nadźije na trajacy měr w regionje Bliskeho wuchoda, rjekny Merz w swojej knježerstwowej deklaraciji dźensa w zwjazkowym sejmje w Berlinje. „Wšitcy widźa, što je móžno, hdyž zjednoćenstwo statow hromadźe dźěła.“
Podhladneho njepřepodadźa
Rom (dpa/SN). Plany za bórzomny proces přećiwo pozdatnym zamołwitym nadpada na wolijowód Nordstream lěta 2022 w Baltiskim morju před němskim sudnistwom su so rozbili. Italske sudnistwo je njewočakowano zakazało, w jastwje sedźaceho podhladneho Němskej přepodać. Muža běchu w awgusće w Italskej zajeli, jako bě tam na dowolu. Němska policija ma jeho za hłowneho zamołwiteho bomboweho atentata w morju, kiž bě měsacy po ruskim nadpadźe na Ukrainu wulku kedźbnosć zbudźił.
Klöckner za „mandat a baby“
Brüssel (dpa/SN). Za škit wuchodneje flanki NATO sćele Němska wojerske lětadła typa Eurofighter na pólske lětanišćo Malbork. Nimo toho inwestuje Berlin dźesać miliardow eurow do wuwića trutow. Tole je zakitowanski minister Boris Pistorius na zetkanju zakitowanskich ministrow čłonskich statow NATO w Brüsselu připowědźił.
Z Eurofighterami chce němske wójsko po informacijach politikarja SPD na wuchodnej mjezy wojerskeje aliancy powětrowe patrulje přewjesć a tak misiji NATO „Eastern Sentry“ (Stražnik wuchoda) přinošować. Akciju běchu w septembru po najnowšim ranjenju powětroweho ruma přez ruske lětadło na Baltikumje a po ruskich trutach w Pólskej zahajili.
Agresiwne zadźerženje ruskeho prezidenta Wladimira Putina pokazuje, zo njesmě NATO při sylnjenju swojeje woborneje kmanosće „ani wokomik“ popušćić, Pistorius w Brüsselu rjekny.
Ruska prěje, zo je powětrowy rum Estiskeje zraniła. Tež identita trutow w Pólskej njeje přeco hišće wujasnjena.