Merz zakituje Wadephula
Zeleni žadaja sej w debaće wo syriskich ćěkancach wjace wěcownosće
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz je w debaće wo syriskich ćěkancach wonkowneho ministra Johanna Wadephula (wobaj CDU) zakitował. „Wězo zwjazkowy kancler swojeho wonkowneho ministra podpěruje“, rjekny rěčnik knježerstwa Stefan Kornelius. Merz je jara spokojom, kak je frakcija CDU/CSU wutoru z temu wobchadźała. Wonkowny minister je runja druhim zamołwitym zastupnikam zwjazkoweho knježerstwa swoju poziciju w tymle prašenju rozłožił.
Wadephul bě minjeny tydźeń z wuprajenjemi wo wobydlerskej wójnje w Syriskej tójšto diskusijow w rjadach unije zbudźił. Pobywši w ćežko wobškodźenym měsće w Syriskej minister na tym nětko dwěluje, zo móža so syriscy ćěkancam hladajo na masiwne zničenja do swojeje domizny nawróćić. Merz runočasnje rjekny: „Wójna w Syriskej je nimo. Njeje žanych přičinow wjace za azyl w Němskej. Tuž móže so nawrót ćěkancow zahajić.“, wón rjekny.
Wuběrny lawreat
To a tamne (06.11.25)
Razniše chłostanja hroža přichodnje za rozbuchnjenje pjenježnych awtomatow. Zwjazkowy sejm je wčera wječor zakoń schwalił, z kotrymž minimalne chłostanje wot jednoho lěta na dwě lěće pozběhnu. Štóž při rozbuchnjenju druhich wohrožuje, dyrbi z jastwom hač do pjeć lět ličić. „Njeńdźe jenož wo pjenjezy w awtomatach, dźe wo wěstotne začuće ludźi“, rjekny zapósłanc CDU Marec Henrichmann. W Němskej je ličba rozbuchnjenych pjenježnych awtomatow minjenych dźesać lět masiwnje přiběrała.
Před strachami alkohola warnuje społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za bój přećiwo drogam Hendrik Streeck. Wón wobkedźbuje lochkomyslne wobchadźenje z alkoholom, „kiž steji při kóždej składnosći w srjedźišću“. Politikar CDU so za to wupraja, „přewodźane piće“ za młodostnych wot 14 lět wotstronić, dokelž wostanje alkohol strašna droga.
Awtonomija w Južnym Tirolu z přikładom
Mjeńšiny w prowincy so wosebje škitaja, štož cyłej zhromadnosći tyje
Južny Tirol je hižo lětdźesatki přikład wuspěšneje awtonomije za tam bydlace mjeńšiny. Na kongresu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšinow před tydźenjomaj w Bozenje je region puće do awtonomije zastupjerjam tamnych mjeńšinow w Europje pokazał. Z historiskich přičin stej rěč a kultura němskeje a ladinskeje ludnosće w Južnym Tirolu škitanej. Fundament toho je statut awtonomije ze swójskim zarjadnistwom w Južnym Tirolu, kotryž swjećeše w lěće 2022 swoje 50. narodniny. Region je stabilny, hospodarsce rozrostuje a towaršnosć je wusko mjez sobu zwjazana. To je w zjawnym žiwjenju wšudźe widźomne a čujomne. Awtonomija škita tři rěčne skupiny – němsku, italsku a ladinsku – přez proporcny system, wetoprawo a paritetiske komisije. Institucije prowincy zawěsćeja, zo rozsudy cyła ludnosć nosy.
Wadephul rozhorjenje zbudźił
Berlin (dpa/SN). Wonkowny minister Johann Wadephul (CDU) je z dalšim wuprajenjom rozhorjenje w frakciji CDU/CSU zwjazkoweho sejma zbudźił. Kaž wobdźělnicy zdźěleja, je Wadephul na frakciskim posedźenju pječa rjekł, zo wupada Syriska hórje hač Němska 1945. Hišće do posedźenja bě so zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) prócował, njedorozumjenja wotstronić, kotrež běchu po jězbje ministra do Syriskeje nastali.
Znowa čołm pašowarjow zničili
Washington (dpa/SN). Marina USA je w pacifiskim oceanje znowa pozdatny čołm wikowarjow drogow zničiła a při tym dweju mužow moriła. Tole zdźěla nawoda Pentagona Pete Gegseth. Wón mjenowaše woporaj drogoweju teroristow. Čołm je po jeho słowach drogi po znatej čarje pašowarjow transportował. USA su při akciji tajkeho razu mjeztym wjace hač 60 ludźi w mjezynarodnych kónčinach morja morili, štož powšitkowne mjezynarodne mórske prawo rani.
Warnuje před chaosom w USA
Wopomnišćo za wopory nadpada islamistiskeje Hamas na hudźbny ...
Šwika debatu Syričanow dla
Berlin (dpa/SN). Nutřkowny politikar SPD Sebastian Fiedler je debatu nastupajo spěšny nawrót syriskich ćěkancow do jich domizny kritizował. Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) bě diskusiju nastorčił, jako rjekny, zo je wobydlerska wójna w Syriskej nimo a zo móhli so tuž wšitcy ćěkancy nawróćić a swój kraj zaso natwarić.
Fiedler w rozhłosu rbb na to pokaza, zo tójšto ludźi ze Syriskeje mjeztym w Němskej na dźěło chodźi a dawki a socialne wotedawki płaći. „Wo tym so poměrnje mało rěči. Nawopak. Nastanje zaćišć, zo je trjeba, ludźi ze Syriskeje tak spěšnje kaž móžno zaso wotsunyć. Tuta diskusija woprawdźitosći w Němskej scyła njewotpowěduje.“
EU plan klimy dla wujednała
Demokrat wólby w New Yorku dobył
New York (dpa/SN). Dobyćer wólbow měšćanosty w New Yorku, Zohran Mamdani, je w swojeje dobyćerskej narěči direktnu konfrontaciju z prezidentom USA Donaldom Trumpom pytał. „W tutym wokomiku politiskeje ćmy stanje so New York ze swětłom“, rjekny Mamdani po swojim wólbnym dobyću na zarjadowanju w měšćanskim dźělu Brooklyn.
Wón je sej toho wědomy, zo Trump tutu narěč sćěhuje, Mamdani rjekny, a so direktnje na njeho wobroći. Trumpowe knježerstwo bě naposledk jara razne přećiwo ludźom postupowało, kotřiž běchu ilegalnje do kraja přišli. New York wostanje město zapućowarjow, wón potwjerdźi. „Jeli chceće jednoho z nas dosahnyć, dyrbiće pola nas wšěch nimo.“
Lěwicarski demokrat je po dotalnych informacijach medijow USA přewšo wažne wólby měšćanosty w New Yorku dobył. 34lětny po wuličenju 97 procentow wšěch wólbnych lokalow jasnje před druhimi kandidatami nawjedowaše.
Na čole najwjetšeho města USA a jako prěni muslim w tutym zastojnstwje móhł so Mamdani z wažnym kontrahentom Trumpa stać. Tón bě hrozył, zo připłatki za New York na minimum zniži, dyrbjał-li „komunist“ wólby dobyć.
