Reiche za nowu hospodarsku politiku

Dienstag, 11. November 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa ministerka Katherina Reiche (CDU) namjetuje hladajo na hižo dlěje trajacu dobu hospodarskeje słabosće zasadne nowe wusměrjenje hospodarskeje politiki. Reiche mjenuje swój koncept „Agendu 2030“. „Połoženje je chutne, hospodarsko-politisce runje tak kaž z wida wěstotneje politiki“, rjekny Reiche w zasadnej narěči w Berlinje. Němskej hrozy, zo zhubi kontakt k wodźacym industrijnym krajam a trjeba wobšěrny „fitnessowy plan“ po hesle: wjace wubědźowanja, mjenje stata.

Reiche dźeržeše swoju narěč na sympoziju swojeho ministerstwa k socialnemu wičnemu hospodarstwu. W tym zwisku spominachu na Ludwiga Erharda, ­legendarneho hospodarskeho ministra mjez 1949 a 1963. Erhard bě swój čas princip „derjeměće za wšěch“ zwoprawdźił. Reiche chce podobnu politiku přesadźić. „Zo móhł stat zaso jednanjakmany być, dyrbi so wón na centralne nadawki koncentrować“, je sej wona wěsta. Subwencija a spěchowanske programy měli so konsekwentnje přepruwować.

Dobre wukubłanje najwažniše

Dienstag, 11. November 2025 geschrieben von:

Bjezdźěłnosć mjez młodostnymi dale wulka – přičiny wšelakore

Kamjenica (dpa/SN). Swójski job, swójske pjenjezy: Mnohim młodostnym a młodym dorosćenym skićachu sakske dźěłowe wiki minjene lěta dobru móžnosć, stajić so na swoje nohi. Tomu po­lěkowaše, zo poda so tójšto fachowcow na wuměnk. Mjeztym pak je młoda generacija zaso bóle wot bjezdźěłnosće po­trjechena. Nětko něchtóžkuli wobžaruje, zo je šulske wotzamknjenje abo powołanske wukubłanje skepsał.

Kóždy dźesaty bjezdźěłny w Sakskej ­je po najnowšich ličbach zwjazkoweje agentury za dźěło młódši hač 25 lět. Po zdźělenju bě w oktobru něhdźe 15 200 młodych dorosćenych jako bjezdźěłnych zapisanych. To je 1 200 abo 8,5 procentow wjace hač lěto do toho. Rozrost młodźinskeje bjezdźěłnosće bě tak sylniši hač powšitkowna bjezdźěłnosć (plus 5,8 procentow).

Wid na statistiku pokazuje, zo bjezdźěłnosć mjez młodostnymi hižo dlěši čas spochi přiběra. Tola kak je to móžno?

Próca z přikładom

Dienstag, 11. November 2025 geschrieben von:
Domowina je wčera na fachowym forumje w Čornym Chołmcu prěni raz Myto za hospodarstwo spožčiła. Mnozy ludźo drje so prašeja, hač je w Serbach dalše wuznamjenjenje trěbne. W tutym padźe wotmołwju z „haj“. Serbske rěčne rumy su za zachowanje našeje rěče a kultury bytostne. Předewšěm w předewzaćach, hdźež dźěłaćerjo najwjetši dźěl swojeho wšědneho dnja přebywaja a ludźom posłužby poskićeja, njeje to samozrozumliwe. Předewzaćelam, kotřiž so wčera na forumje wobdźělichu, je serbskosć wažna a woni samo wuzběhuja, zo je mnohotnosć w zawodach bohatstwo. Angažement předewzaćow, kiž so za to zasadźuja, zo je serbšćina widźomna, słyšomna a začujomna, dyrbi so na kóždy pad hódnoćić. Předewšěm poskitki w Delnjej Łužicy běchu mi wčera překwapjenka. Firmownicy a posłužbowarjo so zaměrnje za delnjoserbšćinu zasadźuja a so wo rěč prócuja, štož je jim wěc wutroby. To je přikładne. Bianka Šeferowa

Wjelki zatřělić „prawje a trěbne“

Dienstag, 11. November 2025 geschrieben von:

Podstupim (dpa/SN). W problemowych kónčinach Braniborskeje ma přichodnje jednorišo być, wjelki zatřělić. Z přiwzaćom wjelka do zwjazkoweho hońtwjerskeho zakonja ma zatřělenje wjelkow přichodnje tam móžno być, hdźež je wosebje wjele wjelkow a hdźež je populacija w dobrym stawje. Ministerka za ratarstwo Hanka Mittelstädt (SPD) ma doje­dnanje mjez ministerstwomaj za wobswět a ratarstwo za „prawe a trěbne“.

Čłonske staty EU běchu škitny status wjelka w lěću wot „kruće škitany“ na „škitany“ znižili a tak wuměnjenje za hońtwjerske prawo stworili. Zwjazkowe knježerstwo je połoženje wjelčeje populacije naposledk jako dobre posudźo­wało.

Ratarske ministerstwo Braniborskeje bě w septembru připowědźiło, zatřělenje wjelkow w kónčinach zmóžnić, hdźež wone wosebje wjele zwěrjatow zakusaja. Nastać ma přehlad kónčin, hdźež je móžno, wjelki zatřěleć. W lěće 2024 běchu po informacijach ratarskeho ministerstwa 279 wjelčich nadpadow registrowali. Při tym su wjelki 1 047 wužitnych zwěrjatow zakusali, zranili abo zaćěrili.

Lětanišćo pola Choćebuza ponowili

Dienstag, 11. November 2025 geschrieben von:
Po wobšěrnych inwesticijach a twarskich dźěłach su minjeny kónc tydźenja lěta­nišćo Choćebuz-Kopańca (Neuhausen) swjatočnje přepodali. Minjene lěta su tam dobre dźesać milionow eurow ze fondsa za sylnjenje strukturow nałožowali. Nastała je 1 080 metrow dołha a 23 metrow šěroka asfaltowana čara za wotlět a přizemjenje lětadłow, kotraž zmóžnja cyłolětne wužiwanje. Tež nowu tankownju za lětadła tam wotnětka maja. Tak mjenowane „wobchadne přizemišćo“ ma přichodnje wuski partner Němskeho centruma za lětarstwo a swětnišćowe slědźenje kaž tež Techniskeje uniwersity Choćebuz-Zły Komorow być. Foto: Michael Helbig

To a tamne (11.11.25)

Dienstag, 11. November 2025 geschrieben von:

Při ćežkich njezbožach přez hoberske žołmy na dowolowej kupje Teneriffa su so tež třo turisća z Němskeje zranili. Woni so snadnje zranichu, wonkowne mi­nisterstwo w Berlinje zdźěla. Konsulat w Las Palmas je mjeztym kontakt k potrjechenym nawjazał. Hdźe je k njezbožu dóšło, njeje znate. Hoberske žołmy běchu turistow překwapili, kotrež so na po­brjóžnych promenadach wuchodźowachu. Mnozy buchu do morja storhnjeni.

Ze skóržbu wjacorych miliardow dolarow hrozy prezident USA Donald Trump britiskemu sćelakej BBC. Pozadk je rozprawa sćelaka wo podawkach 6. januara 2021 a wo narěči Trumpa, kiž je sćelak po jeho měnjenju skomolił. Prawiznicy Trumpa sej žadaja, zo sćelak wšitke „ranjace wuprajenja“ hač do pjatka cofnje, so zamołwi a wotškódnjenje zapłaći. Šef BBC Tim Davie je hižo wotstupił.

Zhromadnje so modliłoj

Montag, 10. November 2025 geschrieben von:

Beirut (B/SN). Němski ewangelski biskop Frank Kopania za wukraj a syrisko-ortodoksny patriarch, swjatosć Moran Mor Ignatius Aphrem II. staj so w Beiruće zhromadnje wo měr, runoprawnosć, sprawnosć a wo swobodu křesćanow w Syriskej modliłoj. Patriarch nawjedowaše zjawne aramejske připoł­dniše modlenje. Biskop Kopania přilubi pomoc a podpěru syriskim křesćanam.

Mjezsobna pomoc židow

Jerusalem (B/SN). Wažny wobstatk židowskeje wěry je mjezsobna pomoc. Za tajke dobroćelstwo, hebrejsce „zedaka“, židźa pjenjezy za chudych a potrěbnych składuja. Woni móža tež we wólnym času pomocne organizacije podpěrać. Kóždy jednotliwc móže k tomu přinošować, zo so wšitkim derje wjedźe, njewotwisnje wot toho, hač su přijimarjo pomocy židźa abo nic.

Nabožne symbole

Čłonow AfD wuzamknu

Montag, 10. November 2025 geschrieben von:

Köln (dpa/SN). Štóž je z čłonom AfD, njemóže wotnětka hižo sobustaw Kolpingowcow w Němskej być. Tole je katolski socialny zwjazk z hłownym sydłom w Kölnje na swojej hłownej zhromadźiznje ­rozsudźił. Wotnětka je móžno, kóždeho wuzamknyć, „kiž w słowach a skutkach“ pokazuje, zo podpěruje přeswědčenja, kotrež směrnicam Kolpinga njewotpowěduja, zwjazk zdźěla. K tomu słušeja tež pozicije AfD. Kolpingowy zwjazk ma w Němskej 200 000 čłonow a 10 000 přistajenych.

Blokadu poněčim přewinyć

Washington (dpa/SN). Prěni króć po zahajenju zasakłeje zwady wo etat USA su so demokraća a republikanojo na konkretne kročele dojednali, zo bychu blokadu dźěła knježerstwa přewinyli. Senat hłosowaše minjenu nóc za to, wo přechodnym etaće wothłosować, kotryž bě dom reprezentantow zapodał. Z tym je prěni wažny zadźěwk k skónčenju naj­dlěšeho shutdowna w stawiznach USA přewinjeny, kiž dźěło ministerstwow haći.

Přetwar dale spěchuja

Policisća su dźensa rano Taleba al-Abdulmohsena do Magdeburga přiwjezli. Mjeztym 51lětny muž ze Sawdi-Arabskeje bě 20. decembra 2024 z awtom přez Magdeburgske adwentne wiki smalił a šěsć žonow a dźěćo morił. Wjace hač 300 ludźi so při tym ­zrani. Wot dźensnišeho steji muž před sudnistwom. Za to běchu nowu prowizorisku žurlu natwarili. Foto: dpa/Hendrik Schmidt

Demokratija wohrožena

Montag, 10. November 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Demokratija w Němskej je po posudku zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera wohrožena, kaž hišće nihdy po znowazjednoćenju Němskeje. „Hišće nihdy w stawiznach našeho znowa zjednoćeneho kraja njeběštej demokratija a swoboda tak nadpadnjenej. Wohrožena ze stron ruskeho agresora, kiž je naš měrowy porjad rozbił a přećiwo kotremuž dyrbimy so wobarać“, rjekny hłowa stata składnostnje 9. nowembra w Berlinskim hrodźe. „Aktualnje wohrožuja nas prawicarsko-ekstremne mocy, kotrež demokratiju nadpaduja a mjez ludźimi přiběraja“. Tajke strony zakazać njeje wuraz słabeje de­mokratije, ale dopokazuje nawopak jeje sylnosć, je sej Steinmeier wěsty.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND