Knježerstwo pod ćišć stajili

Dienstag, 07. März 2023 geschrieben von:

Paris (dpa/SN). Z dalšim akciskim dnjom su dźěłarnistwa w Francoskej ćišć na tamniše knježerstwo zesylnili a su dźěłopřijimarjow ke generalnemu stawkej namołwjeli. Pozadk toho je planowana reforma rentow, při čimž ma so regularny spočatk wuměnka wot 62 na 64 lět po­zběhnyć, štož ma wjele ludźi w kraju ­za njesprawne. Dźensa su we wjacorych městach demonstracije přewjedli. Tohorunja njejězdźachu wulki dźěl ćahow. Tež na lětanišćach su přistajeni stawkowali.

Lěto derje startowało

Wiesbaden (dpa/SN). Němska industrija měješe spočatk lěta překwapjace wjace nadawkow hač wočakowane. Tak běše to porno decembrej postup wo jedyn procent, zdźěli dźensa zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje. Fachowcy wuchadźachu poprawom z minusa wo 0,7 procentnych dypkow. „To je dobry start do noweho lěta“, wuzběhny ekonom Jens-Oliver Niklasch z Badensko-Württembergskeje krajneje banki.

Pochad 2 000 wosobow njewěsty

Pólski koncern wobskorža Rusku

Dienstag, 07. März 2023 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Pólski wolijowy koncern PKN Orlen chce prawniske kročele přećiwo Ruskej přetorhnjeneho doda­wanja zemskeho wolija přez wolijowód „Družba“ zahajić. Šef koncerna Daniel Obajtek je wčera w rozhłosowym sćelaku Zet připowědźił, zo chcyło sej předewzaća wot Ruskeje wotpowědne wotškódnjenje žadać, pokazujo při tym na wobstejace zrěčenja. Ruska bě po informacijach Orlena kónc februara přestała, Pólskej přez pipelinu wolij dodawać. Orlen twjerdźi, zo je na tajku situaciju přihotowany a zo wolij mjeztym w druhich krajach kupuje. Jeničke wobstejace zrěčenje z ruskimi dodawaćelemi wolija kónc 2024 wuběži. Mjeztym pak je Ruska ze swojeje strony přestała, Pólskej wolij dodawać.

Podawk je w Pólskej mjeztym skandal zbudźił, kaž w njedźelnym wusyłanju rozhłosoweho magacina MDR „Hej susodźe!“ wotkrychu. Orlen bě hižo dlěši čas twjerdźił, zo žadyn ruski wolij wjace njedóstawa a zo je bencin při tankownjach koncerna tohodla tak drohi. Nětko je zjawnosć zhoniła, zo je koncern dale tuni wolij w Ruskej kupował a ludźom droho jako bencin a diesel předawał.

Sakska chce aliancu z regionami EU

Dienstag, 07. März 2023 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Sakska je so zhromadnje z wjacorymi stejnišćemi za mikroelektroniku w Europskej uniji załoženje aliancy regionow połwodźakow nastor­čiła. Zaměr aliancy je wubědźowanja­kmanosć europskich stejnišćow zesylnić, kotrež maja wulku konkurencu z USA a Chiny, zdźěli sakske statne knježerstwo wčera na wopyće w Brüsselu. Aliancu chcedźa klětu w prěnim kwartalu załožić a z njej aktiwnje k zwoprawdźenju chipoweho zakonja EU přinošować.

Tak je předwidźane, zo wědu wuměnjeja a kooperacije a zhromadne inowacije mjez europskimi stejnišćemi nastanu. Cyłkownje 13 stejnišćow z dźewjeć europskich krajow je dojednanje podpisało. Mjez nimi stej Bayerska a španiski region Baskiska. „Zo móhli ekonomisku sylnosć a wubědźowanjakmanosć zachować, dyrbimy předewšěm w branši połwodźakow naše techniske zamóžnosće wutwarić“, wuzběhny sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU).

Lěpše zwiski po Delnjej Łužicy

Dienstag, 07. März 2023 geschrieben von:

Braniborske knježerstwo a Němska železnica sej přezjednej

Choćebuz (dpa/SN). Planowanje za lěpši železniski zwisk mjez Berlinom a Choćebuzom derje pokročuje. Zwjazk, Braniborska a Němska železnica (DB) dorozumichu so spočatk lěta na financowanje za wutwar dwórnišća Königs Wusterhausen, zdźělištej minjeny pjatk braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) a Daniela Gerd tom Markotten z předsydstwa DB. Kóšty za wutwar wu­činja něhdźe jědnaće milionow eurow. Nowotwar twornje za zwuporjedźenje a hladanje spěšnikow ICE w Choćebuzu běža tohorunja po planje.

Dotal je na železniskej čarje koło­wokoło Königs Wusterhausena wjele wobchada, hdźež dóńdźe tež k haćenjam. Tole ma so přiměrić a čara wutwarić. Twarske dźěła na sewjeru dwórnišća maja po informacijach braniborskeho knježerstwa hač do lěta 2027 zakónčene być. Prěnje naprawy so tuchwilu přihotuja.

Zasadnje hinak myslić

Dienstag, 07. März 2023 geschrieben von:
Dyrbju přiznać, zo běch skeptiski, jako wonkowna ministerka Annalena Baerbock njedawno připowědźi, zo chcyła wotnětka tež „feministisku wonkownu politiku“ přesadźić. Chcyjo-nochcyjo dyrbjach na žónske aktiwistki kaž Alice Schwarzer abo na genderowu politiku myslić, z kotrejž so přeco hišće tak prawje spřećelić njemóžu. Dopominach pak so tež na reportažu z Indiskeje: Tam dawaja runje žonam kredity, dokelž wědźa, zo z pjenjezami zamołwiće wobchadźeja – hinak hač mnozy mužojo – a zo z pjenjezami něšto wužitneho wuzbytkuja. Abo myslu na wopyt pola Budyskeho twarca pišćelow Eule, hdźež nam mějićelka swój zawod přewšo nazornje a kompetentnje předstaji. Nic naposledk smy wšitcy w swójbach wotrostli, w kotrychž měješe mać komando. Přiwšěm maja žony w powołanju a towaršnosći přeco hišće nje­lěpšiny, dokelž jich mužojo wutłóča. Tole přewinyć sej žada, nastajenje k žonam změnić – zasadnje. Marko Wjeńka

Wopyt Pistoriusa

Dienstag, 07. März 2023 geschrieben von:
Kaunas (dpa/SN). Zwjazkowy zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) wopyta dźensa partnera Nato Litawsku. Tam zetka so wón z wojakami zwjazkoweje wobory, kotryž su w zwisku z wójnu ­w Ukrainje wot nazymy w Litawskej zaměstnjeni. Tuchwilu wotměja wojacy tam wosebite zwučowanje zhromadnje z litawskimi kameradami.

To a tamne (07.03.23)

Dienstag, 07. März 2023 geschrieben von:

82lětna je swojeho syna po wobchadnym njezbožu w Lüneburgu zakitowała a so z chošćom do nadběhowarja dała. 54lětny bě po njezbožu minjeny pjatk, do kotrehož bě jeho dźowka zapřijata, na městno njezboža přišoł a so do 57lětneho wobdźěleneho dał, zdźěli zawčera­wšim rěčnik policije. 57lětny je potom do hrjadki padnył a so w mjezwoču zranił. Jeho 82 lět stara mać hrabny sej ­chošćo a 54lětneho nadběhowaše.

Wjacore mjeńše města w Schleswigsko-Holsteinskej chcedźa z pomocu pazorakow ličbu hawronow wobmjezować. Komuny maja wulke kolonije rapakow, kiž haru zawinuja a howna zawostajeja. Wot spočatka februara přijědźe plahowar pazorakow Herbert Boger trójce wob tydźeń ze swojimi zwěrjatami do Kellinghusena. Hawrony słušeja k wosebje škitanym družinam w Němskej a njesmědźa so honić.

Reforma liturgije w diskusiji

Montag, 06. März 2023 geschrieben von:

New York (B/SN). Kritika na wobchadźe bamža z přećiwnikami liturgiskeje reformy pokročuje. Po měnjenju kardinala Blaise Cupicha z Chicaga su biskopja winowaći, w zhromadnosći z bamžom rozšěrjenje liturgiskeje reformy spěchować. „Zo je sej bamž 60 lět po koncilu to žadał, je zrudne, ale njeje překwapjace.“ Bamž na tym wobstawa, liturgiju wotpowědujo reformje Vatikanskeho koncila swjećić.

Zhromadnje hłód wutupić

Vatikan (B/SN). Póstna akcija brazilskeje biskopskeje konferency pohnu bamža Franciskusa k póstnej namołwje, bro­jenje ze zežiwidłami skónčić a za to z hłódny­mi dźělić. Bamž zasadźenje katolskeje cyrkwje we Łaćonskej Americe, hdźež su hakle w januarje nuzowy staw wukazali, wysoko hódnoći.

Dušepastyrstwo Ukrainjanam

Münster (B/SN). 28lětny woženjeny farar Adrii Vytivskyi je měšnik grjek­sko­ukrainskeje cyrkwje w biskopstwje Müns­ter a bydli wot lěta 2018 w Němskej. Třo dušepastyrjo staraja so tam ­wo ćěkancow z Ukrainy. „Spowědź je za nich kaž dźěl terapije“, zwěsći farar. Po­trjeba na psychologiskim zastaranju ­wójny w Ukrainje dla pospochi přiběra.

SPÖ dobyła a přěhrała

Montag, 06. März 2023 geschrieben von:

Klagenfurt (dpa/SN). W Awstriskej je strona SPÖ socialnych demokratow při wólbach krajneho sejma w Korutanskej z 39,4 procentami najsylniša wostała. Korutanscy Słowjency wostachu SPÖ swěrni. ­Cyłkownje pak je strona w zwjazkowym kraju překwapjace wjele hłosow zhubiła. Porno tomu je FPÖ trochu přibywa a leži nětko pola 24,1 procent. Konserwatiwna ÖVP dósta 17,7 procentow hłosow wolerjow. Zeleni a liberalni Neos njejsu marku pjeć procentow docpěli.

Turistiska branša so zetka

Berlin (dpa/SN). Prěni raz po spočatku koronapandemije zetka so wot dźensnišeho dowolowa branša na Mjezynarodnych turistiskich wikach (ITB) w Berlinje. Zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) chce wiki dźensa wječor oficialnje wotewrěć. Po wuslědkach naprašowanjow maja wobydlerjo w Němskej najebać hospodarske starosće a inflaciju wulki lóšt pućować. Hinak hač do korony, móže wiki wot 7. do 9. měrca jenož hišće fachowy publikum wopytać.

Redmanna wuzwolili

Aktiwisća klimoškitneje skupiny „Poslednja generacija“ su zawčerawšim pomnik za zakładny zakoń blisko Zwjazkoweho sejma w Berlinje z čornej substancu pomórali. Kaž policija wčera zdźěli, jednaše so wo lěpk za tapety a čornu barbu. Substanca bě ­podobna zemskemu wolijej. Aktiwisća wumjetuja zwjazkowemu knježerstwu, zo zakładny zakoń njedodźerža, dokelž žiwjenske zakłady a swobodu přichodnych generacijow nješkitaja. Nimo toho su woni z plakatami swoju kritiku zwuraznili. Foto: dpa/Sven Kaeuler

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND