To a tamne (07.02.23)

Dienstag, 07. Februar 2023 geschrieben von:

Wuknjacy zakładneje šule w hessenskim Griesheimje je so po wšěm zdaću jara na šulu wjeselił. Tak je sydomlětny hólčec wčera rano hižo krótko do pjećich dom wopušćił a so z tobołu a kolesom do šule podał. Staršej staj hišće spałoj, policija zdźěli. Kedźbliwy pasant hólca wuhlada, jako po dróze horje a dele jědźeše, a zdźěli to policiji. Zastojnicy su pachoła potom domoj dowjezli a překwapjenymaj staršimaj přepodałoj.

Jako kat předrasćeny muž z pozdatnym mječom je w Esslingenskim starym měsće minjeny pjatk zasadźenje policije zawinił. Swědkojo so starosćachu, dokelž bě wón jara přeswědčiwje a z namocu wustupował. Tuž zawołachu policiju. Zastojnicy namakachu jeho w pincy domu. Tam přihotowaše so kat na wodźenje po měsće, kotrež chcyše w srjedźowěkowskim stilu wuhotować.

„Naša wutroba je wulka, ale ...“

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Sakski nutřkowny minister Armin Schuster 4. Budysku narěč měł

Budyšin (UM/SN). Na štwórte wudaće ­Budyskich narěčow je sakski nutřkowny minister Armin Schuster (CDU) minjeny pjatk něhdźe 200 wopytowarjow do Budyskeje tachantskeje cyrkwje přiwabił. Ze swojimi wułožowanjemi k temje „wěstota na městnje“ je wón wočiwidnje zajim wjetšiny wopytowarstwa zbudźił. Minis­ter spěšnje wujasni, što sam jako hłowny nadawk w swojim zastojnstwje wobhladuje: bój přećiwo ekstremizmej a radikalizmej – a to ze wšěch politiskich stron. Prawicarski ekstremizm wobhladuje wón jako „najwjetši problem za Saksku. Runočasnje pak Armin Schuster wujasni: „Štóž policistow, sobudźěłaćerjow pomocnych słužbow abo politiskich zastojnikow nadběhuje, ma mje za přećiwnika!“ Podobnje widźi to tež hladajo na přesahowanja napřećo žurnalistam. „Boju so, zo překroča ekstremisća jednoho dnja mjezu mjez werbalnym a realnym nadběhom.

Rozestajenja we Vatikanje

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Vatikan (B/SN) Měsac po smjerći Benedikta XVI. přiběraja we Vatikanje rozestajenja wo přichodźe katolskeje cyrkwje. Hižo lěto kursěruje mjez kardinalemi w Romje ominozna papjera „Demos“, z kotrejž bamža Franciskusa a jeho skutkowanje sylnje nadběhuja. Awtor je njedawno zemrěty awstralski kardinal a něhdyši poradźowar bamža George Pell.

Reformy pola maltezow

Vatikan (B/SN) We wosebitym posel­stwje je bamž rjad maltezow k jednoće a k nowemu započatkej napominał. Po nutřkownych konfliktach su zakładne dokumenty, wustawa a kodeks rjadu znowa formulowane. Z nowym wjednistwom maja so maltezojo duchownje wobnowić, zo by so jich rjad zaso z „gratom lubosće k blišemu a solidarity stał“.

Zakonje přiměrić

Berlin (B/SN) Katolska cyrkej w Němskej je swoje zakonje reformowała. W nalěću chce zwjazkowe ministerstwo za dźěło wotpowědujo koaliciskemu zrěčenju pruwować, kak hodźi so cyrkwinske prawo swětnemu a europskemu přibližić. Ćežišća pruwowanjow su wustupy z cyrkwje, přisłušnosć k njej, ale tež dźěłowy čas, sobupostajenje přistajenych a přiměrjenje tarifow.

Zbóžneho kapłana Alojsa spominali

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:
Na wopomnjenskim dnju zbóžneho kapłana Alojsa Andrickeho minjeny pjatk, štož bě lětsa runja jeho 80. posmjertny dźeń, su wěriwi Radworskeje wosady, přiwuzni a hosćo zhromadnje z pjeć duchownymi Božu słužbu swjećili. Mjez nimi běchu farar dr. Michael Kleiner, Pater Paulus-Maria Tautz, farar Baćonskeje wosady Gerat Wornar, Radworski wosadny farar Beno Jakubaš a hóstny prědar farar dr. Bernhard Dittrich (wotlěwa). Wón wěnowaše so wěrje a što móhli sami za Bože kralestwo činić. „Pomhaj mi Božo za moje žiwjenje, zo njebych podarmo tu był na swěće“, farar wuzběhny a namołwi firmujomnych a prěnjo swjatowoprawjenske dźěći wo tym rozmyslować, što je w jich žiwjenju wažne. Swjatočnu Božu słužbu wuhotowachu dujerjo Radworskeje wosady, chór Bratrowstwa kaž tež šola Hantušec swójby. Foto: Bosćij Handrik

Chce na wjeršk přeprosyć

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Po wospjetnych warnowanjach před přećeženjom komunow přiběraceje ličby ćěkancow dla je zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) wosebity wjeršk připowědźiła. „Tuchwilu je wulka potrjeba jednać“, wona wčera wječor we wusyłanju ZDF „Berlin direkt“ wuzběhny. Přeprošenja chce wona hišće w běhu tydźenja rozesłać. „Dyrbimy wšitko za to činić, komuny wolóžić.“ Termin zeńdźenja wona njemjenowaše. Předsydstwo frakcije unije bě sej samo wjeršk ze zwjazkowym kanclerom Olafom Scholzom (SPD) a zwjazkowymi krajemi žadało.

Hotuja so na demonstracije

Berlin (dpa/SN). W hessenskim Königsteinje chce AfD dźensa swoje dźesaćlětne wobstaće swjećić. Na zarjadowanju wočakuja něhdźe 300 čłonow, mjez nimi předsydaj Alice Weidel a Tino Chrupalla. Kołowokoło městnosće zarjadowanja chcedźa wšelake zwjazki, dźěłarnistwa a strony ­demonstrować. Po informacijach policije su wjacore přećiwne zhromadźizny přizjewjene. Demokratija je wohrožena, rěka w namołwje skupinow.

Přistajeni znowa stawkuja

Při ćežkim zemjerženju w Turkowskej a Syriskej je wjace hač 1 400 ludźi zemrěło. Ličba woporow pak budźe prawdźepodobnje dale přiběrać. Wobrazy z wobeju krajow pokazaja rozměr škodow. Zemjerženje ze sylnosću 7,4 bě dźensa rano juhowuchodnu Turkowsku trjechiło. Epicentrum ležeše po informacijach katastrofoweho zarjada Afad w prowincy Kahramanmaras blisko syriskeje ­hranicy. Mjeztym su hižo wjacore kraje a pomocne organizacije podpěru připowědźili. Foto: pa/AA/Muzaffer Ãagliyaner

Wopory pjenjezy dóstali

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Bonn (dpa/SN). Wot katolskeje cyrkwje w Němskej zarjadowana komisija je dotal wjace hač 40 milionow eurow za wopory seksualneho znjewužiwanja pře­wostajiła. Před dwěmaj lětomaj bě to ­nimale 13 milionow eurow a loni 28 milionow eurow. To zdźěli Njewotwisna ­komisija za připóznaće padow (UKA) ­ze sydłom w Bonnje minjeny pjatk.

W 143 padach su sumy z wjace hač 50 000 eurami připóznali. W 24 padach dóstachu potrjecheni wjace hač 100 000 eurow. Tole komisija stajnje z přisłušnymi katolskimi zarjadnistwami wothło­suje, zdźěli předsydka UKA Margarete Reske. Wona je bywša sudnica na Krajnym wyšim sudnistwje w Kölnje. Hač do nětka njemějachu ze žanym potrjechenym biskopstwom problemy.

Dóstanu miliony přidatnje

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Pjeć zaměrowych zwjazkow za bliskowobchad w Sakskej dóstanje lětsa a klětu přidatnje cyłkownje 136 milionow eurow. Při tym jedna so wo srědki za regionalizaciju ze stron Zwjazka. Srědki dospołnje zamě­rowym zwjazkam přewostaja, zdźěli ­wčera sakske wobchadne ministerstwo w Drježdźanach. Zaměrowe zwjazki móhli pjenjezy za bliskowobchad wužiwać.

Pjenjezy su nuznje trěbne, dokelž su w bliskowobchadźe nahladne stopnjowanja kóštow, na přikład za energiju. Zwjazk je drje mjenje pjenjez hač wot krajow žadane pjenjezy k dispoziciji stajił. Přiwšěm su přidatne srědki šansa, znajmjeńša wobstejace poskitki zaručić.

Płót dotwarjeny

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska chce dale a bóle wupřestrěću afriskeje swinjaceje mrětwy zadźěwać. Zo je posledni třeći wotrězk škitneho płota na mjezy do Pólskeje dotwarjeny, zdźěli sakske socialne ministerstwo minjeny pjatk. „Z tym je hranica wot Braniborskeje hač do Čěskeje z dwójnym płotom zawěsćena.“

„Zawrěće škitneho koridora podłu ­pólskeje hranicy tomu zadźěwa, zo so inficěrowane dźiwje swinje přez Nysu do Sakskeje dóstanu. Runje tak zaruča płót wěstu škitnu conu“, rozłoži statny sekretar Sebastian Vogel. Z dotwarjenymi koridorami hodźi so lokalnje wupřestrěću mrětwy zadźěwać. „Wěmy, zo je to ćežko. Ale smy optimistiske, wšako mějachmy loni pady přewažnje jenož w inficěrowanych wobłukach“, statny sekretar měni.

Afriska swinjaca mrětwa je wirusowa infekcija, na kotrejž zwěrjata zemrěja. Jenož domjace a dźiwje swinje móžeja schorjeć. Dotal njedawa hišće žane šćěpiwo přećiwo chorosći.

To a tamne (06.02.23)

Montag, 06. Februar 2023 geschrieben von:

Při renowěrowanskich dźěłach je starša Berlinjanka najwšelakoriše brónje, kaž na přikład pancerowu pjasć, zady swojeje lěharnje namakała. Zasadźenske mocy zawěsćichu w bydlenju brónje, třělby, mašinsku pistolu a wjacore ručne brónje, zdźěli policija tele dny na Facebooku. Žona bě so hižo před tydźenjomaj přizjewiła. Nahladnu zběrku je wona našła, jako chcyše ponowjenske dźěła wukonjeć. Před třomi lětami je jeje mandźelski wumrěł, kiž je brónje po wšěm zdaću tajnje składował.

Koparski profi a hrajer narodneho mustwa Joshua Kimmich ma za pjeć tydźenjow w Mnichowskim Tatort hóstny wustup. W njedźelnym krimiju ARD „Hackl“, kotryž je za 12. měrca připowědźeny, wustupuje Kimmich jako fitnesowy trenar. Jedyn dźeń su sceny z koparjom natočili, Bayerski sćelak (BR) nětko rozprawja.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND