Swójsku poziciju njewosłabić

Freitag, 20. Januar 2023 geschrieben von:
Axel Arlt

Zakomdźenja so lědma hnydom wuskutkuja. Lěta so minu a nadobo zrawi dopóznaće a signalizuje, zo njebu něšto chutnje wzate, ale na dołhu ławku sunjene a na kóncu zabyte. Podobnje ma so to z rozsudom serbskich gremijow za wot dźěłoweje skupiny „Korporacija zjawneho prawa“ 2011 namjetowany model, kak hodźało so zastupowanje serbskich zajimow naslědnje polěp­šić. Puć do přichoda měješe te­hdy mo­del 2 pokazać, „Přeorganizacija załožby a skru­će­nje Domowiny“.

Tajke po mnohich lětach zrawjene dopóznaće je, zo dyrbi struktura Załožby za serbski lud hinaša być. Serbja sami trjebaja wjace wliwa, měli jako wuraz samopostajowanja wo swojich naležnosćach sami rozsudźeć. A Zwjazk, Sakska a Braniborska tele rozsudy w dohladowanskim gremiju přewodźeja a kontroluja.

Kołoběh mody a horcy powětr

Freitag, 13. Januar 2023 geschrieben von:
Bosćan Nawka

Po krizy je do krizy. Jakož njebychu pandemija, wójna, inflacija, energijowa wěstota, nuza na cyrobiznach, problemčk sćoplenja zemje atd. dosahali, kukluja tu a tam z wohenjom, štož je tomu abo tamnej častodosć z přičinu, jón ze suchej słomu hašeć spytać, a to samo pola nas we Łužicy! Hač na přikład tči za wuprajenjemi patra Wernersbacha w Kulowje kalkil – jeho „dźěłodawar“ wšak swoju samozawinowanu krizu nětko hižo cyłu chwilku pěstuje, přilubjene přepytowanja a z nich w najlěpšim padźe rezultowace polěpšenje su so dotal ryzy jako hołe słowa wukopali –, abo hač woprawdźe wěri, štož praji: Křesćanska mysl so tak abo znak spóznawać njehodźi. Nawopak, jeho retorika dopomina frapantnje na twjerdźenja, kajkež tele dny z Moskwy, Teherana a/abo z erta knjeza Trumpa słyšimy a kotrež su po wšěm zdaću tež we Waršawje, w Budapesće a w Doha přewšo en vogue. Bychu-li, kaž so z tychle stronow rady trubi resp. fifoli, hibanje LGBTQ+, dźenderowanje a scyła tak mjenowana diwersita zawěrno modowe zjawy byłe, měli so před naličenymi „fenomenami“ bojacy wulce so strachować.

Nowozapočatk samopostajenja

Freitag, 06. Januar 2023 geschrieben von:
Hajko Kozel

Na zašłym posedźenju do nowowuzwolenja załožboweje rady su serbscy čłonojo gremija wažnu kročel činili. Dotal chwalachu oficialnje přeco, kak derje, kak prawje a kak wažne je, (přemócnu) němsku stronu w dźensa najwažnišim rozsudźacym gremiju nastupajo financy za serbske kulturne a rěčne projekty kaž tež institucije přeco za blidom měć. Nětko pak so w rezimeju skutkowanja rady zwěsći, zo su změny nuznje trěbne – płaći dźě njesměrnje wjele mocy, němskich zastupjerjow komunow a pjenjezydawarjow wo předewzaćach přeswědčić. Nimo toho: Serbscy zastupjerjo nimaja žanoho statusa, njeje žaneje wěsteje, kruteje nošneje struktury. Tele dowidźenje je zwjeselace, byrnjež hakle nimale tři lětdźesatki po załoženju załožby přišło. Lěpje pozdźe hač scyła nic. Hačrunjež : Opoziciske politiske mocy su sej wot wšeho spočatka přezjedne byli, zo je stara struktura na škodu serbskich naležnosćow. Štó pak rady na opoziciske hłosy poska, hdyž sej mysli, zo ma mócny tež prawje, tohorunja w serbskich naležnosćach?

Zastarske žorty a nowe nadźije

Freitag, 30. Dezember 2022 geschrieben von:
Hartmut S. Leipner

Snadź zwisuje to z mojej starobu, ale mi so zda, zo je něhdy wjace lamety hody było a wjace žortow silwester. Tym nowym pryzlam so hižo smjeć njemóžu. K tomu přińdźe, zo žorty wo Putinje scyła nowe njejsu. Wzali su za to stare, a město carja, Stalina abo Brježnjewa bu prosće mjeno zaměnjene. Znajeće tón? „Diktator při wěšćerce: Što mi přichod přinjese? – Jědźeš po Moskwje a ludźo so wjesela. – Jim přikiwam? – Ně, kašć je začinjeny.“ Je to směšne? Abo tón: „Putin, Trump a Kim Jong-Un sedźa w lětadle, kotrež spadny. Štó budźe wumóženy? – Čłowjestwo.“ – Woprawdźe? Hdyž by to jenož tak jednorje było, swět na te wašnje wumóžić. Před lětom su nam powědali, zo je wirus naš najwjetši problem. Hdyž budźe tón raz přewinjeny, móže wšitko po starym dale hić. Putinowy februar lěta 2022 z tak mjenowanej specialnej operaciju w Ukrainje je pak přišoł, a naraz je wšitko kruće před wočomaj stało: Iluzija stajneho měra w Europje je so rozpušćiła. Wyše toho smy žiwi w dobje multikrizow. Ničo njebudźe kaž prjedy.

Chanuka a hody lětsa samsny čas

Freitag, 23. Dezember 2022 geschrieben von:
Nora Goldenbogen

Zo směm Wam na předwječoru hód něšto swojich mysli sposrědkować, je mi wjeselo a česć. Wy wšitcy so hižo dołho na tutón wulkotny a radostny swjedźeń přihotujeće a wjeseliće so na měrne a pokojne swjate dny w kruhu swojich lubych.

Předsyda w nimohrě

Freitag, 16. Dezember 2022 geschrieben von:
Axel Arlt

Domowina ma wot minjeneje póndźele problem z wosobu swojeho předsydy. A tohodla změja wažni partnerojo Zwjazka Łužiskich Serbow prawdźepodobnje problem z rěčnicu za naležnosće našeho ludu. Štó ma přichodnje jich prěni partner być, hdyž je so dotalny w přisrěbje myslenja wjetšiny CDU w Budyskim wo­krjesnym sejmiku na škodu Serbow do politiskeje nimohry manewrował? A to, dokelž je w sejmiku namjetej AfD sobu k wuspěchej dopomhał. Móžeš wo dźělenej wosobje rěčeć, tu předsyda Domowina, tam čłon CDU z mandatom wokrjesneho radźićela w Budyskim wokrjesu.

Hdyž dźěłowych mocow dosć njeje

Freitag, 09. Dezember 2022 geschrieben von:
Axel Arlt

Na Borborinym swjedźenju energijoweho předewzaća Łužiska energija a milinarnje (LEAG) minjenu póndźelu w Čornej Pumpje je předsyda cyłkowneje zawodneje rady za wobłuk energiju Uwe Teubner hordy wo 800 nowych sobudźěłacych rěčał, kotřiž su lětsa w LEAG dźěłać započeli. To je šwarna ličba, wšako je předewzaće dwaj blokaj w Janšojskej milinarni z wěstotneje rezerwy zaso za produkciju miliny aktiwizowało. Do přede­wzaća su hłownje ludźo přišli, kotřiž mějachu do toho swoje dźěłowe městno zwonka Łužicy abo su sej swój wšědny chlěb w mjeńšich zawodach w regionje zasłužili.

1842, 2022 – kročimy dale

Freitag, 02. Dezember 2022 geschrieben von:
Marcel Brauman

„Wěsće wšak, zo mam tójšto ćežow ze swojej ,Tydźenskej nowinu‘. Dyrbju kóždy tydźeń do Budyšina do ćišćernje nowe přinoški wotedać a nowinu přehladać. Zo je to přeco pjećhodźinske pućowanje, wam njetrjebam powědać. To tež njewadźi, hórje je, zo dosć přinoškow njedóstawam.“ Tónle citat je Jan Wjela w swojej 1968 wušłej knize „Wulke přećelstwo“ Handrijej Zejlerjej, prěnjemu redaktorej časopisa wot 1842, z kotrehož su naše „Serbske Nowiny“ wurostli, do huby kładł. Najebać fantaziju awtora, kotryž chcyše na zakładźe historiskich žórłow młodym čitarjam zhromadne skutkowanje přećelow Handrija Zejlerja a Korla Awgusta Kocora znazornić, na kotrejuž tuchwilu w jubilejnym lěće spominamy, tute słowa połoženje tehdyšeho serbskeho nowinarstwa derje wopisuja.

Kaž zwučene a tola trochu hinak

Montag, 28. November 2022 geschrieben von:
Marian Wjeńka

Njewěm, kak je so wam, lubi čitarjo, minjeny tydźeń šło, hdyž sće na to myslili, zo so nětko adwentny čas započnje. Ja mějach stajnje někak začuće, zo hnydom něchtó wokoło róžka přińdźe a zdźěli, zo tola zaso někajke koronowe wobmjezowanja płaća. Na kóncu pak nichtó přišoł njeje. Po wšěm zdaću mamy lětsa po dwěmaj lětomaj přestawki zaso adwentny čas, kaž běchmy jón do korony zwučeni, z adwentnymi nyšporami a koncertami, adwentnymi wikami, z paslenjom, zetkanjemi wuměnkarjow, z programami dźěći w starownjach a hladarnjach atd. Lisćina hodźała so hišće cyłu chwilu dale wjesć.

Hač pak budźe lětuši adwent woprawdźe tajki, kajkiž smy jón zwučeni? Minjeny pjatk su so w Budyšinje Wjacławske wiki zahajili. W zašłymaj lětomaj wšak běchu je wotprajili. Tuž njejsym sej dwójce kazać dał a so na nich trochu rozhladował. Při tym njebě ćežko spóznać, zo dyrbimy za praženu kołbasku, horce wino a popječene mandle lětsa hłubšo do móšnje přimnyć, hač běchmy to zwučeni, jako so wiki hišće w dokoronowym času wotměchu.

Zmysłso pozhubja

Freitag, 25. November 2022 geschrieben von:
Jan Bogusz

Rady dopominam so w tutych dnjach na wšelke europske a swětowe mišterstwa, pola kotrychž knježeštej dočasne wjeselo a euforija. Hdźež zamó nimale kóždy specielnje za turněry komponowane rytmiske hymny sobu zynčeć, hdźež sej dźěći hižo měsacy do toho Paninijowe nalěpki wuměnjachu. Prosće wosebite to začuće.

Nětko kula so kožany bul w golfowym staće Katar. Tam pak skutkuje hač dotal skerje wšitko kaž wulka inscenacija, město zo bychmy tu wo woprawdźitym koparskim wjeršku rěčeli. Ludźo, kotřiž maja so za wěsty pjenjez za fanow jednotliwych krajow wudać – što ma to z magiju tutoho přewšo woblubowaneho sporta zhromadneho? Z mojeho wida nic wjele. Zdobom pokaza tutón přikład jasnje, zo njehodźi so wšitko z pjenjezami narunać, sprawne emocije prosće kupić.

Serbska debata

Neuheiten LND