Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 17 Juli 2019

Kijew (ČŽ/K/SN). W ukrainskej stolicy su oficialnje a w přitomnosći nawodnych politikarjow kraja z prezidentom Wolo­dimirom Zelenskim na čole nowy škitny pokryw předstajili, kotryž sadźa při­chodnje na 1986 rozbuchnjeny štwórty reaktor Černobylskeje atomoweje milinarnje.

Přisamom gigantiski, 247 metrow šěroki, 167 metrow dołhi a 108 metrow wysoki konstrukt běchu lěta 2012 twarić započeli. Z nim ma so narunać prěnjotny, njeposrědnje po zahubnej katastrofje zdźěłany a mjeztym z městnami dodźeržany betonowy sarkofag. Nowy škitny pokryw, po měnjenju ukrainskich nawodow najwjetši pohibliwy twar na swěće, ma znajmjeńša sto lět tomu zadźěwać, zo radioaktiwny proch z reaktora twocha. 2,2 miliardźe eurow drohi projekt su z podpěru cyłkownje 45 statow swěta financowali. Europska unija a Europska banka za wobnowjenje a rozwiće stej 100 milionow eurow za wažne předewzaće přinošowałoj. Ukraina sama je 100 milionow eurow nałožiła.

Naprawy zwjazkoweho knježerstwa za runohódne wuměnjenja žiwjenja

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je, wotpowědujo koaliciskemu zrěčenju tuchwilneje wólbneje doby, komisiju „Runohódne žiwjenske wuměnjenja“ zasadźiło. Nadawk komisije bě, sprawne rozdźělenje zakładow a móžnosćow za wšěch w Němskej žiwych ludźi přepytować a namjety k sylnjenju runohódnych žiwjenskich wuměnjenjow předpołožić. Při tym měli zaměrne strukturne změny w krajach a komunach w srjedźišću stać. Tole ma přinošk k tomu być, wuludnjenjam regionow runje tak kaž dalšemu rozrostej metropolow zadźěwać.

Komisija bě cyłkownje šěsć dźěłowych skupin zarjadowała. Tak su zadołženje komunow runje tak přepytowali kaž wobłuk hospodarstwo a inowacije abo rumnostne rjadowanje a technisku infrastrukturu. Dalšej skupinje wěnowaštej so dźěłowym móžnosćam a zhromadnosći w towaršnosći.

Wuzwolenje Ursule von der Leyen za nowu prezidentku Komisije EU zbudźa we mni hórkej přisłodaj: Runje dźewjeć hłosow z cyłkownje 751 běchu na kóncu rozsudne za jeje wuzwolenje. A te přińdźechu hišće k tomu z rjadow tych, kotřiž su EU napřećo kritisce nastajene, kaž pólska narodnokonserwatiwna PiS. To pokazuje, kak njestabilne wjetšinowe poměry za von der Leyen su. Hněwny pak sym tež na wašnje, kak je von der Leyen do zastojnstwa přišła. Čehodla smy poprawom 26. meje k wólbam Europskeho parlamenta šli. Wšudźe wisachu plakaty z kandidatami. Mějachmy jenož jedyn hłós a sadźich swój křižik cyle wědomje pola jednoho z kandidatow. Na kóncu pak bě wšitko za stareho Frycu. Naraz steješe Ursula­ von der Leyen jako kandidatka, žona, kotraž na žanej lisćinje njesteješe. Sym sej wěsty, zo so mnohim dźe kaž mi: Njewěm,­ hač póńdu za štyri lěta hišće raz wolić. Marko Wjeńka

W Rogeńskim parku w Choćebuzu su minjeny tydźeń započeli, tak mjenowany Módry dom a Ananasowy dom wobšěrnje ponowić. Při tym chcedźa třěšnu konstrukciju a škleńcu wobeju rostlinarjow saněrować. Nazymu maja dźěła wotzamknjene być, tak zo móža je za schow rostlin přez zymu a za plahowanje sadźenkow wužiwać. Twarjeni z lěta 1848 a 1850 słužitej plahowanju a přezymowanju lětnich kwětkow a kerkow za hród. Swoje mjeno ma Módry dom wot wjercha Pücklera, kiž bě swój čas módru škleńcu z estetiskich přičin wuzwolił. Samsny čas nastaty Ananasowy dom wužiwachu za čas Pücklera za plahowanje ananasa. Foto: Michael Helbig

Praha (ČŽ/K/SN). Za njecyłe štyri hodźiny je njedźelu edicija wurjadnych 5 000 eurobankowkow z portretom sławneho spěwarja Karela Gotta wupředata była, kiž bě hudźbne nakładnistwo Supraphon składnostnje jeho 80. narodnin poskićiło. Před předawarnju Supraphon Musicpoint w Praze běchu so hižo sobotu wječor dźesatki zajimcow wšěch starobow nastupili, rozprawjeja čěske medije. Nazajtra krótko do wotewrjenja předawarnje z dypkom w dźewjećich je „waka“ čakacych kupcow dlěša hač sto metrow była. Ludźo móžachu sej unikatnu eurobankowku w nominalnej hódnoće 0, ale z wobrazom „čěskeho sołobika“ z dweju awtomatow za 50 krónow (něhdźe dwaj euraj) kupić. Nimo toho su wone po 80 kusach w boksy z 15 cejdejkami „Karel Gott – Single“ dóstać byli. Při wotchadźe su kupcy do wopytowarskeje knihi Karelej Gottej móhli gratulaciske přeća k narodninam abo prosće wšo dobre napisać. Do zahajenja předanje „gottowkow“ bě so policija na Jungmannowym naměsće z wotstajenym dybzakom zaběrać dyrbjała, a nimo tójšto policajskich awtow je tež wuchowanska słužba přitomna była.

Štyri swójby wobdźěla so tuchwilu na swójbnym kubłanskim tydźenju w Smochčanskim Domje biskopa Bena. Pod hesłom „Mjenje stresa – wjace wjesela“ přewjeduja tam zhromadne hry a wulěty. W času, hdyž maja starši swójski seminar, staraja so sobudźěłaćerjo kubłanišća wo zaběru za dźěći. Wčera přewjedźechu wšitcy zhromadnje hru, w kotrejž dźěše wo wjace dowěry mjez staršimi a dźěćimi. Foto: SN/Maćij Bulank

W meji a juniju je Slepjanska ewangelska wosada prěni raz na kulturne lěćo přeprosyła. Wo motiwach, wobsahach a wuslědkach je so Andreas Kirschke z fararku Jadwigu Malinkowej rozmołwjał.

Knjeni Malinkowa, kak bu ideja kulturneho lěća zrodźena?

J. Malinkowa: Nastorčiła je to wosadna cyrkwinska rada. Prajachmy sej, zo mamy wulke rumnosće a rjanu cyrkej, čehodla njesměli tole šěršej zjawnosći přewostajić. Poselstwo bě, zo je wjesna kónčina atraktiwna a žiwjenja hódna. Kubłanje a kultura słušatej dźensa do žiweje cyr­kwje a kóždy dyrbjał jej wužiwać móc.

Zahajili sće kulturne lěćo ze židowskim wuměłstwom.

J. Malinkowa: To bě srjedź meje. Heidelbergska molerka Judith Wetzka je swoje twórby židowskeho načasneho wuměłstwa w cyrkwi wustajała. Na to slědowaše koncert kapały Kula Bula ze swojim­ serbsko-němsko-jendźelskim programom. To bě jara rjany wječor na farskim dworje a mnozy měnjachu, zo dyrbjeli tajki koncert na kóždy pad wospjetować.

Dale je molerka Judith Wetzka dźěłarničku poskićiła.

Zapósłancaj zhromadnje po wólbnymaj wokrjesomaj po puću

Bukecy/Ralbicy (SN/MWj). Tak kaž je kóždy dowolnik z kolesom bliže k ludźom a jich wobdawacej přirodźe, staj to tež zapósłancaj Sakskeho krajneho sejma Marko Šiman a Alojs Mikławšk (wobaj CDU), hdyž so jónu wob lěto na zhromadnu kolesowansku jězbu po swojimaj wólbnymaj wokrjesomaj nastajitaj. Wčerawša bě mjeztym jědnata. Minjene lěta běštaj tež hižo při dešću po puću, kaž so Marko Šiman njelubje dopominaše. Wčerawša jězba wjedźeše znowa k tójšto stacijam, ale tónraz při přijomnym kolesowarskim wjedrje, byrnjež trochu wětřikojte było.

Wobšudnistwo so njeporadźiło

Budyšin. Pospyt, z falšowanym wupokazom paket wotewzać, so zawčerawšim 22lětnemu nigerianskemu staćanej poradźiło njeje. Sobudźěłaćerka wobchoda na Budyskej Serbskej hasy trik spózna a policiju informowa. Zastojnicy 22lětneho na to zadźeržachu a jemu falšowany wupokaz wotewzachu. Policija přepytuje dla falšowanja dokumentow.

Pančicy-Kukow (SN). Lubowarjo romantiskich wječorow njesměli skomdźić zahrodowu nóc „W swětle tysac swěčkow“ přichodnu sobotu, 20. julija, na zahrodźe klóštra Marijineje hwězdy w Pančicach-Kukowje. Mjeztym 16. raz Křesćansko-socialny kubłanski skutk wot 19 hodź. na tajki wječor přeprošuje. A dokelž po wěšćenju wjedrarjow tež wjedro sobu hraje, lubi tónle wječor zaso wosebite dožiwjenje być. Prjedy pak hač wopytowarjo při ćmičkanju ze zaswěćenjom něhdźe 7 000 swěčkow wjeršk dožiwja, zawjesela jich z pisanym programom. Tón móhł lětsa tež młódšich ludźi přiwabić, přetož wustupi­ mjez druhim spěwar Gabriel Mommér. 16lětny ze serbskimi korjenjemi po wobdźělenju na castingowej show „The Voice kids“ pokaza, zo ma tež rock ̕n̕ roll w kreji. Dale wuhladamy Serbski folklorny ansambl Wudwor, kiž so takrjec wo serbski podźěl programa postara. Nimo toho wustupja Drježdźanska kapała „Zugabe“­ ze srjedźowěkowskej hudźbu, skupina cheerleaderow „Magic Devils“ z Coswiga a wohnjowa show.