Aus der aktuellen Ausgabe vom Montag, 06 Juli 2020

Berlin/Frankfurt n. W. (dpa/SN). Wuchodoněmska profesorka za prawo Ines Härtel budźe nowa sudnica na Zwjazkowym wustawowym sudnistwje. Čłonojo Zwjazkoweje rady su ju minjeny pjatk jednohłósnje za naslědnicu Johannesa Masinga do prěnjeho senata najwyšeho němskeho sudnistwa wuzwolili. Doba zastojnstwa Masinga bě so hižo w aprylu po dwanaće lětach skónčiła. Ministerscy prezidenća SPD móža so hakle po dołhej ćahańcy na 48lětnu juristku dojednać. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) žadaše sej w tym zwisku wjace wuchodoněmskich zastupnikow w zamołwitych zastojnstwach.

Čłonow Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa wola po połojcy w zwjazkowym sejmje a po połojcy w Zwjazkowej radźe. W tym padźe mějachu wot SPD nawjedowane zwjazkowe kraje prawo, namjet předpołožić. 48lětna Härtel bě dotal profesorka zu juristiku na Europskej uniwersiće Viadrina w Frankfurće nad Wódru, hdźež nawjedowaše wot njeje załožene slědźenišćo za digitalne prawo. Ines Härtel ma swoje wuzwolenje runje w 30. lěće jednoty Němskeje za „wažny signal“.

Za přichod Łužicy wažnej zakonjej wo zakónčenju zmilinjenja brunicy a wo skrućenju struktury we wuhlowych regionach je zwjazkowy sejm minjeny pjatk wobzamknył. Łužiscy zapósłancy so k tomu wuprajeja.

Budyšin (SN/at). „Próca je so wudaniła. Tworimy skónčnje jasnosć za wobhospodarjerjow milinarnjow a jamow kaž tež za jich dźěławych na jednej stronje. Na tamnej wu­znawamy so jasnje k dorěčanym zaměram Pariskeho klimoweho zrěčenja“, zdźěli Thomas Jurk (SPD). Ste­phan Kühn (Zeleni) to hinak widźi: „Zakoń wo wustupje chromi jasnje za kompromisom wuhloweje komisije a njehodźi so z Pariskim klimowym zrěčenjom dojednać.“ Wón sej žada, Łužičanow aktiwnje zapřijeć, zo by so zakoń wo skrućenju struktury zeskutkownił.

Elegantnje woblečeni młodostni, błyšćace so woči a tež ta abo tamna sylzyčka – byrnjež lětuša maturitna swjatočnosć w poprawnym zmysle bal njebyła, wostawa abiturientam zawěsće čas žiwjenja w pomjatku. Fotowa čara na spočatku swjatka swědčeše wo na wjerški dosć bohatych lětach w „labyrinće, do kotrehož so šulerjo před wosom lětami bjez plana podachu“, kaž w projekciji rěkaše. Zo steji na kóncu tohole puća wužadanje pruwowanjow, bě hižo tehdy jasne. Nichtó pak sej myslił njeby, zo budźe swójska zamołwitosć přihoty na eksamen nastupajo tajku wurjadnu rólu hrać, kaž najskerje za žanu powójnsku generaciju. Gymnaziasća, ale tež wučerjo a wosebje starši su wobćežnu situaciju wočiwidnje wuběrnje zmištrowali. Njech je tele nazhonjenje fanal za to, kelko hodźi so docpěć, ćahnu-li wšitcy za jedyn postronk. Potom by so kriza znajmjeńša na tym polu jako naposledk wužita šansa wukopała. Bosćan Nawka

Waršawa (dpa/SN). Tydźeń do rozsudneho koła prezidentskich wólbow w Pólskej je so mějićel zastojnstwa Andrzej Duda přećiwo wjace prawam homoseksualnych porow wuprajił. Narodnokonserwatiwny politikar je připowědźił, hišće dźensa w sejmje wotpowědnu próstwu wo změnu wustawy zapodać. Z njej měli jenakosamsnosplažnym poram zakazać, dźěći přiwzać směć.

Na to bě so tež liberalny napřećiwny kandidat Dudy Rafał Trzaskowski přećiwo tajkej formje adopcije wuprajił, rozpraja powěsćernja PAP. Zdobom Waršawski wyši měšćanosta kritizowaše, zo so Duda „zastupjerskim“ temam wěnuje.

Zapósłanc sejma a aktiwist na dobro homoseksualnych Krzysztof Smiszek w tym zwisku naspomni, zo nima Duda za swoju iniciatiwu trěbnu wjetšinu w parlamenće, zo móhł wustawu změnić. Připowědźenje je dalši přikład instrumentalizacije primitiwnych strachow před homoseksualnymi, zo by wolerjow mobilizował, rjekny 40lětny. Po naprašowanju konserwatiwneho powěsćoweho magacina Do Rzeczy ma Duda 50,9 procentow, Trzaskowski 49,1 procent hłosow.

Před Choćebuskej měšćanskej halu su předwčerawšim, sobotu, rejujo demon­strowali. Zarjadowanje k podpěrje kulturnikow regiona bě wolerske zjednoćenstwo Naš Choćebuz organizowało. W popołdnišich hodźinach předstajichu tam hudźbu a cirkusowu artistiku. Nimo toho na to skedźbnjachu, zo je za tón dźeń planowana 3. Choćebuska nóc walčika koronawirusa dla wupadnyła: Najebać to su walčik rejwali, mjez druhim k serbskej hudźbje. Tón zahrachu znata skupina KulaBula a čłonojo Choćebuskeje Zeleneje kapały. Artistiku poskićił je na wysokim niwowje ­Cirkus Festiwal Europa. Foto: Michael Helbig

Karviná (dpa/SN). W Čěskej su wšitke podkopki kamjentneho wuhla koronapandemije dla najprjedy raz zawrěli, kaž statne hórniske předewzaće OKD zdźěli. Wot minjeneho pjatka maja tam jenož hišće nuzowe mustwo, zo bychu wěstotu w štyrjoch aktiwnych podkopkach kraja zaručili. Hórniski koncern reaguje tak na wulki podźěl natyknjenych wosobow při prawidłownym přepytowanju hórnikow. Po informacijach strowotniskeho zarjada běchu wirus pola kóždeho pjateho z cyłkownje 3 400 testowanych dźěłaćerjow dopokazali. Wjetšina z nich pak ma jeno snadne symptomy abo scyła žane.

Industrijna kónčina wokoło wuchodočěskeho města Karviná wuwiwa so po­něčim na najwjetši centrum z koronu natyknjenych w susodnym kraju. Tuchwilu pola OKD z toho wuchadźeja, zo šěsć tydźenjow dołho žane kamjentne wuhlo wudobywać njemóža. Wot lěta 2018 po bywšej priwatizaciji znowazestatnjeny ­zawod ma wjace hač 9 000 sobudźěłaćerjow.

Tež w Pólskej běchu mjez hórnikami wjele padow korony zwěsćili a na to podkopki wuhla zawrěli.

Testowy wobchod „HYpe“ pyta sobuskutkowacych

Wojerecy (AK/SN). Diego Soor ma wulki són. „Chcu so překupc za běrowowy managament stać. Chcu jězbnu dowolnosć złožić. Předewšěm pak chcu w swojej domiznje, we Wojerecach wostać“, měni 17lětny młodostny z Brětnje, kiž njeje dotal ze swojimi požadanjemi wuspěch měł. W rjadowni 10B Wojerowskeho Léona Foucaultoweho gymnazija čuje so wón runoprawnje akceptowany, byrnjež schorjenja dla na koleskaty wozyčk pokazany był. Za Wojerecy je naćisnył logo, na kotrymž stej pismikaj „H“ a „Y“ do so splećenej. Logo woznamjenja zwisk mjez starym a nowym městom, kotrejž stej z Čornym Halštrowom zwjazanej. T-shirty, čapki a toboły su z logom poćišćane. Přichodnje ma značka tež kabaty a zymske měcy pyšić. Dalše ideje zrawja.

Byrnjež hosćenc „Sambesi“ we Wojerowskej coologiskej zahrodźe po po­wšitkownych postajenjach korony dla zaso wotewrěć móhli, wostanje pak tón najprjedy raz zawrjeny. Silke Richter je so ze šefom restawranta Ralfom Gerstmannom rozmołwjała.

Sće chcył wo swojich dožiwjenjach w afriskim kraju Gambija rozprawjeć. Korony dla pak sće termin přesunył. Přiwšěm sće nětko pjenježne dary do Gambije přepokazał. Kak je k tomu dóšło?

R. Gerstmann: Sym přednošk, kiž měješe w měrcu być, nětko zarjadował. Běše to prěnje zarjadowanje po zawrjenju w měrcu. Postajenjow hygieny dla sym z přihotami dosć zahe započał. Wothłós bě jara dobry. 35 wopytowarjow je 500 eurow dariło, a pjenjezy sym hnydom do Gambije přepokazał. Rady poskićam swój přednošk tež towarstwam, šulskim rjadownjam a dalšim zajimcam.

Za čo sće čas zawrjenja hosćenca wužiwał?

Biskopicy (UM/SN). Dwanaće ćežkochorych móža wotnětka w Biskopičanskim hospicu „Siloah“ zastarać. Wobhospo­darjer, Křesćanski hospic wuchodneje Sakskeje, ma hižo stacionarny hospic w Ochra­nowje a w Niskej. Biskopičanske zarjadnišćo je mjeztym třeće tajke w Hornjej Łužicy a prěnje w Budyskim wokrjesu. 27 sobudźěłaćerjow chce tam schorjenych na jich poslednim žiwjenskim wot­rězku z česćownosću, luboznje a kompetentnje bjez bolosćow a stracha přewodźeć. Tež přiwuznym poskićeja podpěru. „Zapřijimamy jich indiwiduelnje do zastaranja, a woni smědźa při chorym wostać“, praji rěčnica Ochranowskeje diakonije Kristin Schiffner. Stacionarne dźěło hospica ma swójbny charakter, a kóždy wobydler smě tam swój dnjowy rytmus sam po­stajić. Prěni wobydlerjo su hižo zaćahnyli.

Wosebitosć je rumnosć ćišiny. Wona přeproša wšitkich wobydlerjow, přiwu­znych a sobudźěłaćerjow, wodychnyć, k měrej přińć a so noweje mocy nasrěbać. Tež dušepastyrske rozmołwy su prawidłownje móžne. Wěža, w kotrejž je rumnosć ćišiny zaměstnjena, pochadźa z 13. lětstotka a słužeše něhdy jako twjerdźizna.

Budyšin. Budyski krajnoradny zarjad ­je zaso bjez terminoweho dorěčenja přistupny. Wuwzaće wobsteji dale za při­zwolenje dowolnosće za wodźenje awta na wšitkich třoch stejnišćach w Budyšinje, Kamjencu a Wojerecach. Tam je so dojednanje terminow jako wuspěšne wopokazało.

Změrca so prašeć

Wojerecy. Změrcowska městnosć za wobydlerjow města Wojerec budźe při­chodny króć zaso jutře, 7. julija, přistupna. W starej radnicy na Torhosću 1 w stwě 124 móža sej wobydlerjo wot 16 do 17.30 hodź. ­po radu přińć. Zajimcy ­móža so nimo toho pod telefonowym čisłom 03571/ 45 71 78, ale tež pisomnje na změrca wobroćić.