Prěni powójnski ptači kwas w Budyšinje
„Dźiwadło za Tebje“ ze 140 młodostnymi
Budyšin (SN/CoR). Dohromady 140 młodostnych z wyšich šulow Worklecy, Ralbicy, Radwor a Budyšin kaž tež z Budyskeho Serbskeho gymnazija wobdźěli so wčera na Dnju dźiwadła za serbsku młodźinu, kotryž je Budyske NSLDź štwórty króć pod hesłom „Dźiwadło za Tebje?“ přewjedło. Prěni raz přewza SLA rejwansku a hudźbnu dźěłarničku, a to pod nawodom baletneje mišterki Mije Facchinelli. Tež dohlad do dramaturgije bě nowosć. Tak mějachu dźiwadźelnicy Jan Mikan, Petra Bulankec-Wencelowa, István Kobjela, Tomaš Cyž, Marian Bulank a Anna-Maria Brankačkec šěsć skupin po dohromady sydom dźěłarničkach přewodźeć, zo by potencielny dorost dohlad do wšěch dźiwadłu přisłušacych wotrjadow a móžnych powołanjow wuměłskeho a rjemjeslniskeho razu dóstał.
Nimo Budyskich šulerjow, kotřiž sej najnowšu inscenaciju młodźinskeho dźiwadła Serbskeho gymnazija w NSLDź „Crux abo Zbóžnik pod łožom“ 4. februara wobhladaja, započa za wšěch tamnych program z hru Hanki Jenčec. Socialna pedagogowka Beata Nastickec poda młodostnym trěbne informacije nastupajo chłostanje w zwisku z drogami.
Spěwar Leo Pohlan njeboh
Zrudźaca powěsć nas docpě, zo je spěwar Leo (Leonard) Pohlan póndźelu tydźenja po dołhej chorosći doma w Hornjej Kinje w starobje 81 lět zemrěł.
Njeboćički słuša do wulkeje syły tehdom młodych entuziastow, kotřiž běchu z intendantom Jurjom Winarjom 1952 Serbski ludowy ansambl sobu załožili. Tak słuša wón do sławneje generacije prěnich wuměłcow serbskeho profesionalneho kulturneho ćělesa.
Tež serbska młodźina wuspěšnje hudźiła
Wojerecy (CS/SN). Mjez dohromady 25 wobdźělnikami 25. regionalneho wurisanja „Młodźina hudźi“ sobotu we Wojerowskej hudźbnej šuli njeje jenož zaso serbski dorost sobu skutkował, ale je sej tež myta wubědźił.
Z 25 wot 25 móžnych dypkow je sej 16lětny šuler Budyskeho Serbskeho gymnazija Józef Hantuš z Radworja na kontrabasu 1. myto a tak zdobom delegowanje na krajne wubědźowanje dobył. To płaći tohorunja za šulerja Chróšćanskeje zakładneje šule Filipa Budarja z Budyšina. Zhromadnje z Johannom Langom a Erikom Schüllerom w gitarowym triju zaruči sej wón 1. myto z 23 dypkami. Nimo toho dósta Marlene Matikec z Ralbičanskeje zakładneje šule 2. myto z gitarowym duwom.
„Delegujemy jenož tych šulerjow, kotřiž su kmani we wubědźowanju wobstać“, rozłoži zastupowaca nawodnica Budyskeje wokrjesneje hudźbneje šule Margitta Luttner. Sakske krajne wurisanje „Młodźina hudźi“ budźe wot 11. do 13. a 18. do 20. měrca we Wojerecach. Najlěpši młodźi hudźbnicy Němskeje zetkaja so potom wot 12. do 19. meje w Kasselu.
SLA Janej Cyžej z portretowym koncertom gratulował
Budyšin (bn/SN). Serbski ludowy ansambl je pjatk swojemu wjelelětnemu spěwarjej, komponistej Janej Cyžej, wosebity dar k lońšim 60. narodninam wobradźił. Něhdźe 70 wopytowarjow dožiwi na žurli SLA we wobłuku portretoweho koncerta reprezentatiwny přehlad tworjenja Cyža. Prěni dźěl wječora bě wuměłskemu spěwej wěnowany. Zaklinča 13 kompozicijow na hornjo- a delnjoserbske kaž tež na němske teksty.
Serbsko-čěski wječork w Smolerjec kniharni
Budyšin (RŠ/SN). Wčera wječor předstajichu w Budyskej Smolerjec kniharni najnowšu čěskorěčnu zběrku prozy Róže Domašcyneje. „Druhé světy“ su bajki, basnje, eseje a dalše teksty, kotrež je Milan Hrabal z wjacorych jeje zběrkow, wosebje němskorěčnych, wuzwolił a zhromadnje z někotrymi germanistkami a přećelemi serbskeje literatury přełožił. Kniha wuńdźe loni kónc lěta jako 64. publikacija Měšćanskeje knihownje města Varnsdorfa. Někotre z wurjadnych tekstow z njeje přednjeseštaj awtorka a přełožowar nětko w serbskej a čěskej rěči.
„Cool, zo nałožk zaso wožiwja“
Franc Hojer a Lydija Matikec na ptačim kwasu SLA sobu skutkujetaj
Na lětušim ptačokwasnym programje „Kak dźiwnje swět so wobroća“ SLA tež Smjerdźečanska rejwanska skupina sobu skutkuje. Nimo Katki Pöpelec staj to šulerjej Budyskeho Serbskeho gymnazija Lydija Matikec a Franc Hojer. Cordula Ratajczakowa je so z Łazkowčanku a Jasčanom do premjery rozmołwjała.
Kak husto sće zwučowali?
F. Hojer: Hromadźe z ansamblowcami trójce w Budyšinje. Do hód je nam režiser Stanisław Brankačk w Smjerdźacej scenu předstajił, tam smy ju tež hižo zwučowali. Poprawom słuša reja k repertoirej našeje skupiny.
Napjataj tuž njejstaj!
L. Matikec: Smój zwučenaj na jewišću stać. Nětko maš hišće tróšku teksta k tomu. Mam jenož jednu linku rjec, a prócuju so ju hornjoserbsce, němsce a delnjoserbsce prawje wurjekować.
F. Hojer: To je hinaše začuće. Jako Hornjoserb dyrbiš delnjoserbšćinu z hłowy wuknyć, dokelž ju wšědnje njenałožuješ. Je kaž baseń, kotruž wuknješ, a potom to sedźi. Delnjoserbšćina je za mnje wěste wužadanje, njejsym ju do toho ženje trjebał.
Wuběrna to ideja!
Dorothea Šołćina je swojej prěničce dźěćacych basni „Kupjel połna rybičkow“ (LND 2015) přidała rjanu pisanu kartku respektiwnje ju dodała – kartu z hrónčkom wo ćichimichału, kotrež w knize pod basnju z nadpismom „Ptači abejcej“ (na str. 18/19) při pismiku „ć“ a z tym pismikom mylnje pobrachuje. Tale karta słuži – wuběrna to ideja! – zdobom jako nakładnistwowa reklama za mjenowanu knihu. Jeje pisanosće dla sym ju hnydom wjackróć wužiwał a jako póstowu rozpósłał, samo za nowolětne postrowy. Dokelž wonu kartu snano kóždy nima, cituju tu jeje hrónčko:
Ćichimichał rad spěwa ći
a swoje mjeno tak přeradźi.
Žołty ptačk k swjatkam so pokaza,
w zymje pak na juhu bydło ma.
Pod tym steji „wujimk z ‚Ptačeho abejceja‘“, nic cyle z prawom, dokelž runje tam tele hrónčko w knize pobrachuje. Sym sej dowolił mały polěpšowanski namjet za druhu rjadku tohole štyrizłóžkowca, tak zo spočatk pola mje rěka:
Ćichimichał rad spěwa ći,
ćichi spěwčk jeho přeradźi.
Tola hižo widźu, zo to lěpše njeje, wšako awtorka kaž móhłrjec prěni, starodawny serbski zhódar toho ptače mjeno zwukomólbnje wusłyši ze spěwanja ptačka.
Zahaja jutře akcenty Lessinga
Drježdźany 800 lět
Dźensa před 800 lětami je markhrabja Dietrich z rodu Wettinow wopismo wustajił, z kotrymž přewostaji wón kubło Zedele – dźensa wjes Zadel w Mišnjanskim wokrjesu – klóštrej swj. Marije w Zelle. Jedna so wo klóšter Altzelle blisko Nossena. We łaćonskim teksće dokumenta z 21. januara 1216 pisachu wo „civitae (město) nostra Dreseden“. Sakska stolica spomina tuž lětsa na 800. róčnicu prěnjeho naspomnjenja jako město a přewjedźe tójšto zarjadowanjow. W měšćanskim archiwje pokazachu jeničce dźensa drohotny unikat zajimcam. Hewak chowaja wopismo w sakskim statnym hłownym archiwje, hdźež pak njeje zjawnosći přistupne.
Lětuša Serbska protyka wěnuje so tohorunja 800. jubilejej města Drježdźan, a to z dwanaće přinoškami a titulowym wobrazom. Drježdźany su serbskeho pochada, wšako běchu wone srjedźišćo serbskeho kmjena Nižanow. 1147 pisachu prěni raz wo přistawnym sydlišću Nisani nad Łobjom. 1206 bě mjeno „Dresdene“ prěni króć w dokumenće naspomnjene, štož swjećachu před dźesać lětami wulce jako 800. róčnicu wobstaća. M. Laduš
