Filmowcej su Serbja pokład

Donnerstag, 16. Mai 2024 geschrieben von:

Rjad „Krajiny serbskeho filma“ w Berlinje jara derje wopytany był

Berlin (SN/MiP). Žurla małeho kina w Berlinskim historiskim muzeju běše wutoru wječor hač na poslednje městno wobsadźena. Na programje steještej filmaj Serbskeje filmoweje skupiny: film „Rublak – legenda wo wuměrjenym kraju“ wot režisera Konrada Herrmanna z lěta 1983 a film „W Błótach“ wot režisera Petera Rochi z lěta 1989. Pod titulom „Serbja a brunicowa industrija“ běše to sedme a zdobom poslednje zarjadowanje rjadu „Krajiny serbskeho filma“, kotrajž běštaj filmowča Grit Lemkowa a medijowy wědomostnik Andy Räder za „Kino w brónjowni“ kuratěrowałoj. W nadawku Filmoweje załožby DEFA kaž tež Serbskeho instituta staj wobaj k temje „serbski film“ slědźiłoj a knihu pod samsnym titulom zestajiłoj, kotraž je lětsa w aprylu, hromadźe z dwójnej dvd-ju, wušła. Wusahowace filmy, zwjetša z filmoweho namrěwstwa DEFA, kotryž běštaj za knihu analyzowałoj, staj tematisce do Berlinskeho filmoweho rjadu „spletłoj“.

Strach zawrěća

Donnerstag, 16. Mai 2024 geschrieben von:
Budyšin (SN). Pod titulom: „Kulturelle Sicherheit in zweisprachigen Gemeinden am Beispiel der drohenden Nichteinrichtung einer fünften Klasse in Radwor/Radibor 2005“ je dźensa nowa publikacija w małym rjedźe Serbskeho instituta wušła. Kniha awtorki Karoline Brützel złožuje so we hłownym na jeje masterske dźěło. Strach zawrěća serbskich srjedźnych šulow běše spočatk 2000tych lět. Publikacija skići zajimowanym čitarjam dohlady do tehdyšich podawkow, wosebje přez perspektiwu potrjechenych. Kniha ma wobjim 115 stronow a je wotnětka na předań.

Serbske spěwy do reje wabili

Dienstag, 14. Mai 2024 geschrieben von:
Šesty „Happy monday ­Bautzen – wjesoła póndźela Budyšin“ je wčera na Budyske Žitne wiki wospjet syłu ludźi přiwabiło, a to wo tójšto wjace hač zašłe tydźenje. Mjez nimi bě tež zaso wulka ličba młodostnych. Na parcoursu jědźechu dźěći, młodostni a dorosćeni na skateboardach. Nazhonići trenarjo towarstwa „Bautzen rollt“ su jim triki přeradźili. Wo hudźbne wobrubjenje so DJ-duo, Carolina a Jakob Gruhlec kaž tež Jacob Čornak alias „Jacke Schwarz“, jemu poboku Willi Stoyan, starachu. Ze swójskimi, tež serbskimi spěwami wabjachu woni młodych wopytowarjow do rejowanja. Wotměli su so tež U18 wólby w ramiku projekta Pro Chance. Foto: Milenka Rječcyna

Łaz (AK/SN). We Łazu serbskeho komponista Jana Pawoła Nagela (1934–1997) ze Złyčina w dźakownym, čestnym wopominanju wobchowuja. To je Spěchowanske towarstwo zetkawanišćo Dom Zejlerja a Smolerja předwčerawšim, srjedu, z klawěrnym koncertom podšmórnyło. 40 připosłucharjow je składnostnje 90. narodnin wuměłca přichwatało. Pianistka a komponistka Liana Bertók z Besigheima pola Heilbronna na Nagelowym klawěrje a Annett Baumann ze Sakskeje statneje kapały Drježdźany na huslach stej z wjelestronskim programom zahoriłoj.

Zaklinčachu twórby njezabyteho komponista kaž „Šunowska“, 3. sadźba „Suity Kocorjana“, 3. a 4. sadźba „Sonaty za husle a klawěr“ a „Bórkowska“. Kruch „Nazyma“ we wersiji za husle a klawěr dopominaše na hłuboku ból Serbow wotbagrowanja mnohich łužiskich wsow dla. Runje tak běchu twórby Kocora, Bacha, Vivaldija, Medeka a Rachmaninowa słyšeć. Bertók sama bě z Nagelom wot 1981 w hłubokim přećelstwje a zhromadnym dźěle zwjazana. Wón je ju jako komponistku skrućił a posylnił. Swój kruch „Burleska“ hraješe Bertók z Baumann.

Kurs wo swobodnym powědanju bajkow, kiž je pjeć zajimčow a jednoho zajimca spočatk meje do Wojerowskeho Domu ­Domowiny přiwabił, nima po idejach Sonje Hrjehorjoweje jenički wostać. Přichodny kurs chcedźa w nowembru wotměć. ­Wobsah kursa běše mjez druhim zaběra z dwěmaj serbskimaj bajkomaj w hornjoserbskej a němskej rěči. Wobdźělnicy su sej ­zakładne techniki při přiswojenju teksta nadźěłali a awtentisce powědać nawuknyli. Foto: Hanka Šěnec

Pišćele a poezija wulke dožiwjenje

Freitag, 10. Mai 2024 geschrieben von:

Budyšin (CRM/SN). W rjedźe duchownohudźbnych nyšporow w Tachantskej cyrkwi swj. Pětra poskići minjenu njedźelu naš krajan Tomaš Žur ze swojej mandźelskej Roswithu Sauer wot njeje přez lěta w Berlinskej katedrali swj. Jadwigi přewšo wuspěšnje přewjedźeny literarno-hudźbny format „Słowa kaž hudźba“. Pod hesłom „Dźak za žiwjenje“ steješe jěd­naće basnjow najwšelakorišich našočasnych awtorkow a awtorow na programje. Ke kóždej poetiskej twórbje zahra profilowany organist, znajo a hajo w dalokej měrje tohorunja šěroku paletu modernišeje a našočasneje pišćeloweje literatury, na Kohlowych pišćelach w katolskim dźělu Božeho doma wurězki z naročneje pišćeloweje literatury.

Sokoł Delni Wujězd

Freitag, 10. Mai 2024 geschrieben von:
11. meje 1924 załoži dwaceći młodych muži w Delnim Wujězdźe jednotu Serbskeho Sokoła. Bu to prěnje serbske sportowe towarstwo w pruskej Łužicy. Nastork k za­łoženju bě wosebje prěni předsyda Do­mowiny Arnošt Bart-Brězynčanski dał, přednošujo wosebje we wjesnym towar­stwje Zahrodka. Za starostu wuzwolichu Gustu Mertina, jeho bratr Maks přewza zamołwitosć za młodźinski wotrjad. Młode towarstwo staji sej nadawk, wěnować so ćělnemu a narodnemu dźěłu młodych ­industrijnych a ratarskich dźěłaćerjow. Přewjedźechu jednore zwučowanja, pospytowachu so na narjadach, zarjadowachu wulěty z kolesami. Na swjedźenje druhich serbskich towarstwow sej rady dojědźechu. Sami wuhotowachu dwójce swjedźeń we wsy. Maks Mertin přewza kubłanske přednoški k temam „Zeznaj swoju Łužicu“, „Wo serbskej holi“ a „Handrij Zejler“. 1926 nasta sokołska jednota we Wulkim Ćisku. Skutkowanje Sokoła tež w Delnim Wujězdźe dyrbješe so po nastupje nacijow w lěće 1933 skónčić. Gusta a Maks Mertin běštaj po lěće 1945 znatej wosobje w serbskim ­žiwjenju: Maks wjesnjanosta a zapósłanc sakskeho sejma, Maks župan župy ­„Handrij Zejler“.

Wo knihach a kniharni (10.05.24)

Freitag, 10. Mai 2024 geschrieben von:

Lěćny čas so bliži, a kaž ćehnje ludźi won do swěta, tak so domoródni hosćićeljo nadźijeja, zo mnoho turistow swój puć do Łužicy namaka. Dotal je naš region skerje atraktiwny za krótše jězby, kaž nam turistiske statistiki pokazuja. Što pak zajimuje pućowacych? Jednych předewšěm kra­jina, druhich města a kultura, dalšich zas wólnočasne atrakcije a poskitki. Někotrych tež „mentalita“ wobydlerstwa, štož pak je husto z traděrowanymi klišejemi zwjazane. A to móže so tež negatiwnje na atraktiwitu regiona wuskutkować. Myslu sej, zo so Łužica runje najlóšo nima hladajo na to, kajki předewšěm politiski wobraz wo njej so runje w medijach šěri.

MIDAS so w Rumunskej schadźuje

Freitag, 10. Mai 2024 geschrieben von:
Miercurea Ciuc (SN/MG). Na lětušej hłownej zhromadźiznje Zwjazka europskich dźenikow, kotrež wuchadźeja w mjeńšinowych rěčach, MIDAS, přeby­waja tuchwilu žurnalisća z cyłeje Europy w Rumunskej. Jako zastupjer Serbskich Nowin so wolontar Maximilian Gruber na zetkanju wobdźěli. Nimo wjacorych přednoškow a prezentacijow wobhladaja sej wobdźělnicy tež kónčinu wokoło města Miercurea Ciuc. Při tym informuja so nowinarjo zdobom wo situaciji mjeńšin. Na zetkanju tradicionalnje wurjadne žurnalistiske dźěło mytuja. Jedne myto spožči so sobustawej MIDAS, tamne druhemu žurnalistej, kotryž so na wosebite wašnje za mjeńšinowe tematiki zasadźuje. Wobdźělnikam je zetkanje tohorunja składnosć so wo powšitkownej situaciji dźenikow w Europje informować, kaž tež wo dalšim přichodźe nowinarstwa wu­radźować. K tomu přednošuja mjez ­druhim eksperća wšelakich regionalnych institucijow. Fokus kładu wosebje sobu na to, kak móhli nowiny młodych čitarjow za swoje wobsahi zajimować.

Podpisma za zachowanje baraki

Mittwoch, 08. Mai 2024 geschrieben von:

Jenož mało dopomina dźensa hišće na lěhwo w Narću, w kotrymž běchu nacionalsocialisća francoskich wojakow zajeli a kotrež běše po lěće 1945 přebytk za wuhnatych wójny. Nětko strach hrozy, zo so lacaretna baraka zwottorha. Na platformje change.org zběraja podpisma přećiwo tomu.

Narć (SN/MiR). Namołwu Němsko-francoskeho zjednoćenstwa za pedagogiske a kulturelne zhromadne dźěło (REVE) z 13. februara 2024 so na peticiji wobdźělić, je dotal nimale 1 200 ludźi podpisało, mjez nimi tež Serbja. Přichodny zaměr akcije je 1 500 podpismow docpěć. Předsyda REVE dr. Christian Raum ma ležownosć za njewšědnu europsku městnosć dopomnjeća we Łužicy. W swojej argumentaciji za digitalnu akciju wón připowědźene wottorhanje jasnje wotpokazuje. Porno tomu namołwja wón, ležownosć na městnosć měra a zetkawanja wutwarić.

Neuheiten LND