Chodojtypalenje chcyjo nochcyjo fascinuje. Hdyž jutře wječor zaso płomjenja k njebju sapaja, začuwa čłowjek wěstu móc stwórby, zo wšo nastawa a wšo zańdźe. Dźěći maja swoje wjeselo runje tak kaž dorosćeni a derje, zo mjeztym na mnohich městnach k tomu słódnu kapku a praženu kołbasku poskićeja.

Jěry přisłód pak nastawa, zo tu a tam chodojtypalenje znjewužiwaja, zo bychu swój stary čapor wotbyli (hlej 4. stronu). Zo raz něhdźe wobarbjenu desku na hromadźe wuhladaš, njeje hišće tón naj­wjetši problem, byrnjež tež ta dowolena njebyła. Hórje je, hdyž něchtó kaž w Lejnje prosće swoje zbytki wobnowjenja bydlenja na hromadu zmjeta, njestarajo so wo to, zo je styropor ryzy chemija. Cyłe wobarbjene dźěle balkona tam runje tak mało słušeja kaž dźěle křesłow, někajke folije a podobne wěcy. A cyle spodźiwne začuće maš, hdyž wuhladaš na Žuričanskej hromadźe dźěl wabjenskeje tafle, kotraž bě po wšěm zdaću raz při pomniku swjateju Cyrila a Metoda pola Stróžišća přičinjena.

Wuhladaš-li chorobne awto z módrej swěcu, da su ludźo mjez druhim tele­fonowe čisło 116 117 wolili. Měrćin Weclich­ je so z internistom dipl.-med. Gerdom Jahnyjom rozmołwjał.

Hdy měli lěkarja za nuzne pady wołać?

G. Jahny: W Němskej eksistujetej dwaj systemaj medicinskeje hotowostneje słužby: domjaca lěkarska hotowostna słužba a nuzowolěkarski system. Domjaca lěkarska hotowostna słužba je prašana, hdyž ludźo zwonka rěčnych hodźin swojeho lěkarja – kaž wječor abo kónc tydźenja – akutnje schorja. Móža to wysoka zymica być, sylne brjušebolenje abo bolenje jěrchenjow. Tele symp­tomy drje njezdadźa so žiwjenjastrašne być, hdyž pak sej pacient praji „Měł so lěkować dać, budźe hórje, njemóžu do přichodneho termina rěčneje hodźiny dočakać“, da měł lěkarja, kiž ma hotowostnu słužbu, wołać. Zda-li so situacija za žiwjenje wohrožaca­ być, kaž kałanje w hrudźnu, da měła nuzowa słužba přijěć.

Kotre telefonowe čisło ma wolić?

13. nysowy filmowy festiwal wěnuje so wot 10. do 15. meje wosebje Serbam. Cordula Ratajczakowa je so z nawod­nicu Olu Staszel rozmołwjała.

Čehodla su mjeńšiny, a tu w prěnim rjedźe serbska, ćežišćo lětušeho festiwala?

O. Staszel: Hižo dlěši čas wo tym rozmyslujemy, kak móhł serbski lud na festiwalu prezentniši być. Napadnje, zo bohužel hižo dźesać lět žadyn serbski film w kinowym formaće nastał njeje. Mamy pak kontakty k Rajnerej Naglej ze serbskeho telewizneho teama sćelaka RBB a k dalšim serbskim filmowcam. Tak smy hromadźe ideju zrodźili, we wobłuku našeho regionalneho rjadu filmy wuchodoeuropskich mjeńšin jako ćežišćo předstajić, a k tomu hišće někotre starše filmy, zwjazane z přewodnymi poskitkami. Nimo toho chcemy z dźěłarničku k tomu přinošować, zo přichodnje zaso serbske filmy nastanu.

Kak chceće to docpěć?

Wot lěta 1965 so serbscy šulerjo w serbšćinje wubědźuja, najprjedy we wobłuku swjedźenjow serbskeje rěče a kultury. 1967 wužiwachu za nje prěni króć zapřijeće olympiada serbskeje rěče. Tehdy, jako prěnju přewjedźechu, běše zapřijeće olympiada, dźensa bychmy prajili, inflacionarne. Mějachmy za čas NDR sportowu a matematisku olympiadu kaž tež rěčne, na přikład tu rušćiny. Serbscy šulerjo pak mějachu swoju centralnu olympiadu serbšćiny. Na to smy dźensa hišće hordźi. Přetož wobdźělenje na njej je, tež hdyž to wjetšina wěrić nochce, bjezdwěla žiwjenski puć někotryžkuli młodeho wobdźělnika wobwliwowało. Mnozy něhdyši serbscy olympionicy wukonjeja mjenujcy dźensa dźěło na dobro Serbow. Mjez nimi su kubłarjo a wučerjo. Dźěl z nich su dźensa hižo dźěd a wowka a kubłuja přichodne generacije za kóždolětnje so wotměwace wubědźowanje, lětsa hižo połstate. Mnozy dźensniši serbscy wučerjo su něhdy prěni króć na olympiadźe zjawnje swoje znajomosće w serbskej rěči dopokazali.