Wurjadne městnosće Łužicy do wučby zapřijeć

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:

Zły Komorow (SN). Wobłuk kubłanske wědomosće Braniborskeje Techniskeje uniwersity Choćebuz-Zły Komorow su wčera zastupjerjow kubłanskich a slědźenskich institucijow kaž tež łužiskich městnosćow UNESCO a dalšich regionalnych partnerow z regiona na zarjadowanje „Lernwelten Lab“ do campusa uniwersity w Złym Komorowje přeprosyli. Tam wuwiwachu inowatiwne kubłanske ideje za Łužicu.

Steinmeier termin wólbow wita

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier měni, zo je wot frakciskich nawodow CDU/CSU, SPD a Zelenych namjetowany termin dočasnych wólbow zwjazkoweho sejma móžny. „Po dźensnišim hódnoćenju je za njeho 23. februar 2025 jako termin nowowólbow realistiski“, zdźěli jeho rěčnica w Berlinje. Předsydźa frakcijow běchu termin wčera namjetowali. W Sakskej kritizuja, zo leži dźeń wosrjedź zymskich prózdnin a, zo budźe tójšto ludźi w dowolu.

Scholz rěči w sejmje

Berlin (dpa/SN). Tydźeń po zwrěšćenju amploweje koalicije chcyše zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) dźensa w zwjazkowym sejmje knježerstwowu deklaraciju wo aktualnym połoženju wo­tedać. Z tym je wólbny bój zahajeny. Reagować chcetaj na to nawoda opozicije Friedrich Merz (CDU) a předsyda CSU Markus Söder. Tón nima drje žadyn mandat zwjazkoweho sejma, wobdźěli so pak jako zastupnik Zwjazkoweje rady.

USA Israelej dale pomhaja

Z wojerskej ceremoniju su wčera w Hannoveru załoženje zwjazkoweje wobory před 69 lětami wopominali. Před historiskej ­radnicu hessenskeje krajneje stolicy na Naměsće čłowjeskich prawow su 230 rekrutow swjatočnje spřisahali. Bě to prěni króć, zo wotmě so ceremonija zwonka Berlina. Foto: dpa/Michael Matthey

SPD přiznawa mórkotanje

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Předsyda frakcije SPD w zwjazkowym sejmje Rolf Mützenich je přiznał, zo w rjadach SPD wo prawym kanclerskim kandidaće debatuja. „Haj, słyšimy mórkotanje. Wězo jewja so tež wšelake hłosy“, rjekny Mützenich w sćelaku ZDF. Na kóncu pak strona derje wě, zo móže jenož zhromadnje dobyć, wón dale praji. Na prašenje, hač zrealizuje so tole z Olafom Scholzom, Mützenich wotmołwi: „Wo tym sym kruće přeswědčeny.“ Nětko chcedźa hač k wólbam 23. februara ludźom pokazać, „što w kancleru tči – mjenujcy kompetenca, nazhonjenje a integrita“. Tole Scholza wot Merza rozeznawa. SPD nochce so z partnerom CDU stać, ale chce wólby dobyć. „Sym sej wěsty, zo so to radźi“, předsyda rjekny.

Trump překwapja z rozsudami

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:
Washington (dpa/SN). Miliardar Elon Musk ma přichodnemu prezidentej USA Donaldej Trumpej pomhać, wudawki knježerstwa skrótšić. Zhromadnje z bywšim prezidentskim kandidatom republikanow Vivekom Ramaswamyjom ma wón za to wutworjeny poradźowacy gremij nawjedować, mustwo Trumpa zdźěla. Trump bě wčera z wjacorymi personal­nymi rozsudami překwapił. Tak ma so ­telewizijny moderator konserwatiwneho sćelaka Fox News Pete Hegseth z nowym zakitowanskim ministrom stać. Hegseth bě drje swój čas sam wojak, nima pak žanežkuli nazhonjenja w politice abo na polu mjezynarodneje wěstoty. W běhu dnja chcyštaj so Trump a dotalny prezident Joe Biden w Běłym domje zetkać.

Zeleni hotuja so na wólbny bój

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zeleni su tež při do­časnych wólbach zwjazkoweho sejma dobreje nahlady. „Smy zwólniwi za bližacy so wólbny bój“, rjekny politiska jednaćelka strony Emily Büning w Berlinje. W běhu někotrych tydźenjow po wuzwolenju noweho předsydstwa na zwjazkowym zjězdźe přichodny kónc tydźenja w Berlinje, chce předsydstwo nowy naćisk programa za zwjazkowy sejm předpołožić. Tón budźe wo wjele krótši hač dotalny program. Na dalšim stronskim zjězdźe chcedźa jón schwalić. Program Zelenych za wólby 2021 měješe 270 stronow.

Wuzwolenje kanclerskeho kandidata planuja Zeleni přichodnu njedźelu. Nimo Roberta Habecka nimaja žanych wotpowědnych kandidatow. Hač Habecka hižo njedźelu za kanclerskeho kandidata wu­zwola, nochcyše Büning přeradźić. Habeck bě so z widejom na wolerjow wobroćił a rjekł: „Sym zwólniwy, swoje nazhonjenje, swoju móc a swoju zamołwitosć poskićeć. Hdyž chceće, tež jako kancler.“

Zeleni hotuja so pječa hižo wot lěća na dočasne wólby do zwjazkoweho sejma. Tuchwilu docpěwaja dwanaće procentow.

Přikład Braniborska

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:
Serbja w Braniborskej maja swójski wólbny bój – wo serbsku radu. Tam wabi dr. Hartmut Leipner, sam kandidat a městopředsyda Domowiny, za to, serbskej radźe móc dać, sama rozsudźeć: To by kulturna a kubłanska awtonomija była. W Sakskej so Domowina hižo wjac hač lětdźesatk z mjeztym 32 lět starym postajenjom ­kultusoweho ministerstwa za serbske šulstwo bědźi. Kelko lět chcemy hišće wo trěbnu reformu prosyć? Delegaća zašłeje hłowneje zhromadźizny su wjac energije do toho inwestowali, žadanje za kubłanskej awtonomiju zabić, hač sej přemyslować, kak so z wěčneho modusa prošenja wudra­pamy. Tróšku swójskeho wólbneho boja by Serbstwu w Sakskej tyło. Bychu-li tež tu direktne wólby byli, by lud na přikład sam rozsudźił, hač měł dotalny předsyda serbskeje rady Marko Suchy dale gremijej přisłušeć. Wón je radźe sylnišu poziciju ze swójskej jednaćelnju wuwojował. To pak na wólbach w zwjazkowym předsydstwje njedosahaše. Marcel Brauman

Söder: Jězdźenka bjez přichoda

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:

Mnichow (dpa/SN). Hladajo na špatne hospodarske połoženje njewidźi předsyda bayerskeje CSU za cyłoněmsku jězdźenku žadyn přichod. „Njemóžu sej předstajić, zo financujemy měsačnje jězdźenku za 49 eurow, zo móhli ludźo jónu wob lěto na přikład do Bayerskeje jěć. Dołhodobnje to wjace njepóńdźe“, rjekny bayerski ministerski prezident w Mnichowje. Söder na to pokaza, zo je jězdźenka w přichodźe dospołnje wot připłatkow Zwjazka w Berlinje wotwisna. „Hdyž Zwjazk tole wjace njepłaći, nje­změje jězdźenka přichod. Cyle jednorje“, wón rjekny. Po wólbach zwjazkoweho sejma měło nowe knježerstwo pruwować, hač je financowanje „w cyłkownej zamołwitosći Zwjazka“ scyła hišće móžne. Söder sej žada, pjenjezy město toho do infrastruktury inwestować a tak tež Bayerskej pomhać.

Po měnjenju Södera inwestuje Němska přewjele do jězdźenki a přemało do wutwara infrastruktury. „Kolije, wobchad, mosty a bydlenja bychu wjac pjenjez derje znjesli“, wón praji. Jeničce Bayersku płaći cyłoněmska jězdźenka 400 milionow eurow wob lěto.

Swojorazne ławki na promenadźe

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:
Poslednje wohrěwace słónčne pruhi wužiwali su ludźo minjeny tydźeń w Choćebuzu. Na měšćanskej promenadźe přeprošuje tomu nětko šěsć nowych ławkow. Přechodne to rozrisanje na płoninje, za kotruž pytaja w měšćanskej přiradźe za wuwiće hišće najlěpše móžnosće dalšeho wužiwanja. Nawisowacy konopej je z drjewa ro­binje twarjeny, 2,20 metrow dołhi a 1,90 metrow šěroki. Pjenjezy za ławki su ze zwjazkoweho spěchowanskeho fondsa za do přichoda kmane nutřkowne města kaž tež z měšćanskich srědkow. Dotal financowachu 44 projektow na dobro nutřkowneho města, dalše maja sćěhować. Woprawdźe přijomne pak budźe na swojoraznych ławkach drje hakle zaso w nalěću. Foto: Michael Helbig

Maja wobchadny koncept adwenta

Mittwoch, 13. November 2024 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). 2 300 přidatnych městnow na parkowanišćach a specielna linija tramwajki budu nadróžny wobchad w adwenće w Drježdźanach po sypnjenju Carolineho mosta sobu zmištrować. Tole je měšćanosta za wobchad sakskeje stolicy Stephan Kühn (Zeleni) wčera při předstajenju noweho wobchadneho koncepta připowědźił. Z Carolinym mostom je centralna a wukonita wobchadna wóska wotpadnyła. Tuž dyrbjachu w měsće za nowymi móžnosćemi pytać. W nadróžnym bliskowobchadźe zwyši so w dohodownym času ličba sobujěducych wo 120 000 na cyłkownje 730 000 ludźi wob dźeń. Ličba wopytowarjow, kotřiž z awtom přijědu, wo 20 procentow rozrosće.

Ludźo njech po móžnosći zjawny ­bliskowobchad wužiwaja, to wobchadny koncept praji. Přidatnje wutworjenych 2 300 parkowanišćow je zwjetša darmotnych. 1 200 městnow steji njedaloko wikow k dispo­ziciji. Wot tam jědźe tram­wajka. Busy smědźa pod Marijinym mos­tom stać. Hodowny cirkus je so lětsa na druhe městno přepołožił. Tuž nastanje tež tam přidatnje 130 městnow za parkowanje busow.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND