Serbja na jewišću Europy zastupjeni

Donnerstag, 30. Oktober 2025 geschrieben von:
Bianka Šeferowa

Serbja słušeja k najstaršim připóznatym mjeńšinam Europy – a tola njeje jich wobstaće samozrozumliwosć. Jich rěč a kultura stej wohroženej. Globalizacija, demografiska změna předewšěm małe ludy wobwliwuja. Tohodla njeje mjeńšinowa politika za Serbow jenož tema připódla, ale prašenje přežiwjenja. Domowina so sylnje za to zasadźuje, tež na europskej runinje, kaž zańdźeny tydźeń w južnotirolskim Bozenje na kongresu organizacije FUEN. Organizacija stara so wo politiku za mjeńšiny a z tym wo prawniski a kulturny škit. Wona twori ramikowe wuměnjenja, zo byštej rěč a identita přežiwiłoj. Wona je wuraz žiweje demokratije a wuznaće k mnohotnosći w Europje.

Ludźom radosć do wutroby kuzła

Donnerstag, 30. Oktober 2025 geschrieben von:

Serbske šulske towarstwo z. t. a studijo LUCIJA gratulujetej mištrej serbskeho klankodźiwadła Měrćinej Krawcej z Budyšina wutrobnje k jeho 90. narodninam, kotrež je wón wutoru, dnja 28. winowca, woswjećił. Ženje njeje wotpo­kazał, hdyž jeho prošachmy, zo by na ­našich zarjadowanjach přihladowarstwo z klankodźiwadłom zwjeselił. Ani ženje ně njepraji, hdyž wo to dźe, młódšich ­ludźi w hraću z klankami wukmanjeć. Za to so jemu wutrobnje dźakujemy.

Młodostnych zapřijeć

Mittwoch, 29. Oktober 2025 geschrieben von:

Dr. Hartmuta Leipnera su minjenu sobotu­ na kongresu w južnotirolskim Bozenje za wiceprezidenta FUEN wu­zwolili. Bianka Šeferowa je so z nim krótko po tym rozmołwjała.

Ze 168 hłosami sće nětko wiceprezident FUEN. Što to za was woznamjenja?

dr. H. Leipner: Wězo so najprjedy raz jara wjeselu, zo sym jako zastupjer dźěłoweje skupiny słowjanskich mjeńšin organizacije FUEN (AGSM) woleny a zo móžu w prezidiju sobu skutkować. To je wulki nadawk a wjele dźěła, ale přiwšěm tež wažne, zo njejsmy jenož jako Serbja, ale Słowjenjo tam zastupjeni. AGSM je najwjetša skupina w FUEN. Tohodla je jara wažne, zo móžemy tam sobu rozsudźić.

Maće ćežišća, kotrymž chceće so wěnować?

Poslednja šansa

Dienstag, 28. Oktober 2025 geschrieben von:
Biskopicy (SN/MiR). Jenož hišće dwě njedźeli wobsteji šansa, so ze swojim projektom za lětuše Myto za młodźinski angažement w Budyskim wokrjesu přizjewić. Kaž Biskopičanska Syć za dźěło z dźěćimi a młodźinu (KiJU) wozjewja, móža zajimcy swoje podłožki z mejlku na pósłać. Z mytom počesćitej KiJu a wokrjes wosebity angažement młodostnych. Skupiny młodostnych móža so same požadać, abo druzy tajku skupinu doporučeja. Wobšěrne informacije kaž tež podłožki su w interneće pod: kijunetzwerk.de přistupne. Hižo w nowembru rozsudźi jury wo tym, kotra skupina abo kotry jednotliwc myto dóstanje. Jury tworja w prěnim rjedźe młodostni, kotřiž su do toho ze swojej skupinu mytowani byli. Spočatk noweho lěta potom sobudźěłaćerjo KiJu mytowanych wopytaja a jim pjenježny šek přepodadźa. Pjenjezy přewostajitej za to Budyska wokrjesna nalutowarnja kaž tež Wuchodosakska nalutowarnja Drježdźany. Za mjeztym dlěje hač 30 lěta skutkowace zarjadnišćo KiJu je počesćenje młodźinskeho angažementa wažny stołp dźěła z młodźinu.

Dowěrje Serbow wotpowědować

Dienstag, 28. Oktober 2025 geschrieben von:

Wo jeje prěnim lěće w sakskim krajnym sejmje je so z Elaine Jenčec (CDU), zastupjerku „serbskeho wólbneho wo­krjesa“, Marcel Brauman rozmołwjał.

Što wotchila so najbóle wot toho, štož sće do toho wočakowała?

E. Jenčec: Pozitiwnje je, zo je frakcija moje přeće spjelniła, w financnym a kubłanskim wuběrku sejma skutkować. Nimo toho su mje tež do prezidija parlamenta powołali, hdźež postajeja wotběh posedźenjow. Wšelake procesy bych drje rady pospěšiła. Prěni raz ma Sakska mjeńšinowe knježerstwo, štož sej wjac wothłosowanjow a kompromisow wužaduje. Najebać to je knježerstwo jednanjakmane, kaž je wobzamknjenje krajneho etata pokazało.

Kotru rólu hraja serbske temy we Wašim wšědnym dźěle?

Chrósćicy (SN/MiR). Na wšě 130 zajimcow a zajimčow je sobotu rano na 8. fachowy dźeń 2plus do wjacezaměroweje hale „Jednota“ do Chrósćic přichwatało. Mjez nimi běchu w prěnim rjedźe wučerki a wučerjo serbskich a serbšćinu wuwučowacych šulow kaž tež kubłarki a kubłarjo a studenća wučerstwa.

Na zarjadowanju předstaji so zjawnje prěni króć Syman Pawlik, nowy koordinator za serbske naležnosće regionalneho stejnišća krajneho zarjadnišća za šulu a kubłanje (LaSuB). Wón je přitomnych po programje wjedł a rjekny: „Fachowy dźeń 2plus je so w zašłych lětach na forum wuměny a diskusije wuwił. Wažne je, zo so njerěči jenož wo tym, kak wuspěšna je praksa, ale runje tež wo tym, hdźe su wužadanja. Tute mamy pomjenować, wo nich diskutować a zhromadnje za rozrisanjemi pytać.“

Rozsud derje přihotowali

Montag, 27. Oktober 2025 geschrieben von:
Njebjelčicy (SN). W zwisku z rozprawu w našim wječorniku minjeny štwórtk wo rozsudźe gmejnskich radźićelow, partnerske styki z gmejnomaj w Madźarskej a Beninje zakónčić, poda Njebjelčanski wjesnjanosta André Bulank znazornjace informacije. Mjez druhim skedźbnja wón na to, zo je so gmejna před finalnym wothłosowanjom kónc septembra pola towarstwow, zajimowych skupin a młodźinskich klubow naprašowała, „hač bychu zwólniwi byli, partnerstwo z madźarskej gmejnu Ladánybene abo z gmejnu Quidah w Beninje přewzać a samostatnje wudźeržować“. Cyłkownje běše 25 procentow naprašowanych wotmołwiło. Mjez štyrjomi wotmołwami, běchu tři wotprajenja a jedna z njejasnym wuprajenjom. „Wotmołwy wotbłyšćuja rozsud gmejnskeje rady, naposledk wotzamknjenej partnerskej zrěčeni w Madźarskej a Beninje rozpušćić“, piše André Bulank w swojej zdźělence na SN. Wón skedźbni na „sylny konsolidaciski ćišć, pod kotrymž gmejna Njebjelčicy steji“. Financna stabilita ma tohodla w přichodnych lětach wysoku prioritu w dźěle gmejny.

Kotry napohlad městow chcemy?

Freitag, 24. Oktober 2025 geschrieben von:
Marcel Brauman

Wosrjedź Drježdźan, w susodstwje kulojteho kina na Praskej dróze, je so zašłe lěta „arabska štwórć“ etablěrowała. Z wotpowědnymi hosćencami a wobchodami. Tule móžeš strowe chłóšćenki za přihó­dnu płaćiznu nakupować, a tež swójby z małymi dźěćimi njetrjebaja so bojeć, zo harowace pintlaški wulkim ludźom na čuwy du. Atmosfera je wotputana, kupcy, hosćo a tu bydlacy su jara wšelakeho pochada a tež žiwjenskeho wašnja.

Tudyši wobraz města so do aktualneje diskusije wo wuprajenju kanclera Merza hodźi, haj wšak, je tež poměrnje wjele žonow w islamskim rubišku, w hidźabje. Njesłušam do kruha ludźi, kotřiž maja tajki napohlad za wobohaćenje městow abo wuraz pisaneje towaršnosće. Wosebje w lěću, hdyž nimale kompletnje zababjene žony ze swojim połnahim mužom po měsće dundaja, spóznawaš zastarske potłóčowanje žonow. Přiwšěm pak tule tohorunja wjele žonow syriskeho po­chada nadeńdźeš, kotrež bjez hidźaba modernje a sebjewědomje wustupuja. A pinčnicy w hidźabu, kotrež rozwólnje z hosćimi-mužemi žortuja.

Serbšćinu we wokrjesu sylnić

Mittwoch, 22. Oktober 2025 geschrieben von:

Wot spočatka měsaca skutkuje 38lětny Konječan Tomaš Korch w zastojnstwje społnomócnjeneho za serbske naležnosće na Budyskim krajnoradnym zarjedźe. Kak je so zažiwił a što je sej předewzał, wo tym je so Milan Pawlik z nim rozmołwjał.

Kak je k tomu dóšło, zo sće so na wupisane městno wokrjesneho społnomócnjeneho za serbske naležnosće požadał?

T. Korch: Sprawdu prajene běch so hižo před wjace hač dźesać lětami z tutej mysličku nosył. Wot lěta 2003 wšak na krajnoradnym zarjedźe dźěłam a předstawa, zo so na dźěle ze serbskimi temami zaběram, je so mi lubiła. Jako potom Regina Krawcowa městno přewza, sym ideju najprjedy raz spušćił. Hakle po tym, zo běše so jeje naslědnica Halena Jancyna jako serbska społnomócnjena ze zastojnstwa rozžohnowała, mi stare přeće zaso do mysli přińdźe. Jako městno internje wupisachu, sym so powabił.

Za to steji Wam 19,5 hodź. wob tydźeń k dispoziciji. Móžeće posudźować, hač tole za wšědne nadawki dosaha?

Knježerstwo nam přichilene

Freitag, 17. Oktober 2025 geschrieben von:

Změna wustawy: Wysokorjadny zastupjer mjeńšinowu radu přijał

Berlin (SN/mb). Je zwjazkowe knježerstwo zwólniwe, próstwu Zwjazkoweje rady spěšnje spjelnić a so wo přiwzaće štyrjoch domoródnych mjeńšin do zakładneho zakonja starać (SN su rozprawjeli)? Na to drje aktualna zdźělenka mjeńšinoweho sekretariata w nadawku mjeńšinoweje rady njewotmołwja. Ale je zajimawych indicow: Na wčerawšim wopyće zastupjerjow mjeńšin – mjez nimi běchu předsyda Domowiny Dawid Statik, jeho naměstnik Hartmut Leipner a hłowna jednaćelka třěšneho zwjazka Judit Šołćina – w nutřkownym ministerstwje Zwjazka běše Christoph de Vries (CDU) rozmołwny partner. Wón nutřkowneho ministra jako parlamentariski statny sekretar zastupuje a je za zwisk ze zwjazkowym sejmom zamołwity, kiž ma wo změnje wustawy rozsudźić.

Nimo njeho je so tež Hans-Leo Dirks, nawoda referata w ministerstwje a za narodne mjeńšiny zamołwity, na terminje wobdźělił. De Vries „zwurazni swoju sympatiju za naležnosće narodnych mjeńšin a hódnoćeše dźěło mjeńšinoweje rady“, so w zdźělence wjeselachu.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND