Z wozjewjenjom měritko stajili

Montag, 23. Mai 2016 geschrieben von:

Budyšin (SN/CoR). Po pjeć dnjach je so wčera 9. zetkanje sakskich dźiwadłow w Budyšinje wuspěšnje skónčiło. Dohromady 3 800 wopytowarjow dožiwi 17 předstajenjow jědnaće sakskich měšćanskich, krajnych a statnych jewišćow. Městna běchu po 90 procentach wućežene. „Wjeselimy so, zo bě Budyski publikum tak zajimowany na akutalnych inscenacijach sakskich dźiwadłowych ansamblow. Woni dóstachu jónkrótny dohlad do mnohotnosće a wukonitosće tudyšich jewišćow“, rjekny intendant Němskeho-Serbskeho ludoweho dźiwa­dła Budyšin Lutz Hillmann.

Po poslednim předstajenju wčera wječor na hłownym jewišću přepoda fachowa jury (Andrea Czesienski z nakład­nistwa henschel SCHAUSPIEL Theaterverlag, dźiwadłowy awtor Lutz Hübner, nawoda nakładnistwa Theater der Zeit Harald Müller) myto zetkanja sakskich dźiwadłow Lipšćanskemu ansamblej Theater der Jungen Welt za produkciju „Crystal – Variationen über Rausch“. Myto je dźiwadłowa maska rězbarja Ma­tthiasa Jackischa z Bannewitza. W lawdaciji rěkaše, zo je inscenacija inspirowaca a předstaja temu ze wšěmi konsekwencami.

Dr. Jan Pětr Jordan

Freitag, 20. Mai 2016 geschrieben von:
Dźens před 125 lětami zemrě we Wienje publicist, lektor, nakładnik a spěchowar słowjanskeho narodneho wozrodźenja dr. Jan Pětr Jordan. Po nim je dróha při Budyskim­ dwórnišću pomjenowana. 15. februara 1818 narodźi so Jordan burskej swójbje w Čěškecach. Pozdźišo jako chowanc Praskeho Serbskeho seminara studowaše filozofiju a słowjanske rěče. Čěski wótčinc Václav Hanka zbudźi w nim hordosć na serbstwo a wšosłowjanstwo. W Praze wuda Jordan 1841 gramatiku serbskeje rěče. Doprědkarskich słowjanskich aktiwitow dla jeho rakuska policija z Čěskeje wupokaza. Lěta 1842 wuda časopis Jutrnička. Na Lipšćanskej uniwersiće promowowaše 1843 na doktora filozofije a bě tam lektor za słowjanske rěče a literaturu. Wudawaše časopis Slavische Centralblätter kaž tež Lětopis za słowjansku literaturu, wuměłstwo a wědomosć, w lětomaj 1848 a 1849 zhromadnje z Janom A. Smolerjom. Jordan přełožowaše ruskeho spisowaćela Belinskeho a Čecha Palackeho do němčiny, bě nakładnik a knihikupc. Po lěće 1855 bě jenož hišće wu­spěšny předewzaćel. Manfred Laduš

Z přidawkom

Donnerstag, 19. Mai 2016 geschrieben von:

Budyšin (SN). Wroblik Frido a jeho přećeljo su zaso po puću. Spisowaćelka Jěwa-Marja Čornakec swój wuspěšny rjad z nowej stawiznu „Kak su wroblik Frido a jeho přećeljo do Afriki lećeć chcyli“ dale wjedźe. Přećeljo chcedźa z balonom přez wulke morjo jěć. Ale što to? Wulke njewjedro, błyski a hrimanje so nawala. Njem­dry wichor njese balon do daliny. Hdźe su jenož přizemili? Je to Afrika? Ze zabawnymi ilustracijemi Güntera Wongela słuša rjad k bestselleram serbskeje dźěćaceje literatury. Jako přidawk předleži wumolowanski zešiwk. Knižna premjera budźe 1. junija w Smolerjec kniharni.

Serbski gymnaziast koncertował

Mittwoch, 18. Mai 2016 geschrieben von:

Hodźij (AW/SN). Pod hesłom „Veni creator“­ je ewangelsko-lutherska wosada swjateju Pětra a Pawoła Hodźij swjatki njedźelu popołdnju do swojeho Božeho domu na pišćelowy koncert přeprosyła. Wjace hač 150 hudźbnje zajimo­wa­nych je kulturny poskitk přijało, doži­wjejo tak młodeho organista Johannesa ­Krahla ze susodnych Dobranec. Wón chodźi do 11. lětnika Serbskeho gym­nazija Budyšin. Hač do 4. lětnika bě wón w Chróšćanskej zakładnej šuli „Jurij Chěžka“ wuknył a tam tež serbšćinu bjezporočnje nawuknył.

Koncertni wopytowarjo běchu jara zajimowani,­ młodeho interpreta dožiwić, kiž je wot 5. lětnika na Budyskej wo­krjesnej hudźbnej šuli pola wučerki Oksany­ Weingardt-Schönoweje na klawěrje hrać wuknył. Šěsć lět mjeztym hraje­ wón nětko na pišćelach. Tuchwilu wuwučuje jeho cyrkwinskohudźbny direktor Michael Vetter z Budyšina.

Johannes Krahl je na pišćelowych wubědźowanjach hižo wjacore myta dobył, mjez druhim 2. myto zwjazkoweho wu­risanja „Młodźina hudźi“ loni w Hamburgu.

Šesty króć wotměje so přichodnu so­botu wot 17 do 23 hodź. Kamjenska nóc cyrkwjow a muzejow. Tež wjacore towarstwa so zaso wobdźěla.

Wědomostnica z cyłej dušu

Mittwoch, 18. Mai 2016 geschrieben von:

W Pólskej je Annalena Schmidt někotrym hižo znata, we Łužicy młoda wědomostnica runje na tym dźěła. Jeje masterske dźěło wo židowskej socialnej samopomocy w Pólskej za čas Druheje swětoweje wójny wuznamjenichu z wědomostnym spěchowanskim mytom wulkopósłanca Pólskeje republiki. Na zakładźe toho je wona nětko tež swoje doktorske dźěło dopisała. Štyri měsacy slědźeše we Waršawje, nětko we Łužicy. Wot lońšeho je w Gießenje rodźena a na tamnišej uniwersiće wukubłana historikarka sobudźěłaćerka Serbskeho instituta. Hač do lěta 2018 zaběra so wona tam hłownje z kulturu wšědneho dnja Łužičanow w dobje diktatury. Pilnje 29lětna mjeztym serbsku rěč wuknje. „Hornjoserbšćinu hižo rozumju, delnjoserbšćinu znajomosćow pólskeje rěče dla hišće lěpje. Prěnju hornjoserbsku mejlku sym hižo pisała, mam pak hišće tójšto nachwatać“, wona powěda.

Wšelakoso wubědźowali

Dienstag, 17. Mai 2016 geschrieben von:

Lětuši dźeń młynow bě za towarstwo Krabatowy młyn w Čornym Chołmcu składnosć z nowymi poskitkami wabić. Při tym wusměrichu so organizatorojo wosebje na dźěći a jich staršich.

Čorny Chołmc (SN/MiR). Wulka deskowa hra na młynskej łuce běše wčera, swjatki póndźelu, srjedźišćo w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje. Swobodnje skutkowaca wuměłča Kerstin Zukunft je hru „Dwanaće a jedyn“ wuwiła a ju nětko předstajiła. Młynska deskowa hra je njeposrědnje zwjazana z postawu Krabata, wo kotrymž rěka, zo je w Čornym młynje słužbu jako młynski wukonjał. „Čuju so z młynom wusko zwjazana. Wón mje inspiruje a tak mam stajnje nowe ideje“, rjekny Kerstin Zukunft na naprašowanje SN. Nowu hru móžachu dźěći wčera runje tak kaž jich starši hnydom wuspytać. A to běchu mjez wopytowarjemi mnozy.

„Lesć“ je nowa hudźbna drama , za kotruž běše dramaturgowka Serbskeho ludoweho ansambla Jěwa-Marja Čornakec libreto spisała a tamniši šefdirigent Dieter Kempe hudźbu podał. Musical měješe minjeny pjatk wječor w Bórkowach delnjoserbsko-němsku premjeru. Na slědowacymaj wječoromaj bu inscenacija pod hołym njebjom wospjetowana.

Bórkowy (CRM/SN). Runje kaž loni prěni dźěl znowapowědanych powěsćow wo serbskim kralu Přebysławje, błótowskim holiču Linje, wódnym mužu Nykusu, jeho dźowce Wodźe, hadźacej kralownje Kralowce, jeje synu Wužu a druhich powěsćowych postawach je tež lětuše pokročowanje pozitiwny wothłós žnjało. Pod režiju Stefana Haufy hrajachu, spěwachu a rejwachu chór a balet SLA kaž tež hosćo, z kotrychž měješe Tomaš Cyž z Budyskeho NSLDź hłownu rólu krala Přebysława a Dorota Farkašec rólu holiča Liny. Njehraješe pak so jenož na městnje před Bismarckowej wěžu. Cyły impozantny historiski twar bu sobu zapřijaty a k tomu mjeńšej jewišći kaž tež wulki teren z nahladnym wobstatkom štomow. Póćmje so kuzłapołne zaćišće přez dobru techniku hišće zesylnichu.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND