Njespokojnosć na lětušim Serbskim dnju

Donnerstag, 27. Juni 2019 geschrieben von:

Lubnjow (SN/at). Dokelž so wólbna perioda za aktualnej krajnej parlamentaj w Braniborskej a Sakskej nachila, stej tamnišej frakciji Lěwicy swój Serbski dźeń lětsa hižo­ minjeny pjatk w błó­towskim Lubnjowje wotměłoj. A wusłyšeć bě mjez wobdźělenymi zapósłancami wěsta njespo­kojnosć. W Braniborskej njeje přisłušne ministerstwo za młodźinu, sport a kubłanje docpěło směrnicu zdźěłać, zo bychu w krajnym etaće 2019/2020 po 400 000 eurach zakótwjene srědki jako podpěru dźěćacym dnjowym přebywanišćam za serbske kubłanske poskitki tež přewostajić móhli. Za to trěbna směrnica prosće pobrachuje. Zapósłanča Anke Schwarzenberg podšmórny, zo je frakcija Lěwicy zwólniwa proces wožiwjenja serbskeje rěče podpěrać. „To pak dźe jenož na jednej runinje ze serbskimi akterami, staršimi, kubłarjemi a nošerjemi zarjadnišćow. Kubłanske ministerstwo měło to koordinować, zo bychu poskitki zhromadnje wuwili.“

Budźe „ludowe znapřećiwjenje“?

Donnerstag, 27. Juni 2019 geschrieben von:

Drježdźany (SN). Dobudźe-li CDU lětuše wólby krajneho sejma, chce sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) instrument „ludowe znapřećiwjenje (Volkseinwand)“ jako nowu formu direktneje demokratije w kraju zawjesć. To piše wón w aktualnym wudaću tydźenika Zeit. Po tym měli wobydlerjo nastupajo zakonje nimo etatnych, wot krajneho sejma wobzamknjenych, poslednje słowo měć a wo nich hišće raz wothłosować. Za to měli podpisma něhdźe pjeć procentow wólbokmanych zběrać. Hdyž wone předleža, „prašeja so wšěch wólbokmanych, hač měł zakoń woprawdźe płaćiwosće nabyć“, piše Kretschmer. Liči jednora wjetšina hłosow haj abo ně.

Šef sakskeje FDP Holger Zastrow wita, zo je CDU za sebje temu direktneje demokratije wotkryła, wočakuje pak, zo so najprjedy wobstejace wupruwowane instrumenty zjednorja a wolóža.

Nutřkopolitiski rěčnik Zelenych w krajnym sejmje Valentin Lippmann CDU namołwja do wólbow ze Zelenymi, Lěwicu a SPD so rozmołwjeć, wšako je za namjetowane­ změny dwutřećinowa wjetšina parlamenta trěbna.

Lud bóle zapřijeć

Donnerstag, 27. Juni 2019 geschrieben von:

W padźe wólbneho dobyća chce sakski ministerski prezident Michael Kretschmer wobydlerjam Sakskeje zmóžnić, wo zakonjach, kotrež je krajny sejm schwalił, doskónčnje rozsudźić. To čitamy w aktualnym wudaću tydźenika Zeit. Wón pak rěči tam runje tak wo tym, kóždy zakonski naćisk přichodnje online wozjewić chcyć, zo móhła ludnosć swoje mysle k tomu wuprajić. Wobaj namjetaj měli w zwisku widźeć. Bóle na lud poskać chcyć a jeho argumenty do politiskeho dźěła přiwzać njeje žadyn špatny wotpohlad. Prašenje pak je, hač so jedyn namjet z dalšim prěkuje. Stanu so ludźo, kotrychž namjety njewobkedźbowane wostanu, z wosebitymi wabjerjemi za wothłosowanje wo wotpowědnym zakonju? A što rěka to wšo za krajny sejm jako zakonjedawarja?

Zo dyrbja strony swoju dźěławosć lěpje a transparentnišo rozłožić, poprawom žane nowe dopóznaće njeje. A tohodla njeměli jenož politikarjo předležace namjety wobšěrnje rozjimać. Axel Arlt

To a tamne (27.06.19)

Donnerstag, 27. Juni 2019 geschrieben von:

Čerstweho a wokřewjaceho wětřika dla je muž w braniborskim wokrjesu Märkisch-Oderland póndźelu dospołnje nahi z motorskim jěł. Jako jeho policistaj zadźerže­štaj, wón jimaj rjekny, zo dźě je ćopło. Z konsekwencami muž ličić njetrjeba, wšako měješe krute črije wobute a nahłownik. Nimo toho njeje so nichtó pola policije hóršił. Zastojnikaj zwě­sćištaj tuž jenož identitu muža a proše­štaj jeho, znajmjeńša so cholowy wobuć.

Jara njerozumny je so 85lětny muž minjenu njedźelu na awtodróze do Cuxhavena zadźeržał. Tak je wotjězdku skomdźił a so z awtom cyle jednorje na dróze zawróćił. Dalši 50lětny šofer móžeše zražce runje hišće tak zadźěwać, 85lětny pak dale jědźeše. Jako policistaj jeho doma nańdźeštaj, jimaj wuměnkar wotmołwi, zo wšak so ničo stało njeje. Zastojnikaj pak sćazaštaj jemu jězbnu dowolnosć. Nimo­ toho ma starc z chłostanskim jednanjom ličić.

Měli konflikty rozrisać

Mittwoch, 26. Juni 2019 geschrieben von:

Ewaluaciska rozprawa załožby Sakske wopomnišća nětko předleži

Drježdźany/Budyšin (UM/SN). Ewaluacija załožby Sakske wopomnišća, kotruž je institut Prognos přewjedł, je wotzamknjena. „Kónčna rozprawa wopřijima pozitiwne hódnoćenja runje tak kaž pokiwy k dalewuwiću załožby“, rozłožuje předsydka rady mjenowaneje załožby a mi­nisterka za wuměłstwo a wědomosć dr. Eva-Maria Stange (SPD). Hižo w dwój­nym etaće 2019/2020 Swobodneho stata Sakskeje su załožbje srědki přewostajene. Tak stupaja přiražki wot 2,45 milionow eurow na stajnje 3,046 milionow lětsa a klětu. To zmóžnja wjetše wudawki za personal, ale tež za wěcne zarjadniske nadawki, za srědki třećim kaž tohorunja za inwesticije.

W nowembru 2016 bu Susann Šenkec za předsydku rady Załožby za serbski lud wuzwolena. Lětsa w meji su ju radźi­ćeljo jednohłósnje w zastojn­stwje wobkrućili. Janek Wowčer je so z njej zetkał, je jej někotre prašenja zhladujo na minjenu wólbnu dobu rady stajił a so za wuhladami prašał.

Kak hódnoćiće dźěławosć załožboweje rady­ w minjenej legislaturnej dobje?

S. Šenkec: Wot lěta 1991 je Załožba za serb­ski lud nošny model za spěcho­wanje rěče, kultury kaž tež identity Serbow. 2016 smy 25. róčnicu jeje wobstaća swjećili. W februaru samsneho lěta bu 3. financne zrěčenje podpisane, kotrež zawěsća Serbam, serbskim institucijam, towarstwam a projektam hač do klětu­šeho wurunane spěchowanje, byrnjež trěbnu dynamizaciju parowali. Tak wobsteji na dobu pjeć lět – potajkim wot 2016 do 2020 – planowanska wěstota, ko­traž wotwěra zamołwitym móžnosće priority sadźeć, koncepty wuwiwać, změny přewjesć a do přichoda planować. Z projektom „Serbska rěč w nowych medi­jach“ dósta naš lud wot 2015 přidatne spěchowanske srědki, kotrež załožba w swójskej zamołwitosći wobhospodarja. To mam za wulki wuspěch.

K njeskutkej so wuznał

Mittwoch, 26. Juni 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Podhladny Stephan E. je po wšěm zdaću přiznał, zo je Kasselskeho knježerstwoweho prezidenta Waltera Lübcku morił. To rozprawjachu dźensa wjacori wobdźělnicy njezjawneho wosebiteho posedźenja nutřkowneho wuběrka zwjazkoweho sejma. Wčera bě so Stephan E. k njeskutkej wuznał a rjekł, zo je Lübcku bjez pomocy druhich morił. 45lětny bě hižo wjacorych přeńdźenjow dla zasudźeny a měješe w zašłosći zwiski k prawicarskim ekstremistam.

Chcedźa etat wobzamknyć

Berlin (dpa/SN). Kabinet chcyše dźensa wo naćisku klětušeho zwjazkoweho etata wothłosować. Financny minister Olaf Scholz (SPD) je etat hišće raz trochu změnił a wšitke­ ministerstwa namołwił lutować. Planowane su wudawki 359,9 miliardow eurow. Zo je etat najebać mjenje dawkowych wolóženjow wurunany, leži předewšěm na niskich danjach. Najwažniše za ministra Scholza je čorna nula za lěto 2020, štož woznamjenja, zo njesmě so Němska dale zadołžić.

Dóstanu prawo wothłosowanja

Aktiwisća wótrje kritizowani

Mittwoch, 26. Juni 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Po protestach za wjetši škit klimy w porynskim brunicowym rewěrje wumjetuje zwjazkowa ministerka za ratarstwo Julia Klöckner demonstrantam přemało wěryhódnosće. „Štóž wotpohladnje po polach běha a žně niči, tón bjez respekta ze zežiwidłami wobchadźa a ma hladajo na bój za klimu problem z wěryhódnosću“, politikarka CDU wčera rjekny. Kaž zwjazkowe ratarske ministerstwo dale zdźěli, kritizuje ministerka ignorancu wobswětowych aktiwistow, dokelž njejsu sej wědomi sprawneho a ćežkeho dźěła ratarjow.

Iniciatiwa Ende Gelände, kotraž protesty organizuje, je mjeztym na internetnej platformje Twitter reagowała, twjerdźo, zo wšak dyrbja pólne pućiki hdys a hdys wopušćić, zo bychu policiji wućeknyli. Za škody na polach pak chcedźa so pola potrjechenych zamołwić a jich wotškódnić. Minjenu sobotu běchu so sta wobdźělnikow mjez druhim do brunicoweje jamy Garzweiler zadobyli.

Za skutkownišu agrarnu politiku

Mittwoch, 26. Juni 2019 geschrieben von:

Schkeuditz (dpa/SN). Ratarjo chcedźa na dźensa zahajenym Němskim burskim dnju w Schkeuditzu pola Lipska wo hłownych žadanjach skutkownišeje agrarneje politiki wuradźować. Wosebje hladajo na klimowu změnu a suche lěća su wudźeržliwe (widerstandsfähig) rostliny bytostne, rjekny prezident ratarskeho zwjazka Joachim Rukwied do zahajenja dwudnjowskeho zarjadowanja. Wón sej žada wjace do slědźenja a krjepjenskich systemow inwestować. Poslednje mje­nowane su wosebje wažne předewšěm hladajo na plahowanje zeleniny, sadu a wina.

Jednanje njezamołwite

Mittwoch, 26. Juni 2019 geschrieben von:
Mawt w Němskej žana njepřińdźe. To je nam zwjazkowa kanclerka Angela Merkel do wólbow zwjazkoweho sejma 2017 přilubiła, a tomu tež tak budźe. Přiwšěm je koaliciski partner hižo raz prestižny projekt CSU ze zwjazkowym wobchadnym ministrom, najprjedy Alexanderom Dobrindtom a po nim Andreasom Scheuerom, zahajił. Mjeztym je Zwjazk za na­dróžny popłatk hižo wjac hač 50 milionow eurow płaćił, kaž su wčera wozjewili. Ani jenički cent pak njebudźe po wukazu Europskeho sudnistwa zarunany. Ně, projekt nadróžneho popłatka móhł so samo hišće podróšić, dokelž běštej zrěčeni z wobhospodarjerjomaj hižo wotzamknjenej. To so tola prašam, kak je tajke něšto móžno. Wšako bě ministrej wědome, zo njeje hišće ničo rozsudźene. Za mnje je to jednorje prajene znjewužiwanje dawkowych srědkow. W hospodarskim přede­wzaću je tajke jednanje přičina wupowědźenja. Z cuzymi pjenjezami takle wobchadźeć je njezamołwite. Bianka Šeferowa

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND