„Pólska njeje přihotowana“

Donnerstag, 24. März 2016 geschrieben von:

Debata wo wěstoće po bombowych nadpadach w Brüsselu

Waršawa. Chětro šokowane su pólske nowiny na bombowe atentaty w Brüsselu z 31 mortwymi a 300 zranjenymi reagowali. Mjez ranjenymi su třo Polacy. „Nadpad na wutrobu Europy“ tituluje Rzeczpospolita, „Brutalny dyr wosrjedź unije“ piše Gazeta Polska, mjeztym zo namołwja bulwarny dźenik Fakt „Europa, škitaj so!“, měnjo to skerje wojersce.

Pólskemu knježerstwu su nadpady přičina, swoju dotalnu politiku ćěkancam napřećo změnić. Chcyše-li kraj dotal sto migrantow w kwartalu přiwzać, je ministerska prezidentka Beata Szydło wčera „jasnje“ připowědźiła, zo Pólska najprjedy raz žanych ćěkancow njepřiwozmje.

Čěska wočakuje wysoki wopyt

Donnerstag, 24. März 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Druhi dźeń jutrow wočakuje Čěska republika wysoki wopyt. Wot 28. do 30. měrca pohosći wona chinskeho prezidenta Xi Jinpinga. Wuznam jeho wizity je tón, zo ma mjez Čěskej a Chinu k strategiskemu partnerstwu dóńć, kaž medije hódnoća. Tak póńdźe wo hišće wušu zhromadnosć w industrijnej produkciji, wědomosći a slědźenju, w powětrowym wobchadźe kaž tež strowotnistwje. Předwidźane je, zo podpisaja zrě­čenje wo strategiskim partnerstwje a k tomu dwaj dźesatkaj hospodarskich kontraktow. Za přewšo wobšěrne ekonomiske wotpohlady nazornje rěči, zo změje hósć w swojim přewodnistwje na wšěch 30 předewzaćelow. Z prezidentom Xi Jinpingom wopyta scyła prěni chinski najwyši statnik Čěsku republiku inkl. něhdyšeje Čěskosłowakskeje, podšmórnje telewizijny sćelak ČT24. Prezident Miloš Zeman je připowědźił, zo je chinskeho hosća na swoje hrodowe sydło w srjedźočěskich Lánach prosył. Tule česć změje Xi Jinping tohorunja jako scyła prěni prezident, sćelak zwěsća.

Koalicija wěsta

Mittwoch, 23. März 2016 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). 17 dnjow po wólbach parlamenta je nowe słowakske knježerstwo dozrodźene. Předsydźa stron Smer-SD, SNS, Most-Híd a Syć Robert Fico, Andrej Danko, Béla Bugár a Radoslav Procházka su wčera koaliciske zrěčenje podpisali, po tym zo běchu so na rozdźělenje zastojnstwow w knježerstwje kaž tež Narodnej radźe dojednali. Smer wobsadźi dźewjeć ministerstwow, SNS tři, Most-Híd dwě a Syć jedne. Premier wostanje po rozsudźe předsydstwa Smera-SD dale Robert Fico, z jeho naměstnikom stanje so minister za inwesticije Peter Pellegrini. Wonkowne ministerstwo budźe z Miroslavom Lajčákom tohorunja w rukach Smera-SD. Ze znominowanjom Petra Gajdoša přez SNS přewozmje ministerstwo za zakitowanje prěni raz profesionelny wojak, je dźě wón 1. naměstnik šefa generalneho staba. Lucia Žitňanská je jenička žona w kabineće a čłonka Mosta-Híd. Dotalne jednostronske knježerstwo socialnych demokratow premiera Fica wotstupi dźensa na konstituowacym posedźenju parlamenta. Naslědnje powoła prezident Andrej Kiska šefa noweho knježerstwa a čłonow kabineta.

Fachowcy witani

Montag, 21. März 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Čěske hospodarstwo hižo dlěši čas kćěje, štož wšak ma tež za sćěh, zo póčnu předewzaćam pobrachować fachowe­ mocy, předewšěm w specialnych industrijnych hałžkach. Zo bychu dalšemu haćacemu njedostatkej wotpomhali, su wot najnowšeho fachowcy z Ukrainy witani. Praske knježerstwo je tamnišim techniskim specialistam puć do kraja wotewriło, wudźělejo jim z pospěšenej proceduru dźěłowe wiza. Za bliši přichod je předwidźane, na te wašnje přiwabić mocy tež z mjenje kwalifikowanych powołanjow. Pytani su mjez druhim přemysłowi dźěłaćerjo, šwalče a busowi šoferojo. Ukrainscy inženjerojo resp. techniscy eksperća maja diplom swojeho kraja a su sej doma zwjetša hižo praktiske nazhonjenja nazběrali, dźěłać chcedźa nětko w Čěskej. Nowa naprawa knježerstwa jim to zmóžnja, zdobom je wona za tudyše zawody spomóžna, dokelž móža nětko swobodne městna z ukrainskimi­ specialistami wobsadźić a tak produkciju zawěsćić. Wuměnjenje pak je, zo su swobodne městno naj­prjedy na domjacych dźěłowych wikach poskićili.

Zymny wětřik z USA

Freitag, 18. März 2016 geschrieben von:

Pólsko-ameriske poćahi nowych zakonjow dla poćežene

Waršawa. Nowe zakonje narodnokonserwatiwneho pólskeho knježerstwa poćahi mjez Pólskej a USA přiběrajcy poćežuja. Wo tym rozprawjeja tele dny pólske nowiny. Zakład dopóznaća je mjez druhim rozmołwa dźenika Rzeczpospolita z rěčnikom wonkowneho ministerstwa USA Johnom Kirbyjom. Tón bě pólskim žurnalistam wobkrućił, zo so we Washingtonje zakonja wo Pólskim wustawowym sudnistwje a wo pólskich medijach dla „starosćeja“. Mjez diplomatami dosć razna to formulacija. Tajke słowa we Waršawje tuchwilu scyła rady njesłyša, wšako hotuja so tam na wjerškowe zetkanje NATO­ spočatk julija, kotrež smě Pólska jako hosćićel wuhotować. W tym zwisku bě so njedawno tež něhdyši prezidentski kandidat USA John McCain wuprajił. Wón Pólsku republiku warnowaše, „puć demokratije wopušćić“. Tole by ju a tak wšu Europsku uniju wosłabiło, štož by w zwisku z wjerškom NATO „wulkotny dar ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej“ było. Runje jemu napřećo wšak chcedźa jednotnje a sylnje wustupować.

Čěsce studuješ zadarmo

Freitag, 18. März 2016 geschrieben von:

WUKRAJNIKOW je na čěskich uniwersitach a wysokich šulach dale a wjac. Tuchwilu pochadźa kóždy dźesaty student z někajkeho blišeho abo tež zdalenišeho kraja. Studować w Praze, Brnje, Olomoucu atd. a nic w swójskim kraju wabi předewšěm žadna wobstejnosć, zo njetrjebaja ani najmjeńšeho studijneho popłatka płaćić, jeli cyły studij w čěšćinje zabsolwuja. Scyła tuž njezadźiwa, zo pocha- dźa najwjace wukrajnych studentow z wuchodneje Europy. Lěta 2014 je jich ze Słowakskeje wjac hač 22 500 zapi­sanych było, z Ruskeje přibližnje 5 300 a z Ukrainy nimale 2 600. Nowina Mladá fronta dnes k tomu přispomnja: „Přewšo spomóžne je jim wězo přiwuznistwo jich maćerneje rěče z čěšćinu.“ Z cyłkownje wjace hač 41 000 komilitonow z cuzym pasom chodźi přemóžaca wjetšina, mjenujcy wjace hač 36 000, na přednoški w čěšćinje, z čimž su z płaćenja studijnych popłatkow wuswobodźeni. Darmotny studij zmóžnja rady witanym hosćom wysokošulski zakoń Čěskeje, po kotrymž je popłatk wšěm spušćeny, kotřiž dokonjeja w čěskej rěči studować, nje­hladajo na někajku statnu přisłušnosć.

ČEZ: Móžemy dale jednać

Freitag, 18. März 2016 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Čěski energijowy koncern ČEZ ma dalše jednanja z Vatten­fallom wo přewzaću brunicoweje sparty we wuchodnej Němskej za móžne. „ČEZ je Vattenfallej najpřirodniši partner“, zwurazni šef předsydstwa Daniel Beneš w dźensnišim wudaću Hospodářskich novín. Koncern – dwě třećinje słušatej statej – bě so toho wzdał, hač k terminej 16. měrca zawjazowacy poskitk­ za brunicowu spartu wotedać. W podatym rozměrje je hódnota Vattenfalloweho poskitka negatiwna, Beneš rozsud wopodstatni. Wón pokaza při tym na kóšty pozdźišeho rekultiwowanja brunicowych jamow. „Wostanje-li płaćizna miliny tajka, kajkaž je, njemóža milinarnje fonds za rekultiwowanje nihdy pjelnić“, rjekny 45lětny nowinje. Beneš namołwješe, zo měł Vattenfall móžnym kupcam napřećo přińć. Hinak hač ČEZ běštej brunicowe předewzaće Czech-Coal a konsorcij EPH a PPF swój poskitk wotedałoj. Šwedski statny koncern Vattenfall nochcyše so k poskitkam wuprajić. Sparta ma so hač do kónca lěta předać.

Pólski prezident Duda w Čěskej

Mittwoch, 16. März 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Pólski prezident Andrzej Duda je dwaj dnjej na prěnim oficialnym wopyće Čěskeje. Na programje steja zetkanja z jeje nawodnymi politikarjemi. Na hrodźe přija wysokeho hosća prezident Miloš Zeman. Wobaj wěnowaštaj so naležnje poćaham mjez krajomaj, kotrež mataj za wuběrne. We wobłuku Visegrádskeje štyrki widźitaj móžnosće dalšeho wutwara. Tohorunja přeběraštaj wonaj problematiku migraciskeje krizy. Dźiwajo na to, zo je Pólska wšelkich naprawow­ nětčišeho knježerstwa dla kritice wosebje zapada wustajena, Zeman rjekny, zo měła so EU kritizowanja pasć – je dźě knježerstwo ze swobodnych wólbow wušło – a so wěnowaćć hłownej naležnosći: zawěsćenju hranicow. Zeman přepoda Dudźe najwyše myto kraja, Rjad złoteho lawa; Duda počesći kolegu z Rjadom běłeho lawa. Na zetkanju Dudy z premierom Bohuslavom Sobotku dźěše hłownje wo čiliše hospodarske styki a polěpšenje železniskich zwiskow mjez krajomaj. Přećelsku rozmołwu měješe Duda tež z eksprezidentom Václavom Klausom.

Puknje-li so pat?

Montag, 14. März 2016 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). Tež tydźeń po wólbach w Słowakskej njeje hišće wuhlada na nowe knježerstwo. Minjenu srjedu je prezident Andrej Kiska dotalnemu premierej Robertej Ficej jako předsydźe z 28,3 procentami dobyćerskeho Smera-SD nadawk dał, zestajeć přichodny kabinet. Nastateho pata politiskich mocow dla tepta pak wón na blaku. Šef třeće městno wobsadźaceje nacionalistiskeje Słowakskeje narodneje strony (SNS) Andrej Danko je drje zwólniwy z Ficom hić, přiwšěm za wjetšinu njedosaha. Jara by Ficej tež na „haj“ strony madźarskeje mjeńšiny Most-Híd zaležało, tola teje předsyda Béla Bugár pokazuje jemu chribjet – dotal. Kónc tydźenja je so wětřik najskerje zwjertnył. Snano tohodla, zo Richard Sulík jako šef noweje prawicarskeje strony Swoboda a solidarita (SaS) – ta docpě nablaku 21 procentow – po njewuspěšnym prócowanju Fica łaka na to, wutworić knježerstwo prawicy tež z ultraekstremistami. To pohnu Danka k alarmowacemu zwěsćenju: Sulík by přinjesł chaos. A Bugár je sobotu wot předsydstwa strony dóstał mandat, jednać z Ficom, pod wuměnjenjom, wobstać na dźěłowym programje Mosta-Híd.

Złe komentary w interneće

Freitag, 11. März 2016 geschrieben von:

Pólska debatuje wo wobchadnym njezbožu prezidenta Andrzeja Dudy

Waršawa. Paradoksna to situacija zawčerawšim, srjedu, we Waršawje: Wustawowe sudnistwo měješe wo zakonju rozsudźić, kotryž gremij sam direktnje potrjechi – nowy zakoń wo wustawowym sudnistwje. Pólski sejm bě loni pod wliwom noweho knježerstwa narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć wšelake noworjadowanja wobzamknył. Mjez druhim smě wustawowe sudnistwo přichodnje jenož hišće z dwutřećinowej wjetšinu rozsudźić. Zakoń alarmowaše samo Europsku uniju, kotraž je na to oficialne přepytowanje zahajiła.

Neuheiten LND