Waršawa. Chětro šokowane su pólske nowiny na bombowe atentaty w Brüsselu z 31 mortwymi a 300 zranjenymi reagowali. Mjez ranjenymi su třo Polacy. „Nadpad na wutrobu Europy“ tituluje Rzeczpospolita, „Brutalny dyr wosrjedź unije“ piše Gazeta Polska, mjeztym zo namołwja bulwarny dźenik Fakt „Europa, škitaj so!“, měnjo to skerje wojersce.
Pólskemu knježerstwu su nadpady přičina, swoju dotalnu politiku ćěkancam napřećo změnić. Chcyše-li kraj dotal sto migrantow w kwartalu přiwzać, je ministerska prezidentka Beata Szydło wčera „jasnje“ připowědźiła, zo Pólska najprjedy raz žanych ćěkancow njepřiwozmje.
Waršawa. Nowe zakonje narodnokonserwatiwneho pólskeho knježerstwa poćahi mjez Pólskej a USA přiběrajcy poćežuja. Wo tym rozprawjeja tele dny pólske nowiny. Zakład dopóznaća je mjez druhim rozmołwa dźenika Rzeczpospolita z rěčnikom wonkowneho ministerstwa USA Johnom Kirbyjom. Tón bě pólskim žurnalistam wobkrućił, zo so we Washingtonje zakonja wo Pólskim wustawowym sudnistwje a wo pólskich medijach dla „starosćeja“. Mjez diplomatami dosć razna to formulacija. Tajke słowa we Waršawje tuchwilu scyła rady njesłyša, wšako hotuja so tam na wjerškowe zetkanje NATO spočatk julija, kotrež smě Pólska jako hosćićel wuhotować. W tym zwisku bě so njedawno tež něhdyši prezidentski kandidat USA John McCain wuprajił. Wón Pólsku republiku warnowaše, „puć demokratije wopušćić“. Tole by ju a tak wšu Europsku uniju wosłabiło, štož by w zwisku z wjerškom NATO „wulkotny dar ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej“ było. Runje jemu napřećo wšak chcedźa jednotnje a sylnje wustupować.
WUKRAJNIKOW je na čěskich uniwersitach a wysokich šulach dale a wjac. Tuchwilu pochadźa kóždy dźesaty student z někajkeho blišeho abo tež zdalenišeho kraja. Studować w Praze, Brnje, Olomoucu atd. a nic w swójskim kraju wabi předewšěm žadna wobstejnosć, zo njetrjebaja ani najmjeńšeho studijneho popłatka płaćić, jeli cyły studij w čěšćinje zabsolwuja. Scyła tuž njezadźiwa, zo pocha- dźa najwjace wukrajnych studentow z wuchodneje Europy. Lěta 2014 je jich ze Słowakskeje wjac hač 22 500 zapisanych było, z Ruskeje přibližnje 5 300 a z Ukrainy nimale 2 600. Nowina Mladá fronta dnes k tomu přispomnja: „Přewšo spomóžne je jim wězo přiwuznistwo jich maćerneje rěče z čěšćinu.“ Z cyłkownje wjace hač 41 000 komilitonow z cuzym pasom chodźi přemóžaca wjetšina, mjenujcy wjace hač 36 000, na přednoški w čěšćinje, z čimž su z płaćenja studijnych popłatkow wuswobodźeni. Darmotny studij zmóžnja rady witanym hosćom wysokošulski zakoń Čěskeje, po kotrymž je popłatk wšěm spušćeny, kotřiž dokonjeja w čěskej rěči studować, njehladajo na někajku statnu přisłušnosć.
Waršawa. Paradoksna to situacija zawčerawšim, srjedu, we Waršawje: Wustawowe sudnistwo měješe wo zakonju rozsudźić, kotryž gremij sam direktnje potrjechi – nowy zakoń wo wustawowym sudnistwje. Pólski sejm bě loni pod wliwom noweho knježerstwa narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć wšelake noworjadowanja wobzamknył. Mjez druhim smě wustawowe sudnistwo přichodnje jenož hišće z dwutřećinowej wjetšinu rozsudźić. Zakoń alarmowaše samo Europsku uniju, kotraž je na to oficialne přepytowanje zahajiła.