Prěnja debata w telewiziji

Dienstag, 20. Oktober 2015 geschrieben von:
Waršawa (dpa/SN). Něšto dnjow do wólbow pólskeho parlamenta stej so libe­ralnokonserwatiwna ministerska prezidentka Ewa Kopacz a jeje narodnokonserwatiwna kontrahentka Beata Szydło wčera w telewizijnej debaće prěni króć direktnje rozestajałoj. Wobě politikarce potwjerdźištej, zo chcetej so ze swojim dźěłom prěnjorjadnje wo powołanske móžnosće za młodych ludźi a wo hospodarske wuwiće kraja starać. Kopacz rěčeše wo sylnym hospodarstwje a wo wyšich­ mzdach za pólskich dźěławych, kaž pólske medije rozprawjeja. Szydło porno tomu kritizowaše, zo nimaja młodźi ludźo w kraju dosć perspektiwow, štož je tež sćěh wotchada statysacow do zapadneje Europy. Zasadnje nowe argumenty abo woprawdźite konfrontacije přiwšěm wuwostachu. Na prašenja žurnalistow politikarce jeno zdźěla wotmołwištej. Město toho rozłožowaštej zasadne politiske pozicije. Komentatorojo wi­dźachu­ na kóncu debaty snadne lěpšiny za Beatu Szydło. Přichodnu njedźelu wola Polacy nowy sejm.

Demonstrowali

Montag, 19. Oktober 2015 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Wjacławske naměsto bě sobotu znowa „jewišćo“ w naležnosći migraciskeje krizy. Před Narodnym muzejom demonstrowaše něhdźe tysac přećiwnikow ćěkancow za „našu kulturu a wěstotu kraja“. Z policajskim rjećazom dźělenych wustupowaše dobre 400 ludźi za podpěru azyl pytacych. Ke konfliktam njeje žanym dochadźało. Jeničce prowokantnych słowow a nadawanjow bě dosć, kaž rěčnik policije zdźěli. Na stronje přećiwnikow wustupi jako rěčnik mjez druhim zapósłanc-předewzaćel Tomio Okamura, kritizowacy postajenje kwotow ćěkancow a žadacy sej zawrjenje hranicow. Tež spěwar Aleš Bríchta so słowa jimaše. Wobdźělnicy móžachu podpisać peticiju, kotraž žada sej wustup Čěskeje z Europskeje unije. Pod pomnikom swj. Wjacława na konju demonstrowachu přitomni porno tomu za solidarnosć z migrantami. Sociologowka Jiřina Šiklová dopomni na to, zo su w zašłosći tež z Čěskeje ludźo ćěkać dyrbjeli. Dale pokaza wona na wobstejnosć, zo „smy za čas balkanskeje wójny 40 000 ćěkancow přiwzali. Je ně­chtó pytnył, zo smy to přežadani byli?“, wědomostnica zwurazni.

V4 zaso jednotnje

Dienstag, 13. Oktober 2015 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). Po njedawnej rozkorje we Visegrádskej štyrce (V4) rozdźělnych měnjenjow postajeneje kwoty ćěkancow dla su so šefojo jeje čłonskich statow Andrej Kiska (Słowakska), Miloš Zeman (Čěska), Andrzej Duda (Pólska) a János Áder (Madźarska) znowa zešli. Na wuradźowanjach w Balatonfüredźe wobdźěli so tež chorwatska prezidentka Kolinda Grabar-Kitarović. Po informacijach słowakskeho dźenika SME su wobdźělnicy zeńdźenja nastupajo migrantsku krizu přezjedneho nahlada, zo dyrbi so palaca naležnosć humanitarnje, sprawnje a narodno-wěstotnje rozrisać. Za trěbne woni mjez druhim maja, zesylnić škit hranicow Europskeje unije a zawěsćić kontrolowany přichad cuzych do njeje. EU dyrbi financielnje přinošować k wudźeržowanju lěhwow ćěkancow, zo bychu dostojne žiwjenske wuměnjenja za ludźi w nich zawěsćene byli. Hłowy spomnjenych statow maja tež za to, zo dyrbjeli so na rozrisanju wšěch přisłušnych problemow tohorunja mjezynarodne organizacije wobdźělić, na přikład UNO.

„Wuswobodźeny a zbožowny“

Freitag, 09. Oktober 2015 geschrieben von:

Pólski duchowny we Vatikanje swoju homoseksualnosć přiznał

Waršawa. Kaž bomba zadyrił je coming­out pólskeho duchowneho Krzysztofa Charamsy w pólskich medijach, w cyrkwi a po wšej towaršnosći. Charamsa, dotal čłon wažneje kongregacije za wučbu wěry we Vatikanje, něhdy organa inkwizi­cije, bě oficialnje přiznał, zo je homo­seksualny. Runočasnje předstaji wón žur­nalistam we Vatikanje swojeho partnera. W pisomnym stejišću pólski duchowny swoje splažne wusměrjenje zakitowaše, za kotrež „so njezamołwi“. Cyrkej wón namołwi, zo by swój dotal agresiwny a diskriminowacy zwuk napřećo homoseksualnym duchownym změniła. Sam pječa cyły rjad tajkich duchownych znaje, kotrychž ma přiwšěm za „wulkotnych měšnikow“. Po swojim wuznaću čuje so wón nětko „wuswobodźeny a zbožowny“.

Prezident hinak hač knježerstwo

Freitag, 09. Oktober 2015 geschrieben von:
Bratislava (SłŽ/K). Srjedu popołdnju je so słowakski prezident Andrej Kiska w sejmje słowa jimał a so k migraciskej krizy w Europje wuprajił. Kritizowaše knježerstwo Roberta Fica za to, kak so wone zadźerži. „Jako Słowakska w juliju zdźěli, njepřiwzać něšto stow ćěkancow­ – tehdy hišće na dobrowólnej bazy – z cyłkownje 40 000, zhubichmy sympatije we wjetšinje Europy“, prezident zjima. „Słowakska je so stała z objektom wutykowanja a wusměšowanja w medijach.“ Kiska pokaza­ na to, zo ma kraj winowatosće spjelnjeć, kiž jemu z čłonstwom w mjezynarodnych organizacijach wurostu. We wjetšinje europskich krajow su wobydlerjo a politikarjo nahlada, zo „dyrbimy ludźom pomhać, ćěkacym před wójnu a namocu. Z našeje pozicije je so čłowjek po zdaću zminył“, tak prezident. „Politika dyrbi měć humanistiski rozměr“, wón napomni a doda: „Dźakować so a připó­znaće wuprajić chcył wšěm, kiž su w minjenych měsacach a dnjach město ,my Słowacy to njemóžemy‘ rjekli ,tež my Słowacy pomhamy‘.“

Schwarzenberg hižo njenastupi

Mittwoch, 07. Oktober 2015 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Karel Schwarzenberg njebudźe dlěje předsyda TOP 09. Na zeńdźenju eksekutiwneho wuběrka strony wón wozjewi, zo znowa njekandiduje. Městopředsyda Miroslav Kalousek w tym zwisku zdźěli, zo budźe so wón na nowemberskim zjězdźe TOP 09 wo zastojnstwo prócować a Schwarzenberga jako čestneho předsydu namjetować. W politice chce wón přiwšěm wostać. Při přichodnych parlamentnych wólbach wotmysli w Praze nastupić jako načolny kandidat TOP 09. Swoju kročel njepředsydowanja wopodstatni Schwarzenberg z tym, zo spochi hubjeńšo słyši. „Posledni nastork běše,­ zo njejsym na nowinarskej konferency w sejmje prašenja žurnalistow ani ze słuchatkom zrozumił.“ Čěske medije woznamjenjeja Schwarzenberga jako politikarja „hinašeho razu hač su to druzy“. Jako hinaši je so 1990 zjewił po boku Vacláva Havela a hinaši wostał hač do kónca. Jeho „hinašosć“ mjez druhim w tym wob­steji, zo rěči staročěšćinu a chodźi w čerwjenych nohajcach. Runje to wučinja po jich­ měnjenju sobu jeho popularnosć.

Trend so wobkruća

Dienstag, 06. Oktober 2015 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Bychu-li w Čěskej nětko wólby byli, by zjednoćestwo njespokojnych ANO miliardara Andreja Babiša ze 26 procentami dobyło a ČSSD premiera Bohuslava Sobotki z 18 procentami na druhim městnje skónčiła. Wobě stronje stej wšak znowa na přichilnosći wolerjow pozhubiłoj, prěnja porno awgustej jedyn procent, druha połdra procenta. Po šefu woprašowarnje TNS Aisa Bronislavje Kvasničkim je hižo dlěši čas wobkedźbować trend, zo dale a wjace wolerjow woběmaj hłownymaj stronomaj knježerstwa „chribjet pokaza“. KSČM spadny tohorunja wo jedyn dypk na dźesać procentow. Porno tomu je mała strona ko- alicije KDÚ-ČSL hnydom wo dwaj procentaj přibyła a so na sydom procentow polěpšiła. Mjeztym zo ODS na swojich 9,5 procentach stagněruje, je so tohorunja opozicionelny TOP 09 ekswonkowneho ministra Karla Schwarzenberga wo jedyn procent na 8,5 procentow polěpšił. Knježerstwje Sobotki dowěrješe w septembru jenož hišće 42 procentow ludźi porno rekordnym 46 w januaru.

Fachowcow ćaha dla słyšeć

Dienstag, 06. Oktober 2015 geschrieben von:
Wałbrzych (dpa/SN). Do zahajenja masiwneho pytanja za pozdatnym němskim pancerowanym ćahom z Druheje swětoweje wójny chcył měšćanosta delnjošleskeho Wałbrzycha hišće raz měnjenje fachowcow słyšeć. „Mamy wjacore poskitki. Chcemy sej toho partnera wu­zwolić, kotremuž móžemy najbóle wěrić. Bjezdwěla budźe to wědomostny institut“, rjekny měšćanosta Roman Szełemej rozhłosowemu sćelakej Radio Wrocław. „Dotal mamy jeničce přilubjenje, zo njeje tam žanych strašnych maćiznow.“ Wojacy pioněrskeho bataljona běchu minjene dny kónčinu podłu železniskeje čary mjez Wrocławjom a Wałbrzychom za minami a starej municiju přepytowali, štož móhło dźěłaćerjow wohrozyć. W awgusće běštaj mužej – Polak a Němc – twjerdźiłoj, zo staj tak mjenowany „złoty ćah“ němskich nacionalsocialistow namakałoj, žadajo sej podźěl dźesać procentow. Ludźo tukaja, zo je w ćahu hač do 300 tonow złota. Oficialne wobkrućenje, zo ćah woprawdźe w podzemskim tunlowym systemje steji, dotal nimaja.

Plagiaty dźeń a wjetši problem

Montag, 05. Oktober 2015 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Europska rada je syć fachowcow za bój přećiwo korupciji w kubłanskim systemje wutworiła. Platformje za etiku, transparencu a integritu (ETINED) přisłušeja fachowcy z 50 krajow. Generalna direktorka Europskeje rady­ za demokratiju Snežana Samardžić-Marković rjekny kónc tydźenja w Praze mjez druhim: „Štó chcył so wot lěkarja lěkować dać, kiž ma falšowany diplom.“

Dalše problemowe polo su plagiaty pola doktorskich dźěłow abo wobtykanje při rozdźělowanju studijnych městnow. Hladajo na plagiatne afery němskich politikarjow­ praji Samardžić-Marković: „Žadyn­ kraj njemóže twjerdźić, zo njeje wot tajkich njepočinkow potrjecheny.“ Problemy z nječistymi wědomostnymi dźěłami ma tež jedna z najstaršich wysokich šulow Europy. „W Čěskej je bój přećiwo plagiatam dźeń a wjetši problem“, rjekny Tomáš Zima, rektor w lěće 1348 w Praze załoženeje Karloveje uniwersity. W Straßbourgu zaměstnjena Europska rada stara so wo demokratiju a zachowanje čłowjeskich prawow w Europje.

„Hdy wróćiće nam lětadło?“

Freitag, 02. Oktober 2015 geschrieben von:

Pólsko-ruske poćahi dale napjate – prezident Duda w New Yorku był

Waršawa. Na hłownej zhromadźiznje Zjednoćenych narodow w New Yorku je minjenu póndźelu tež pólski statny prezident Andrzej Duda rěčał. Wšitke pólske medije wo tym wobšěrnje rozprawjachu. Hišće bóle hač słowa Dudy w New Yorku skutkowachu wo­brazy, pokazowace jeho na přijeću, kak sej z prezidentom USA Barackom Obamu a ruskim prezidentom Wladimirom Pu­tinom připiwa.

Dźeń prjedy wopyta Duda pólskich wobydlerjow New Yorka, kotřiž su w towar­stwje Polonia organizowani. Wón čuješe so za to winowaty, wšako běchu ameriscy Polacy jemu při prezidentskich wólbach swój hłós dali. Wotpowědnje wutrobnje jeho witachu. Stajnje zaso wołachu: „Naš prezident, naš prezident.“ W New Yorku bydli 40 000 Polakow, po wšej Americe dwójce telko. Składnostnje wopyta Dudu prošachu, so za naležnosć zasadźić, ko­ttraž wobydlerjow Pólskeje republiki jara boli: Přeco hišće trjebaja woni za USA wizum, hačrunjež smědźa ludźo z 38 krajow swěta bjez tajkeho zapućować. „Staram so wo to“, jim Duda přilubi.

Neuheiten LND