VW Bratislava njeprodukuje
Bratislava (dpa/SN). Twornja awtotwarca Volkswagen w Bratislavje dyrbi wot dźensnišeho hač do pjatka swoju kompletnu produkciju přetorhnyć. Přičina je nimo pobrachowacych elektroniskich dźělow na swětowych wikach tež wójna w Ukrainje, rěčnica zawoda Lucia Kovarović Makajová zdźěli. „Pobrachowacych awtowych dźělow dla produkcija jězdźidłow we wšitkich wotrjadach hač do 8. apryla wotpočuje.“
Přetorhnjenje chcedźa wužić, zo bychu składy z pobrachowacymi dźělemi napjelnili a po tym zaso stabilnje produkować móhli. Nimo toho chcedźa system kooperacijow přepruwować a skrućić.
Bratislavska twornja VW ma we wobłuku po wšěm swěće prezentneho awtotwarca wusahowacu poziciju, dokelž tam awta pjećoch firmow twarja. Zawod je nimo toho kmany, produkciju druhich twornjow přewzać. Tuchwilu twari tam 12 000 sobudźěłaćerjow firmy Volkswagen Slovakia na kromje stolicy Bratislavy a w dwěmaj mjeńšimaj zawodomaj VW Touareg a Porsche Cayenne kaž tež Audi Q7 a Q8, Volkswagen Up, Seat Mini a Škoda Citigo runočasnje.
Ruscy diplomaća měli wotstupić
Praha (dpa/SN). W njewšědnej kročeli je čěske wonkowne ministerstwo ruskich diplomatow namołwjało, swoje zastojnstwa z protesta přećiwo wójnje Ruskeje w Ukrainje złožić. „Prošu wopušćće tutu nurjacu so łódź“ rěka w apelu, kotryž su w ruskej a čěskej rěči wozjewili. Diplomaća su namołwjeni, „kruh komplicow“ wopušćić. Hewak dyrbjeli woni z chutnymi konsekwencami ličić. „Ruska dyrbi swojeje zamołwitosće za apokalyptiske zničenje suwereneho susodneho stata dla zamołwjenje přewzać.“ Čěska bě hižo minjeny tydźeń ruskeho diplomata z kraja wupokazała. Přistajeny ruskeho wulkopósłanstwa měješe runje 72 hodźin chwile, kraj wopušćić. Wonkowny minister čłonskeho kraja EU a NATO je Jan Lipavský wot strony Piratow.
Poměr mjez Prahu a Moskwu bě hižo do wójny w Ukrainje skomoleny. W aprylu 2021 bě čěske knježerstwo Rusku atentata na skład municije dla wobwinowała, při kotrymž běštaj dźěłaćerjej žiwjenje přisadźiłoj. Ruska je wumjetowanja zasakle prěła. Jako sćěh toho krajej mjez sobu wjacorych diplomatow wupokazaštej, zdźěla z raznej retoriku.
Pólska: Kónc ruskeho płuna
Zeman kolegu wobhnadźił
Praha (dpa/SN). Čěski prezident Miloš Zeman je ze swojim rozsudom, jednoho ze swojich najwušich sobudźěłaćerjow wobhnadźić, rozhorjenosć zbudźił. Wjacori ministrojo sej wčera žadachu, jako reakciju etat prezidialneho zarjada skrótšić. Wicepremier Ivan Bartoš wot strony piratow rjekny powěsćerni ČTK, zo ma ignorowanje sudniskeho wusuda za swojowólnosć a plistu mjezwoči justicy.
Nawodu lěsniskeho zarjada prezidentskeho hrodu w Lánach, Miloša Baláka, běchu njedawno k třom lětam jastwa zasudźili. Přičina běchu njeprawidłownosće při rozdawanju nadawka za hladanje wonkowneho areala hrodu w hódnoće wosom milionow eurow. Rěčnik prezidenta rjekny k wopodstatnjenju, zo je Balák dotal bjezporočnje dźěłał a zo móhł kruty wusud politisce motiwowany być.
Hłowne hamtske sydło prezidenta je poprawom Praski hród. 77lětny Zeman pak je najwjetši dźěl swojeho časa w Lánach zapadnje Prahi. K baroknemu hrodej słuša 30 kwadratnych kilometrow wulki zawrjeny lěsniski a hońtwjerski areal. Artikl 62 čěskeje wustawy dawa prezidentej prawo na wobhnadźenje.
Mjenje ćěkancow z Ukrainy
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Wjace hač 300 000 ukrainskich ćěkancow je tuchwilu w Čěskej, 233 000 z nich je hač do minjeneje soboty wizum za susodny kraj dóstało, informowaše ministerski prezident Petr Fiala njedźelu swojich krajanow w zjawnoprawnej telewiziji ČT. Tuchwilu zwěsća přisłušne zarjady skerje spadowacu ličbu ćěkancow. A přestanje-li ruska strona dalše města nadpadować, liči politikar samo z tym, zo budźe dźeń a mjenje ludźi z wuchodneho kraja do Čěskeje zapućować.
Fiala wospjet podšmórny, zo nježada sej knježerstwo w Praze přerozdźělenje ćěkancow mjez krajemi Europskeje unije, ale zo liči z financnej podpěru z Brüssela.
Wjetšeje sumy z belgiskeje stolicy nadźija so tež Petr Gazdík, čěski minister za kubłanje. Po jeho wobličenju je za integraciju ukrainskich dźěći do čěskeho šulskeho systema hač do kónca lětušeho žnjenca wokoło 5,2 miliardźe krónow (212 milionow eurow) trěbnych. Tuchwilu je přibližnje 150 000 ukrainskich dźěći w susodnym kraju. Tohodla trjebaja dale přidatnych wučerjow kaž tež wjace rěčnych kursow.
Wojerske kubłanje w šulach
Pólska liči dale z nadpadom Ruskeje a hotuje so na zakitowanje
Waršawa. Pólska je sej wěsta, zo ma ju ruski prezident Wladimir Putin we wizěrje a zo chce ju nadpadnyć. Wotpowědnje tomu so předewšěm wojersce na najhórši scenarij hotuja. Knježerstwo je připowědźiło, zo chcyło ličbu wojakow wot tuchwilu 150 000 na 300 000 podwojić. Wotpowědny wojerski etat su hakle njedawno na tři procenty nutřkokrajneho bruttoprodukta zwyšili.
Zajim ludźi, swój kraj zakitować, je dźeń a wjetši. Tak maja tuchwilu 40 procentow wjace dobrowólnych, kotřiž chcedźa we wójsku słužić, hač bě tomu hišće před lětom. Wosebje wulki je nawal muži kaž tež žonow na třělnišća po cyłym kraju, zo bychu so we wužiwanju bróni wukmanili. W Pólskej je něhdźe 450 ciwilnych zwučowanišćow, nimo wojerskich a policajskich. Mjeztym dyrbja so ludźo za třělenske zwučowanja přizjewić a wo termin prosyć. Někotři čakaja na njón dlěje hač tydźeń, byrnjež objekty wot 6 do 24 hodź. wotewrjene byli.
Bywši premier wobskorženy
Praha (dpa/SN). Statne rěčnistwo w Čěskej je po lěta trajacych přepytowanjach bywšeho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša wobskoržiło. Předewzaćelej a miliardarej wumjetuja jebanstwo pola subwencijow a zeškodźenje pjenježnym zajimam Europskeje unije, kaž zastupnik statneho rěčnistwa w Praze zdźěli.
Babiša wobwinuja, zo je sej w lěće 2008 spěchowanske srědki za twar wellnessoweho wočerstwjenišća „Baćonjace hnězdo“ wulišćił. Fonds dweju milionow eurow bě za małe a srjedźostawske zawody mysleny. Babiš pak steješe na čole firmoweho konglomerata nimale 200 předewzaćow ratarskeje, žiwidłoweje a chemiskeje industrije. Bywšu sobudźěłaćerku su wobskoržili, dokelž bě Babišej při wobšudnistwje pomhała.
Andrej Babiš sam je wumjetowanja zas a zaso prěł. 67lětny załožer populistiskeje strony ANO bě wólby parlamenta loni w oktobrje přěhrał. Wobkedźbowarjo na to tukaja, zo chcył wón za prezidenta kandidować. Druha doba zastojnstwa prezidenta Miloša Zemana so klětu w měrcu kónči. Prezident w Čěskej je před přesćěhanjom justicy škitany.
Baletnicy z Kijewa azyl dóstali
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Přibližnje 30 čłonow Statneho baleta Kijew je w Morawskim dźiwadle města Olomouca azyl dóstało. Baletnicy běchu runje na turneji we wukraju, jako wójna na Ukrainje wudyri. Olomoucske dźiwadło chce wuměłcam w swojich rumnosćach proby zmóžnić, a zamołwići znateho kulturnišća planuja samo hižo programy Kijewskich rejowarjow w Olomoucu a dalšich čěskich městach.
Čěska zběhnje wobmjezowanja
Praha (dpa/SN). Čěska je dotal płaćiwe wobmjezowanja koronawirusa dla za pućowacych z čłonskich krajow Europskeje unije zběhnyła. Winowatosće přizjewjenja, šćěpjenskich a testowanskich dopokazow nětko wotpadnu. To je strowotniske ministerstwo w Praze minjeny pjatk zdźěliło. Wolóženja płaća mjez druhim tež za dowolnikow z Norwegskeje, Islandskeje, Liechtensteina a Šwicarskeje. Staćenjo EU, přijěducy z kraja, kotryž njeje z čłonom EU, dyrbja dale šćěpjeni, testowani abo wotchorjeni być.
Wot decembra knježaca čěska liberalno-konserwatiwna koalicija pjeć stron je nimale wštike koronanaprawy zběhnyła – hač na winowatosć škitnych nahubnikow w busach a železnicach, chorownjach a hladarnjach. W běhu sydom dnjow su tam 502 nowej infekciji na 100 000 wobydlerjow zličili.
Čěska turistiska branša je dotal wosebje pod koronapandemiju ćerpjeła. Ličba wukrajnych přenocowacych hosći je so loni přirunujo z niwowom do pandemije lěta 2019 na štwórćinu zeškrěła. Najwjace turistow bě z Němskeje. Čěscy turisća njemóžachu straty wurunać.
Z luksurioznym ćahom po puću
Wulki wothłós na wopyt štyrjoch politikarjow w Kijewje
Waršawa. Jězba ministerskeho prezidenta Pólskeje Mateusza Morawieckeho z dalšimi politikarjemi do ukrainskeje stolicy Kijewa zbudźa w medijach přewšo wulki wothłós. Wobšěrnje wone analyzuja, što je wopyt štyrjoch politikarjow wunjesł – nimo Morawieckeho běchu tam hišće pólski wicepremier Jarosław Kaczyński, čěski ministerski prezident Petr Fiala a słowjenski ministerski prezident Janez Janša. Powšitkownje pak su sej wšitke přezjedne, zo bě zetkanje z ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskim „wulka gesta solidarity“.
Po nawróće politikarjow do Pólskeje je šef běrowa Morawieckeho Michał Dworczyk zwuraznił, zo bě jězba „indiwidualna a dobrowólna“. Wšako bě wšitkim wobdźělenym wědome, zo bě pobyt w měsće, kotrež ruske wójsko wobtřěla, bjeze wšeho strašna naležnosć. Sebjewědomje je Morawiecki němskeho zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza, prezidenta USA Joewa Bidena a francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona namołwił, so nětko tohorunja do Kijewa podać.
