To a tamne (10.10.22)
Najćeši kirbs Europy přińdźe znowa z Italskeje. Při wčerawšim napřemowaženju w Ludwigsburgu je so dobyćer lońšeho wubědźowanja a mějićel swětoweho rekorda Stefano Cutrupi z 1 100,5 kilogramow ćežkim kirbsom jasnje přesadźił. „Najćeši konkurent“ bě Iwan Horde z Nižozemskeje ze swojim 891,5 kilogramow ćežkim kirbsom. Na wubědźowanju wobdźělichu so plahowarjo z wjacorych krajow. Cutrupi bě hižo loni z 1 226 kilogramow ćežkim eksemplarom dobył.
Njeprošeny to suweněr: Wosrjedź nocy je 32lětneho Mnichowčana skorpion kałnył. Prawdźepodobnje bě sej muž eksotiske zwěrjo z USA sobu přiwjezł, hdźež bě ze swojej přećelku stanował. Po nawróće je zwěrjo twochnyło a so w bydlenju schowało. Muž móžeše skorpiona ze škleńcu popadnyć a nuzowe ćisło wołać. Jeho dowjezechu do chorownje.
Žony w Němskej nješkitane
Straßbourg (dpa/SN). Europska rada je w Němskej wulke njedostatki nastupajo škit holcow a žonow před na splah wusměrjenej namocy zwěsćiła. Wšelake wuwića su drje pozitiwne, gremij fachowcow za bój přećiwo namocy přećiwo žonam a domjacej namocy w prěnjej rozprawje wo Němskej zwěsća. Na druhim boku su škitne domy za žony a poradźowarnje jara wšelako rozdźělene. We wjesnych kónčinach je lědma namakaš.
Pólska k pokuće zasudźena
Straßbourg (dpa/SN). Europske sudnistwo za čłowjeske prawa je Pólsku w zwisku z planowanym přepodaćom jateho do Chiny k pokuće zasudźiło. Muž je njetrjebawšo dołho w jatbje. Jemu hrozy w Chinje chłostanske jednanje z krjudowanjom a druhimi formami namocy, sudnicy dźensa wozjewichu. Muža běchu 2017 telekomunikaciskeho jebanstwa dla w Pólskej zajeli. China sej žada, zo jateho přepodadźa. Pólska je dotal wšitke próstwy muža wo pušćenje wotpokazała.
Wjetšina ludźi pesimistiska
W Choćebuzu zajutřišu njedźelu rozsudźa, štó budźe nowy wyši ...
Zelenskyj spodźiwanje zbudźił
Moskwa/New York (dpa/SN). Krjeml je wuprajenja ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho do směra na NATO nastupajo móžne prewentiwne nadpady na Rusku raznje zasudźił. „Słowa Zelenskeho njejsu ničo druhe hač namołwa do Třećeje swětoweje wójny z njepředwidźomnymi surowymi sćěhami“, rjekny rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow w Moskwje. Tež ruske wonkowne ministerstwo kritizuje wuprajenja Zelenskeho raznje. Zelenskyj bě sej do toho při narěči před awstralskim institutom Lowy žadał, zo měła NATO zasadźenju ruskich atomowych bróni zadźěwać, w nuzy z prewentiwnymi nadpadami. Rěčnik Zelenskeho na to potwjerdźi, zo su prezidenta wopak zrozumili. Po słowach Pjeskowa USA a Wulka Britaniska postupowanje Kijewa postajatej. Krajej stej tuž tež za wuprajenja Zelenskeho zamołwitej.
Rěčnica wonkowneho ministerstwa Marija Sacharowa twjerdźeše, zo chce zapad atomowu wójnu naškarać. „Kóždy čłowjek na tutym planeće dyrbi spóznać, zo je so z brónjemi naklumpana a njestabilna marioneta Zelenskyj do monstera přeměniła, z kotrehož rukami móžeš cyły planet zničić.“
Měrowe Nobelowe myto spožčene
Oslo (dpa/SN). Měrowe Nobelowe myto 2022 dóstanu běłoruski prawiznik za čłowjeske prawa Ales Bialicki a dwě organizaciji za zakitowanje čłowjeskich prawow, Memorial z Ruskeje a Center for Civil Liberties z Ukrainy. Tole je norwegski Nobelowy komitej dźensa w Oslu zdźělił. Zapodali běchu cyłkownje 343 kandidatow za myto, mjez nimi 251 wosobow a 92 organizacijow. Měrowe Nobelowe myto jako jeničke njespožča Nobelowe myto w šwedskim Stockholmje ale w norwegskej stolicy Oslo.
Loni běchu Philipinjanku Mariu Ressa a Rusu Dmitrija Muratowa z mytom počesćili. Wobaj žurnalistaj dóstaštaj je za swój zmužity bój wo swobodu měnjenja.
Lětsa běchu fachowcy tež jateho ruskeho kritikarja Krjemla Alexeja Nawalneho a nawodnicu běłoruskeje opozicije Swetlanu Tichanowskaju faworizowali. Samo ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj bě mjez kandidatami. Fachowcy pak na tym dwělowachu, zo komitej myto někomu z Ukrainy spožči, hdyž steji kraj wosrjedź wójny z Ruskej.
Spirala a zdalowanje
To a tamne (07.10.22)
Štwórte městno sej zdobył je němski atlet Görge Heimann při legendarnym spěchanju po schodach Empire State Buildinga w New Yorku. 53lětny Kölnjan trjebaše za 1 576 schodow hač do 86. poschoda po słowach zarjadowarja 11 mjeńšin a 40 sekundow. Dobyćer bu Wai Ching Soh z USA. Bě to druhi start Heimanna po 2016, jako bu pjaty. Zo móhł wón dobyć, bě Heimann hladajo na konkurencu zwoprědka wuzamknył.
Pod mostom tčacy wostał je dwuposchodowy bus w Berlinje. Při tym so wjacore wosoby zranichu. Njezbožo sta so w měšćanskim dźělu Steglitz w tunlu pod awtodróhu a spěšnoželeznicu. Při zražce so horni poschod busa chětro wobškodźi. Nětko statikarjo móžne škody na mosće pruwuja. Tohorunja chcedźa zwěsćić, čehodla je bus tutón tunl wužiwał, dokelž wjedźe busowa čara poprawom druhdźe.
Pjöngjang třěla zaso rakety
Seoul/Tokio (dpa/SN). Najebać mjezynarodne protesty je Sewjerna Koreja z rjadom swojich raketowych pospytow pokročowała. Južnokorejske wójsko wozjewi, zo je Sewjerna Koreja dźensa rano znowa dwě balistiskej rakeće krótkeje distancy do směra na Japanske morjo startowała. Rakety běchu njedaloko sewjernokorejskeje stolicy Pjöngjang wotlećeli. Nětko chcedźa USA lětadłonošak „USS Ronald Reagan“ znowa do wodźizny wuchodnje korejskeje połkupy pósłać.
Za płunowód přez horiny
La Coruña (dpa/SN). W boju přećiwo energijowej krizy chcetej Němska a Španiska zhromadnje płunowód přez Pyreneje twarić. W zhromadnym akciskim planje, kotryž běchu wčera při němsko-španiskich knježerstwowych konsultacijach w La Coruñje wobzamknyli, zasadźatej so wobaj krajej za zwoprawdźenje projekta „Midcat“ mjez Španiskej a Francoskej. Francoska so twarej dotal spjećuje. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a španiski ministerski prezident Pedro Sanchez staj za nowu pipelinu.
Kijew za swětowe mišterstwa
Połoženje ciwilneje ludnosće na juhu a wuchodźe Ukrainy wostanje ...
Dóšłe próstwy nětko najprjedy pruwuja
Budyšin (SN/at). 30. september běše termin, ke kotremuž mějachu požadarjo swoje projektowe próstwy za 2023 kaž tež dalše próstwy wo serbske strukturne srědki Sakskeje Załožbje za serbski lud zapodać.
Klětuše regularne projektowe spěchowanje nastupajo rozprawja załožba w nowinskej zdźělence nětko wo cyłkownje dóšłych 104 próstwach z wobjimom něhdźe 2,8 milionow eurow. Wone měrja so na spěchowanje wuměłskeho nawoda a probowych lěhwow chórow, rejwanskich skupin, ansamblow a dźiwadłowych skupin. Ale tež próstwy na polu nowych hudźbnych projektow a digitalizacije, wuměłstwa a dalšich kulturnych a rěčnych wobłukow předleža.
„Nětko w zarjedźe próstwy na to pruwujemy, hač spěchowanskej směrnicy załožby wotpowěduja. Po tym podłožki kaž tež doporučenja za fachowu přiradu nadźěłamy, kotraž wo spěchowanju rozsudźi“, Nicole Zimmermannec ze spěchowanskeho teama informuje. Posedźenje fachoweje přirady za projektowe spěchowanje budźe srjedź nowembra.
