Lipsk (dpa/SN). Spisowaćelka Nino Haratischwili (42) wobkedźbuje, zo swoboda měnjenja poněčim rozpaduje. „Nochcu zadwělować, a tola zadwěluju, dokelž napołožamy w našim demokratiskim swěće jednomu z najwjetšich wudobyćow, mjenujcy swobodźe měnjenja, cyle ćicho censuru“, rjekny Haratischwili w narěči wo połoženju demokratije, kotruž je wčera składnostnje róčnicy měrniweje rewolucije 1989 w Lipsku dźeržała.

Je to censura derje měnjeneho, politisce korektneho wašnja myslenja, kotraž hižo žane znapřećiwjenje njedopušći, rjekny w Georgiskej rodźena awtorka a dźiwadłowa režiserka. „Censurujemy rěč a censurujemy stawizny. Z dobrym wotpohladom spytamy zło wuzamknyć, jako bychmy stawizny tak porjeńšić móhli.“

Wšitcy „skakotaja kaž na palcach wokoło problema, bojo so, zo móhł něchtó zranjeny być. Wšo to stawa so wězo z najlěpšim wotpohladom. Ale njeje na kóncu wšojedne, što je censuru motiwowało? Hač je awtokrat něšto zakazał abo liberalna towaršnosć – njeje wuslědk na kóncu samsny?“ Wona so nadźija, zo ludźo tole spóznawaja.

„Epidemija wocuzbnjenja“: Britiska princesna Kate (43) je před wliwom smartphonow a druhich nastrojow na poćahi w swójbach a mjez přećelemi warnowała. „Digitalne nastroje lubja, zo nas zwjazuja. Častodosć pak wuskutkuja runje to nawopačne“, rozpomina Kate w přinošku zhromadnje z profesorom Robertom Waldingerom, direktorom uniwersity Harvard za wuwiće doro­sćenych. Při wšěch lěpšinach noweje techniki dyrbjało so spóznać, zo hraje „w epidemiji wocuzbnjenja kompleksnu a zahubnu rólu“, Kate piše.

Na wšěch 600 000 ilegalnych cigaretow su cłownicy we wačokach mandźelskeju na Mnichowskim lětanišću našli. Wobaj chcyštaj lětanišćo přez zeleny wuchod za bjezcłowne wěcy wopušćić, jako cłownicy jeju na kontrolu prošachu. Cłowna škoda wučinja něhdźe 100 000 eurow.

Drježdźany/Budyšin (SN/mb). Tuchwilu pruwuje Załožba za serbski lud 98 próstwow wo spěchowanje za prěnje połlěto resp. cyłe lěto 2026. To je šěsć próstwow wjac, hač bě za lětuše prěnje połlěto resp. cyłe lěto dóšło. Pjenježny wobjim zapodatych próstwow je z 1 769 248,07 eurami wo něhdźe 315 000 eurow niši hač 2025. Nawodnica teama za spěchowanje w załožbje Nicole Zimmermannec, kotraž je ličby wozjewiła, so wjeseli: „Nimo kóždolětnych próstwow wo spěchowanje wuměłskeho nawoda a probowych lěhwow chórow, rejowanskich skupinow, ansamblow a dźiwadłowych skupinow mamy lětsa tež tójšto nowych projektow, wosebje na polu předstajaceho wuměłstwa. Za wobłuk nowe medije předleža mjeztym tři próstwy wo spěchowanje z cyłkownym wobjimom 470 000 eurow.“ Fachowa přirada budźe na swojim posedźenju 10. nowembra wo spěchowanju wuradźować.

Paris (dpa/SN). Wotstupjeny francoski ministerski prezident Sébastian Lecornu je sej po wuradźowanjach z politiskimi stronami wěsty, zo je wupuć z krizy našoł. Tole je Lecornu po zetkanju z prezidentom Emmanuelom Macronom w telewiziji zdźělił. Tak je hrožace rozpušćenje parlamenta najprjedy raz z blida. Macron móže tuž w běhu 48 hodźin ­noweho premiera powołać. Z kotreho politiskeho lěhwa nowy ministerski ­prezident pochadźa, njeje znate.

Lěkarjo zamołwići abo nic?

Karlsruhe (dpa/SN). Zwjazkowe sudnistwo w Karlsruhe je so dźensa z prašenjom zaběrało, hač su lěkarjo za móžne strowotniske škody pacientow po šćěpjenju ze srědkom přećiwo koronawirusej zamołwići. Muž bě swoju lěkarku wobskoržił, dokelž běchu fachowcy po šćěpjenju pola njeho schorjenje wutroby zwěsćili. Muž žada sej wotškódnjenje we wysokosći 800 000 eurow. Sudnistwa su tute žadanje dotal wotpokazali.

Čakaja z pomocnymi srědkami