To a tamne (22.09.25)

Montag, 22. September 2025 geschrieben von:

Najlěpši wodźerjo sněhowych płuhow su ze srjedźneje Hessenskeje. Na kóždolětnym němskim mišterstwje we wodźenju sněhowach płuhow w bayerskim Marktredwitzu su so sobudźěłaćerjo wobchadneje słužby z Oberweyera we wokrjesu Limburg-Weilburg jako najlěpši wopokazali. Při najrjeńšim wjedrje dyrbjachu mustwa ze swojimi jězdźidłami parcours wušiknosće zmištrować.

Cyberoweho nadpada na kompjuterowy system dla so Berlinske lětanišćo BER přeco hišće z problemami bědźi. Při­datne wužadanje je wotlět tysacow wobdźělnikow marathonoweho běha. Město normalnych 80 000 pasažěrow wočakowachu tam dźensa něhdźe 95 000 ludźi. Zamołwići BER ludźi proša, internetne móžnosće přizjewjenja wužiwać. Tež na lětanišćach w Dublinje, Brüsselu a Londonje maja dale ćeže.

AfD tak sympatiska kaž CDU/CSU

Freitag, 19. September 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). AfD je wotpowědnje najnowšemu politbarometrej sćelaka ZDF nowy najwyši staw přichilnosće wolerjow docpěła. Ze 26 procentami je wona prěni króć runje tak sylna kaž CDU/CSU. Při tym je AfD procent přidobyła, mjeztym zo unija dypk přisadźi. SPD su 15 procentow přichileni. Zeleni su na dźesać procentow spadnyli, sympatija za Lěwicu je wo jedyn na jědnaće procentow stupała. BSW a FDP smětej z runje hišće třomi procentami ličić.

Hamas hrozy ze smjerću

Gaza (dpa/SN). Islamistiska organizacija Palestinjanow Hamas je po swójskich informacijach z Israela zawlečenych zastajencow na wjacore štwórće města Gazy rozdźěliła. Zahajenje a rozšěrjenje israelskeje ofensiwy w měsće rěka, zo so žadyn ze zawlečenych žiwy do Israela njenawróći, Hamas zdźěla. Hamas nimo toho hrozy, zo je w měsća tysacy schowanych rozbuchadłow přihotowała.

Klingbeil za zmužite reformy

W Francoskej su wčera po wšěm kraju přećiwo lutowanskim planam knježerstwa protestowali. Po informacijach dźěłarnistwow je so milion ludźi na akcijach wobdźělił. Policija rěči porno tomu wo 500 000 wobdźělnikach. We wjacorych městach kaž tule w Parisu je k namócnym zražkam mjez policiju a demonstrantami dóšło. Foto: dpa/Raphael Lafargue

Merz Israela dla njerozsudźeny

Freitag, 19. September 2025 geschrieben von:

Madrid (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) a španiski ministerski prezident Pedro Sanchez staj na swojim zetkanju w Madridźe swojej rozdźělnej poziciji napřećo Israelej potwjerdźiłoj. Merz na swojim nastupnym wopyće potwjerdźi, zo steji Němska kruće poboku Israela. K namjetam komisije EU nastupajo sankcije přećiwo Israelej nochcyše so Merz wuprajić. Wón pokaza na wuradźowanja zwjazkoweho knježerstwa, w kotrychž měli so hač k wjerškej EU spočatk oktobra wo poziciju dorozumić.

Prezidentka komisije Ursula von der Leyen bě wjacore chłostanske naprawy připowědźiła. Tak chcedźa Israelej wikowanske lěpšiny šmórnyć a radikalnym ministram sankcije napołožić.

Zelenskyj: Wjeski wuswobodźene

Freitag, 19. September 2025 geschrieben von:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je při wopyće pola wojakow na fronće na wuchodźe kraja wo wjetšich wuspěchach swojich wo­jerskich jednotkow rěčał. We wobłuku napřećiwneje ofensiwy pola Dobropillje sewjernje Pokrowska su ukrainske jednotki něhdźe 160 kwadratnych kilo­metrow a sydom wjeskow wróćo zdobyli a wot njepřećela wuswobodźili. Nimo toho zajachu sto ruskich wojakow. Ruska je po jeho słowach 1 300 wojakow zhubiła.

Informacije Zelenskeho njehodźa so njewotwisnje pruwować. Znate jenož je, zo Ukraina spyta, wot wuski rjećaz ruskeho wójska wokoło Pokrowska z ofensiwu přełamać. Ukrainscy wojerscy wobkedźbowarjo warnuja před optimizmom. Po jich informacijach we „wuswobodźenych“ wsach dale wojuja.

Mjeztym je ruske wójsko zastupnikam Ukrainy smjertne powostanki tysac ukrainskich wojakow přepodało.

Kritizuja rozsud sćelaka NDR

Freitag, 19. September 2025 geschrieben von:
Schwerin (dpa/SN). Po rozkorje mjez sćelakom NDR a žurnalistku Juliju Ruhs so ministerscy prezidenća w sewjeru Němskeje wo to prócuja, zjawnu debatu po­trjechenym sćelakam přewostajić. „Wuchadźamy z toho, zo kritiku w zamołwitych gremijach NDR wuhódnoća“, na konferency ministerskich prezidentow sewjernych krajow Němskeje w Schwerinje rěkaše. Po rozsudźe sćelaka NDR njesmě žurnalistka Julia Ruhs format „Klar“ hižo w sćelaku moderěrować, ale jenož hišće w Bayerskim rozhłosu. Rozsud bě jasnu kritiku zbudźił. Ministerski prezident Schleswigsko-Holsteinskeje Daniel Günther (CDU) rěčeše wo „ekstremnje špatnym signalu“. Podobnje wupraji so bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU). Ruhs bě w swojej dokumentaciji migracisku politiku šwikała.

Cyłoněmska jězdźenka klětu 63 eurow

Freitag, 19. September 2025 geschrieben von:

Mnichow/Podstupim (dpa/SN). Pła­ćiznu cyłoněmskeje jězdźenki spočatk 2026 na 63 eurow měsačnje zwyša. Tole su wobchadni ministrojo zwjazkowych krajow a zwjazkoweho knježerstwa na wurjadnym posedźenju w Mnichowje wobzamknyli. Spočatk lěta bě płaćizna wot 49 na 58 eurow stupała. Cyłoněmsku jězdźenku poskićuja wot meje 2023. Něhdźe 14 milionow ludźi w Němskej ju mjeztym wužiwa. Tiket zmóžnja jězby w regionalnym a w bliskowobchadźe.

Braniborski wobchadny minister Detlef Tabbert (BSW) je zwyšenja płaćizny za cyłoněmsku jězdźenku dla přesłapjeny a kritizuje wosebje zwjazkowe knježerstwo w Berlinje. „Zwjazk njebě zwólniwy, wjace hač 1,5 miliardow eurow přinošować. Na kóncy dyrbjachmy rozsudźić: Chcemy přihladować, kak wuspěšna jězdźenka zwrěšći abo přizwolimy zwyšenju płaćizny?“ Při wšěm je so poradźiło, w diskusiji stejacu płaćiznu 64 eurow ­hišće na 63 eurow znižić.

Financny plan wokrjesa přizwoleny

Freitag, 19. September 2025 geschrieben von:

Zhorjelc (AK/SN). Sakska krajna direkcija je dwójnemu etatej Zhorjelskeho wo­krjesa za lěće 2025/2026 pod wěstymi wuměnjenjemi přizwoliła. Tole zdźěli prezident direkcije Béla Bélafi. Zhorjelski wokrjes móže tuž wutwar šěrokopasmoweje syće, wuchowansku słužbu, po­nowjenje wokrjesnych dróhow a šulow ­zapłaćić.

Etat wokrjesa wopřija cyłkownje 759 milionow eurow za lěto 2025 a 801 milion eurow za lěto 2026. Krajna direkcija dowola tež nowe kredity.

Hišće lětsa chce Zhorjelski wokrjes 169 milionow eurow inwestować. Tři štwórćiny pjenjez wužiwaja za twar šěrokopasmoweje syće. Klětu ma syć dotwarjena być. Potom chcedźa so wosebje na wuchowansku słužbu kaž tež na twarske naprawy podłu wokrjesnych dróhow a na ponowjenje zarjadniskich a šulskich twarjenjow koncentrować. Wobě lěće chcedźa po tutym puću naprawy tež z pomocu kreditow we wysokosći cyłkownje 27 milionow eurow financować.

„Hanka“ w Janskej cyrkwi

Freitag, 19. September 2025 geschrieben von:

Na krajnym žnjowym dźaknym swjedźenju, kiž wotmě so minjeny kónc tydźenja we Wojerecach, prezentowachu w tamnišej Janskej cyrkwi nimo žnjenskich krónow a wěncow tež figurinu „Hanku“. Kaž ze swojim mjenom wona tež ze swojej drastu a z płodami w korbiku po słowach zhotowjerkow dwurěčnu kónčinu Łužicy reprezentuje. Mjeno „Hanka“ steji za serbskosć, jeje zeleno-běła drasta wotpowěduje barbam Sakskeje, a na kłobuk přityknjene žołdźe poćahuja so na wopon města Wojerec, hdźež swjedźeń bě. Figurina je přezcyłnje do přirodnych materialijow zdrasćena. Tak ma suknju z bambusa, lěwan­ćika, šismanca a žita, bluzu z bałmy a nohajcy z wowčeje wołmy. Samo włosy su z wosebiteje trawy zhotowjene, kiž pochadźa z južnoameriskeje stepy. Atraktiwnu figurinu zhotowili su ­žony towarstwa „Landfrauen Hoywoy“ jako swój přinošk ke krajnemu žnjowodźaknemu swjedźenjej.

Foto: Trudla Malinkowa

To a tamne (19.09.25)

Freitag, 19. September 2025 geschrieben von:

Njedosahacu wědu swojeje dźowki Gloria-Sophie Burkandt wo politikarjach ­nima bayerski ministerski prezident Markus Söder za dramatisku. „Wona přeco hišće wě, štó je ministerski prezident Bayerskeje. To je to najwažniše“, rjekny politikar CSU na zarjadowanju w Berlinje. Burkandt njebě we wusyłanju sćelaka ProSieben „Najhłupiši promi Němskeje“ ani wjelelětneho kanclera Helmuta Kohla ani Konrada Adenauera spóznała.

Bomba z časa Druheje swětoweje wójny, kotruž běchu wčera wosrjedź Berlina w Sprjewi namakali, je njestrašna. Tole zdźěleja fachowcy policije. Bombu nje­trjebaja znješkódnić, ale móža ju prosće z wody wućahnyć. Porno tomu su w měšćanskim dźělu Spandau namakanu bombu dźensa znješkódnić dyrbjeli.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND