To a tamne (03.05.23)

Mittwoch, 03. Mai 2023 geschrieben von:

„Dźeń rybičkaceje całty“ woswjeća ­přichodny kónc tydźenja – mjeztym 13. króć – na sewjeru Němskeje. Podłu Baltiskeho morja planuja wustupy shanty-chórow, kolesowarske jězby, originalnu hudźbu, dźěćace programy a akcije nadróžnych wuměłcow. Tež w Hamburgu chcedźa pomórskej kulinariskej chłóšćence česć wopokazać. Prěni króć přihotuja zarjadowanja na Dnju rybičkoweje całty tež nad Sewjernym morjom.

Chrobłe worakawstwo je sej student wuměłstwa w Južnej Koreji dowolił: Wón hrabny sej z instalacije italskeho wuměłca Maurizija Cattelana w stolicy Seoulu bananu, zo by ju nablaku zjědł. Na wideju je widźeć, kak młody muž přilěpjenu bananu wottorhnje, ju woběli a zjě. Po tym běliznu zaso přilěpi. Spočatnje student rjekny, zo bě prosće hłódny, dokelž njebě snědał, pozdźišo rěčeše wo „akciji“.

Přećiwo patriarchatej

Dienstag, 02. Mai 2023 geschrieben von:

Wiesbaden (B/SN). Předsydka Zwjazka němskeje katolskeje młodźiny (BDKJ) ze 660 000 čłonami, Daniela Hottenbacher, je sej na třidnjowskim antipatriarchatskim wuradźowanju žadała, zo „dyrbimy přećiwo seksizmej a diskriminaciji wojować a so wo to starać, zo móža so wšitcy njewotwisnje wot splaha swobodnje wuwiwać“.

Žony a lajkojo w cyrkwi

Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus je so za „integraciju žonow“ w cyrkwi a towarš­­nosći wuprajił. Po jeho měnjenju měli so kompetenca a sylnosće muži a žonow zjednoćić. Mužojo a žony, kiž wukonjeja wažne nadawki w cyrkwi bjez swjećizny, su w cyrkwinskej słužbje lajkow dale njeparujomne.

Zawostajenstwo Benedikta XVI.

Rom (B/SN). Bamž Benedikt XVI. je italskemu biskopstwu Velletri-Segni, kotrež bě za njeho nowa domizna, 20 000 eurow wotkazał. Wukonjer testamenta, Georg Gänswein, zdźěli, zo je najwjetši dźěl zawo­stajenstwa přešoł do Instituta bamža Benedikta XVI. Dalše wažne dokumenty chowaja so w tajnym bamžowskim archiwje. Gänswein sam je taber­nakl a drjewjany křiž zdźědźił.

Pontifeks wopyta domiznu

Infineon: Wutwar zahajeny

Dienstag, 02. Mai 2023 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Elektroniski koncern Infineon je dźensa wutwar swojeje twornje w Drježdźanach zahajił. Na ceremoniju prěnjeho zarywa wočakowachu nimo prezidentki komisije EU Ursule von der Leyen tež zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD). Tak mjenowana Smart Power ma lěta 2026 dokónčena być. Infineon chce pjeć miliardow eurow do produkcije połwodźakow (Halbleiter) inwestować. Při tym ma hač do tysac nowych dźěłowych městnow nastać.

Palmer pola Zelenych wustupił

Berlin (dpa/SN). Wyši měšćanosta Tübingena Boris Palmer je ze strony Zelenych wustupił. Do toho bě wón připowědźił, zo chcył wo dalšim čłonstwje w stronje rozmyslować. Kónc tydźenja bě k dis­kusijam wokoło wuprajenjow Palmera w Frankfurće nad Mohanom dóšło, hdźež bě so wón z demonstrantami nasadźał. Tući běchu jeho nadběhowali. Palmer bě minjeny čas stajnje zaso z dwělomnymi wuprajenjemi iritacije zbudźił.

Warnuje před blokadu USA

Najwjetšu paradu parnikow po wšěm swěće su wobydlerjo a hosćo Drježdźan wčera zaso dožiwić směli. Na wšě dźewjeć ­parnikow a dwě motorskej łódźi je so před historiskej kulisu sakskeje krajneje stolicy hač do Pillnitza a zaso wróćo symbolisce na puć do noweje sezony podało. Sobujěducy na parnikach běchu Drježdźanjenjo a hosćo ze wšeho swěta. Syła ludźi podłu ­Łobja ­jónkrótnu inscenaciju sćěhowaše. Wobdźěleny bě z „Diesbar“ tež najstarši parnik swěta. Foto: Jürgen Männel

Wuradźujawo klimje

Dienstag, 02. Mai 2023 geschrieben von:
Berlin. (dpa/SN) Wot dźensnišeho wuradźuja zastupjerjo něhdźe 40 krajow w Berlinje na tak mjenowanym „Petersbergskim klimowym dialogu“. Z lěta 2010 schadźuja so mjezynarodni partnerojo w Berlinje. Předsydstwo dialoga ma wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni). Witanske słowa generalneho sekretara UN, Antónia Gutterresa, tohorunja wočakuja. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je tež swoju přitomnosć na zetkanju připowědźił. Konferenca je zdobom přihot na lětušu swětowu klimowu konferencu, kotraž wotměje so w emiraće Dubai. Z wida zwjazkoweho knježerstwa je tuta konferenca „centralny krok, zo njeby swět 1,5-stopnjowu – mjezu překročił.“ Hač so tutón cil woprawdźe spjelni, na tym mnozy ­fachowcy na přikład Rada za swětowu ­klimu (IPCC) dwěluja. Samo z raznišimi naprawami tute zaměry pječa wo lěta překroča.

Nowe blokady do zetkanja

Dienstag, 02. Mai 2023 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Do zetkanja ze zwjazkowym wobchadnym ministrom Volkerom Wissingom (FDP) su aktiwisća klimoweje skupiny Poslednja generacija znowa wjacore dróhi w Berlinje blokowali. Policija rěčeše wo wjace hač 20 akcijach po cyłym měsće. Potrjechene su wjacore awtodróhi a wažne křižowanišća. W běhu dnja chcychu so aktiwisća z Wissingom zetkać. Tón bě dźensa rano hišće raz po­twjerdźił, zo nima „žane zrozumjenje za chłostajomne njeskutki“. Protesty aktiwistow w stolicy traja wot 19. apryla.

Hrozy Ukrainje přesłapjenje?

Dienstag, 02. Mai 2023 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Nadźiji Ukrainy na bórzomny přistup k NATO hrozy najprjedy raz přesłapjenje. Po informacijach powěsćernje dpa su so naposledk čłonojo zwjazka kaž USA a Němska za zawrjenymi durjemi dojednali, zo nochcedźa Ukrainje ničo přilubić, štož dotalne po­wšitkowne přilubjenje z lěta 2008 přesahuje. Tehdy běchu so statni a knježerstwowi šefojo aliancy dojednali, zo měłoj so Ukraina a Georgiska z čłonomaj NATO stać. Konkretny časowy plan za to pak njeběchu tehdy předpołožili.

Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj bě NATO naposledk namołwjał, na přichodnym wjerškowym zetkanju w juliju puć za přiwzaće kraja do zapadneho wojerskeho zwjazka runać. Ani w Ukrainje ani w Europje njeby wjetšina ludnosće rozumiła, njeby-li Ukraina na wjeršku NATO „wulce zasłužene přeprošenje“ do zwjazka dóstała, rjekny Zelenskyj při wopyće generalneho sekretara NATO Jensa Stoltenberga w Kijewje. Wón wopodstatni to z přinoškom „ukrainskich wojakow za wěstotu Europy“.

Dźěłarnistwa: Dale wojować

Dienstag, 02. Mai 2023 geschrieben von:

Měrliwe demonstracije w Berlinje – wjace wobdźělnikow po wšěm kraju

Berlin (dpa/SN). Policija zwjazkoweje stolicy je po wčerawšim wulkozasadźenju 1. meje wo „překwapjace měrliwym“ wotběhu tradicionalnje z namócnosćemi zwjazanych mejskich demonstracijow rěčała. „Je wočiwidne, zo mějachmy najměrnišu prěnju meju po lěće 1987“, zdźěli rěčnik policije krótko do połnocy. Hač do zažneho ranja njeje policija žane naspomnjenjahódne namócne podawki registrowała. Při tradicionalnych demonstracijach lěwicarskich a lěwicarsko-ekstremistiskich skupin bě policija dźewjeć ludźi zajała. Jedyn z policistow bu zranjeny.

Njespokojnosć přiběra

Dienstag, 02. Mai 2023 geschrieben von:
Stajnje zaso słyšiš w rozmołwach pohóršk, zo wupytaja sej dźěłarnistwa za swoje stawki wokomiki, kotrež su ludźom wosebje bolostne, na přikład spočatk prózdnin na lětanišćach a dwórnišćach, hdyž chce wosebje wjele ludźi zapućować. A štóž je raz wosobinsce wot tajkeho chaosa potrjecheny był, tón wě ći stawiznički powědać .... Před lětami mějachmy wuwiće w Němskej, zo njejsu so ludźo za 1. meju jako dźeń boja za swoje prawa wjace zajimowali. Dźeń přewostajichu skerje ekstremistam a prašenje jenož hišće bě, hdźe budu namócnosće najhórše – w Berlinje, Hamburgu abo druhdźe. Lětsa su dźěłarnistwa zaso wo wjele wjace wobdźělnikow zličili. Mi zdawa so tole tež wuraz přiběraceje njespokojnosće z politiku scyła być. Za měnjenjom ludźi so nichtó wjace njepraša, knježacy prosće postajeja – we wobswětowej, energijowej a klimowej politice runje tak kaž w prašenju ­ćěkancow. Tuž dyrbimy drje z dalšimi protestami ličić. Marko Wjeńka

impresum

Dienstag, 02. Mai 2023 geschrieben von:

Serbske Nowiny wudawaja so w Domowina-Verlag GmbH Ludowym nakładnistwje Domowina 

Jednaćel: Syman Pětr Cyž

Ludowe nakładnistwo Domowina tzwr spěchuje Załožba za serbski lud, kotraž dóstawa lětne přiražki z dawkowych srědkow na zakładźe hospodarskich planow, wobzamknjenych wot Němskeho zwjazkoweho sejma, Krajneho sejma Braniborskeje a Sakskeho krajneho sejma.

Šefredaktor a zamołwity redaktor w zmysle

nowinarskeho zakonja: Marcel Brauman 577 232/233 Naměstnik šefredaktora: Axel Arlt 577 238

tel.: 03591 / 577 232 faks: 03591 / 577 202 e-mail:  www.serbske-nowiny.de

Adresa redakcije a nakładnistwa: Sukelnska 27, 02625 Budyšin

Adresse der Redaktion und des Verlages: Tuchmacherstraße 27, 02625 Bautzen

Zamołwita za rozšěrjenje: Manja Bujnowska 577 262

Předań nawěškow: Janka Rögnerowa 577 220 e-mail:

Ćišć: DVH Weiss-Druck GmbH & Co. KG, Lejnjanska 14, 02979 Halštrowska Hola, wjesny dźěl Hory

Vertriebskennzeichen: 2 B 2560 B

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND