To a tamne (11.03.25)

Dienstag, 11. März 2025 geschrieben von:

Nimale 150 runje wulehnjenych ćipkow su njeznaći njedaloko Lipska při zymskich temperaturach na polu wusadźili. Pomocnicy su je po pokiwje swědkow zezběrali a do doma za zwěrjata dowjezli, kotryž je na zastaranje tajkeho skotu specializowany. Ćipki drje normalnu starobu klasiskeje kokoše nihdy njedocpěja, kaž nawoda zwěrjatownje rjekny. Za to pak njetrjebaja čwěle znjesć, kotrež bychu je w klětkach wočakowali.

Na wšěch 11 000 litrow mloka je nakładne awto ducy do mlokarnje při wobchadnym njezbožu w Schleswigsko-Holsteinskej njedaloko danskeje mjezy zhubiło. Šofer dyrbješe so napřećo přijěducemu awtej wuwinyć. Připowěšak mlokoweho ­awta suny so do přirowa, na čož mloko wuběža. Šofer tamneho awta jědźeše dale, bjez toho zo by so wo sćěhi njezboža starał. Policija pad přepytuje.

Dopomnjenki direktora

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:

Drježdźany (B/SN). 81lětny twarski direktor Drježdźanskeje cyrkwje Našeje knjenje Eberhard Burger zhladuje spokojnje na dokonjane dźěło. Ewangelskemu tydźenikej Der Sonntag wón praji: „Sym jara na to dźiwał, zo cyrkej zaso po originalu nastanje. Wězo su kóšty w běhu twara stupali, ale smy tež tójšto z dobrowólnymi pomocnikami zdokonjeli. Smy w dobrej zhromadnosći dźěłali a swjećili, a to je mje stajnje pohonjowało.“

Knižne wuznamjenjenje

Bonn (B/SN). Němska biskopska konferenca je lětsa mjez 139 knižnymi titlemi ze 46 nakładnistwow knihu „Himmelwärts“ awtorki Karen Köhler a ilustratorki Beje Dvies jako dobyćerku wuzwoliła. Dźesaćlětnej holčce, kotrejž je mać zemrěła, so jara za njej styska. Katolske dźěćace a młodźinske myto je z 8 000 eurami dotěrowane a budźe 15. meje 36. raz w Freiburgu spožčene.

Wulke wužadanje

Bas chce posedźenje zwołać

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Prezidentka zwjazkoweho sejma Bärbel Bas (SPD) chce najebać kritiku wurjadne posedźenje stareho zwjazkoweho sejma zwołać. Namołwu frakcije AfD, posedźenje wotprajić, wona wotpokazuje. Při tym zepěra so Bas na artikl 39 zakładneho zakonja, kotryž posedźenje předpisuje, hdyž sej to třećina zapósłancow žada. Na posedźenju chcedźa po woli CDU/CSU a SPD nowe kredity sta miliardow eurow za wójsko a infrastrukturu wobzamknyć.

Söder ze Zelenymi njerěči

Berlin (dpa/SN). Na rozmołwach ze Zelenymi nastupajo podpěru planow CDU/CSU a SPD za miliardy eurow wopřijace nowe kredity nochce so předsyda CSU Markus Söder wobdźělić. Je za wobě stronje lěpje, hdyž předsyda CDU Friedrich Merz rozmołwy nawjeduje, rjekny bayerski ministerski prezident w sćelaku ARD. Söder bě we wólbnym boju, ale tež hižo do toho, Zelenych stajnje zaso wótrje kritizował. Nětko apeluje Söder na statnu politisku zamołwitosć Zelenych.

Rutte w Sarajewje

Přistajeni Berlinskeho lětanišća BER su dźensa rano slědujo namołwje dźěłarnistwa ver.di 24 hodźin trajacy warnowanski stawk zahajili. Cyłkownje 13 lětanišćow su dźěłarnicy dźensa w dalokej měrje zlemili, mjez druhim najwjetši w Frankfurće nad ­Mohanom. Po wšej Němskej něhdźe 3 400 lětow wupadny. Foto: dpa/Annegret Hilse

Wólbny dobyćer wuzamknjeny

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:
Bukarest (dpa/SN). W rumunskej stolicy Bukaresće je k namócnym rozestajenjam mjez demonstrantami a policiju dóšło. Bjezposrědnje do toho bě centralna wólbna komisija kandidata za zastojnstwo prezidenta Calina Georgescua z rozsudneho wólbneho koła 4. meje wuzamknyła. Georgescu rěčeše wo „direktnym nadpadźe na demokratiju na swěće“. Na internetnej platformje X wón pisa: „Europa je nětko diktatura. Rumunska je žiwa pod tyranstwom.“ Krjemlej přichileny Georgescu bě prěnje koło prezidentskich wólbow 24. nowembra 2024 dobył. Na to bě wustawowe sudnistwo wuslědk wólbow zběhnyło, pokazujo na wliw wonkownych mocow a na njejasnosće při financowanju wólbow.

Rozmołwy w Sawdi-Arabskej

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:
Kijew (dpa/SN). Po prěnich rozmołwach ukrainskich a ameriskich posrědnikow w Sawdi-Arabskej wo móžnych pućach k měrej w Ukrainje je so ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj dźensa do stolicy Dshidda podał. Tam wočakowaše jeho krónprinc Mohammed bin Salman. Jutře chce so ukrainska delegacija ze ­zastupnikami USA zetkać. Přizjewił je so tež wonkowny minister USA Marco Rubio. Ukrainu zastupujetaj wonkowny minister Andrij Sybiha a zakitowanski minister Rustem Umjerow. Sawdi-Arabska poskićuje so tež jako městno móžneho wjerškoweho zetkanja prezidenta USA Donalda Trumpa a ruskeho prezidenta Wladimira Putina. Časowy plan za to pak tuchwilu hišće nimaja.

Tójšto prašenjow wotewrjenych

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Nachwilna bilanca sonděrowanskich rozmołwow mjez CDU/CSU a SPD pokazuje, zo su wobdźělnicy zasadnje zwólniwi, koaliciske jednanja wjesć. Powěsćernja dpa je lisćinu temow zestajała, kotrež su přiwšěm dale wotewrjene.

Mjeztym zo maja k financowanju zwjazkoweje wobory zhromadny plan, so prašenje woborneje winowatosće abo słužbneho lěta na lisćinje njejewi. We wonkownej politice njeje jasne, hač dalšemu dodawanju brónjow Ukrainje za tři miliardy eurow přihłosuja. Tež rakety Taurus abo europska měrowa jednotka w Ukrainje tam naspomnjene njejsu.

Što budźe z wjele diskutowanym herbstwom amploweje koalicije – ze zakonjom za tepjenje? CDU bě kruće přilubiła, jón wotstronić. W sonděrowanskej ­papjerje wostanje to njenaspomnjene. Nastupajo renty běchu slubili, niwow wobchować. Njejasne je, na kajkej runinje. Tež dalše wobstaće atomowych milinarnjow, kiž chcyše CDU „pruwować“, so w zhromadnym dokumenće njejewi.

Seehofer: Něšto běži wopak

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:

Bywši předsyda CSU wumjetuje uniji ranjenje přilubjenjow

Mnichow (dpa/SN). Bywši předsyda CSU a zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer wumjetuje uniji CDU/CSU hladajo na planowane přiwzaće nowych kreditow, zo přilubjenja njedodźerži. Plan njewotpowěduje „wot nas připowědźenej sprawnej změnje politiki“, rjekny Seehofer nowinje Bild. „To je runje to napřećiwne toho, štož smy do wólbow rjekli“, wón zwurazni a doda: „Wočiwidnje su SPD a Zeleni wólby přěhrać dyrbjeli, zo bychu na kóncu to dóstali, štož su měć chcyli.“

Z wida Seehofera je wulke zadołženje stajnje riziko, za hospodarsku stabilitu runje tak kaž za inflaciju. „Mali ludźo dyrbja to na kóncu płaćić. Zadołženje je njesocialne“, bywši bayerski ministerski prezident měni.

W lěće 2009 su mjezu zadołženja (Schuldenbremse) do wustawy zapisali. Nětko chcetej ju unija a SPD zběhnyć. „Hdyž njemóžemy swój přichod wjace z gigantiskich dawkowych dochodow financować, kotrež wšak mamy, potom něšto wopak běži.“

Legitimacija podryta

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:
Tomaš Čornak běše na dokónčenju 2. wólbow Serbskeho sejma na zwučene wašnje perfektny hosćićel. Diskusije hódne pak je prašenje, čehodla je Serbski sejm swój zaměr – dwaj do štyri tysac wolerjow zdobyć – tak dramatisce misnył. Wo špakach Domowiny rěčmy. Fakt pak je: Serbski sejm je so wot cila, być demokratisce legitimowane zastupnistwo Serbow, dale wotsalił. To je škoda, wšako sej kubłanskopolitiski dezaster opoziciju jako sylny korektiw tych žada, kotřiž měnja: Chodźmy dalše lětdźesatki knježacym po prošenju, zo bychu nam porjadne serbske kubłanje zmóžnili. Kaž widźimy, hustodosć podarmo. Zo pak njejsu sejmarjo kandidaturje ludźi zadźěwali, kotřiž eksistencu stata prěja a zwonka wustawy agěruja, je ludźi wottrašiło wolić. Absurdny efekt: Serbski sejm, kiž wuraznje po principje konsensa jedna, dyrbi jón nětko z mužom prakti­kować, kotrehož móžeš „reichsbürgera“ mjenować. Za to „wjele zboža“ wupřeć, by ryzy cynizm był. Marcel Brauman

Budyšin (CS/SN). „Što stawa so w Americe?“ bě tema zańdźeneho zarjadowanja w rjedźe Budyskich narěčow, kotrež so pjatk wječor w Budyskej tachantskej cyrkwi wotmě. Dokelž sej mnoho wobydlerjow města tele prašenje staja, je tójšto připosłucharjow přichwatało a so wotmołwy stawiznarja a publicista Karla Schlögela nadźiješe. Jako su organizatorojo temu wječora wuzwolili, wšak njeje so scena mjez prezidentom USA Donaldom Trumpom a jeho ukrainskim kolegu Wolodolyrom Zelenskyjom w Oval Officu we Washingtonje hišće stała. Powěsće z Běłeho domu pak su předstawy Karla Schlögela přetrjechili, wón přizna. „Scenarij, z kotrymž dyrbimy wobchadźeć, je so dospołnje změnił“, wón zwurazni. Trump je Ukrainu a Europu přeradźił. Stawiznar so tohorunja praša, čehodla je móžno, zo so něchtó na čoło najmócnišeho kraja swěta dóstanje, kotryž njezmysł powěda, informowany njeje, a złe wěcy powěda. Hdźe je opozicija, hdźe je spjećowanje? To je prašenje, na kotrež tež Schlögel wotmołwić njemóže. Kraj je kaž lemjeny.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND