Instrument je prima
Chceš rady pisać, njewěš pak što a kak započeć. To trjebaš najprjedy dobru ideju: Sydnješ so za blido, wozmješ sej pisak – a hižo prěnje słowo na papjerje steji. Runje tak činja to šulerjo w Chrósćicach. Kóždy štwórtk zetkawaja so woni na cyłodnjowski poskitk. Zašły tydźeń su někotři wo tym pisali, na kotrym instrumenće najradšo hraja. Štó wě, što sej tón tydźeń wumysla? Wostańće wćipni!
Běch w jednej Wojerowskej wosadźe na wopyće. Tam je wučer Alf Mudrich na huslach hrał. Dokelž so mi to tak jara lubješe, sym k njemu šła a jeho narěčała. Potom je mi husle pokazał a rozjasnił. Wot toho časa tež ja na huslach piskam. Felicia Šloserec, 4. lětnik
Ja sym w cyrkwi była, hdźež je moja kuzina na huslach piskała. To je rjenje klinčało. Tohodla tež ja nětko na huslach hraju.
Josefina Špitankec, 2. lětnik
Mi so klawěr lubi, cyle jednorje tak. Najradšo piskam kruch, kiž je poprawom za trompetu pisany. Moja wučerka rěka Paulina.
Konstantin Untch, 3. lětnik
Podamy so na puć k naslědnej pěstowarni
Naš planet nam dźeń wote dnja žiwjenski rum dari. Kóždy pak dyrbi tež sam k tomu přinošować. Pěstowarnja „Dr. Jurij Młynk“ Ralbicy, kotrejež nošer je Serbske šulske towarstwo z.t., chce sej tuž wšědny dźeń naslědnišo zarjadować. Zhromadnje z dźěćimi wobjednawamy energiju, přirodu, multikulturu, resursy a wobswět, přewjedujemy poskitki a projekty, wuwiwamy resp. skrućamy kooperacije a struktury. Mamy wulke zbožo, zo su wšitke tři stejnišća – žłobik w Smjerdźacej kaž tež pěstowarnja a hort w Ralbicach – wot lěsow a łukow wobdate. Přirodu chcemy rady intensiwnišo jako městnosć wuknjenja wužiwać. Tydźensce zarjadujemy dny lěsa a přirody. Po puću hromadźimy wotpadki a wotstronjamy je do wotpadkowych sudobjow. Tež naše zahrody skića mnoho městna k wotkrywanju. Lětsa nasta łuka z kćějacymi kwětkami, hdźež móžemy insekty a dalše zwěrjatka wobkedźbować. Dale bu tež naša powyšena hrjadka znowa nasadźana. Tak nam zelenina zawěrno wjele lěpje słodźi. Nimo toho twori proces wot sadźenja hač k předźěłanju wažny faktor wuknjenja za dźěći zarjadnišća.
„Warianty Serbskeje narodneje drasty a jeje hódnota za dźensnišu ...
Na gymnazijach ma so w 10. lětniku fachowe dźěło na temu pisać, kotruž sej šulerjo sami wola. Dźěła maja woni w běhu wučby předstajić, zdźěla pozdźišo hišće zakitować, prjedy hač za to znamku dóstanu. Šulerka 11. lětnika, Hana Šmitec, je redakciji MŁODŹINY swoje rozmyslowanja přewostajiła. Snadź sće hižo sami, nic jeničce gymnaziasća, ale tež wyši šulerjo, tajke dźěło napisali? Pósćelće je do redakcije. My je rady wozjewimy. Na te wašnje móža mnozy sobu wuknyć.
Milenka Rječcyna
M y Serbja wšak smy
awtochtona słowjanska mjeńšina a žiwi we Łužicy. Srjedź 19. lětstotka nošachu žony wšelke narodne drasty w Delnjej a Hornjej Łužicy. Dźensa noša pola nas w dohromady štyrjoch drastowych regionach hišće mjenje abo wjace žonow narodnu drastu wšědny dźeń. Žony wokoło Choćebuza noša delnjoserbsku narodnu drastu, Wojerowsku drastu noša wokoło Wojerec a Slepjansku wokoło Slepoho.
Jendźelska
Swój „roadtrip“ započach srjedź meje, po tym zo běch so z kolegami, dźěłodawarjemi a konjemi rozžohnowała. Podach so wot wuchoda na zapad – a to po južnym přibrjohu. Prěni stop bě Canterbury – rjane, stare město z mnohimi historiskimi twarami kaž měšćanskej murju a wěžu, cyrkwjemi, małymi haskami z typiskimi korčmami a wobchodźikami kaž tež ze swětosławnej katedralu. Wosebje parki wuprudźeja měrnu atmosferu a skića rjany napohlad. Wot Canterburyja dźěše dale do Dovera, hdźež mějach swój prěni nóclěh. Dover je dźensa znate za mórske łódźe do a z Francoskeje. Z historiskeho wida pak je sławne město předewšěm hrodu „Dover castle“ dla, najwjetšeje twjerdźizny kraja, kotraž so na skale nad městom wupřestrěwa. Tónle hród je Jendźelskej wot 12. hač do 20. lětstotka słužił a je dźensa jara derje zdźeržany muzej, powědacy wo swojich stawiznach. Wot Dovera dojědźech sej po tym do jara małkeho městačka Rye. Wosebitosć tam su stare twary, njeličomne wuske hasy z priwatnymi hosćencami a wobchodami.
Pawkojo w Francoskej po pućuŠtyrjo čłonojo młodźinskeho ...
Pawkojo
w Francoskej po puću
Štyrjo čłonojo młodźinskeho towarstwa Pawk su tuchwilnje w Lorienće w Francoskej na lětušim nazymskim seminarje MENS – Młodźiny europskich narodnych skupin. Je to prěnje wulke zarjadowanje za młodostnych awtochtonych mjeńšinow z cyłeje Europy po spočatku pandemije. Štyrjo Serbja dojědźechu sej njedźelu hižo na mjezystaciju w Nancy njedaloko němsko-francoskeje hranicy, póndźelu potom do Lorienta w Bretanji při Atlantiku. Na nazymskim seminarje Bretonskeje mjeńšiny zaběra so 46 młodostnych z najwšelakorišich kóncow Europy w dźěłarničkach z prašenjom, kak móža swoje wosobinske nazhonjenja a stawizny jako čłonojo mjeńšinow zjawnosći předstajić. Tež wšelake puće wozjewjenja a rozšěrjenja chcedźa sej tam přiswojić. Póndźelu so Pawkojo zaso do Łužicy nawróća, tež potom chcedźa w Nancy přenocować. Wšako su z Łužicy do Bretoniskeje na 1600 kilometrow. Tekst a fota: Jakub Wowčer
Kubłanske dny młodostnych
Pjatk, 5. nowembra 2021
SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
Něhdźe 20 młodostnych wobdźěli so hromadźe z fararjom Gabrišom Nawku a Luciju Škodźinej wot 15. do 17. oktobra na kubłanskich dnjach serbskeje dekanatneje młodźiny w Schmiedebergskim Winfriedowym domje. Tam so młodostni na wšelake wašnje z temu „Poćahi“ rozestajachu, pućowachu, běchu kreatiwni při tak mjenowanym „BibleArt“, zeznachu rjany ponowjeny Winfriedowy dom a wězo zhromadnje spěwachu, hrajachu a so modlachu – Boža mša w kapałce tež njepobrachowaše. Běše to za wšěch přitomnych wulkotny kónc tydźenja. Za klětu su slědowace zarjadowanja w Schmiedebergu planowane: Wot 7. do 9. januara 2022 kubłanske dny młodych dorosćenych (p18) a wot 23. do 25. septembra 2022 kubłanske dny serbskeje dekanatneje młodźiny (p14).
Tekst a foće: Lucija Škodźina
Dwanatki SGB kermušku swjećili
Na poslednim šulskim dnju do nazymskich prózdnin woswjećichu dwanatki Serbskeho gymnazija tradicionalnu kermušku. Lětsa pak postajenjow korony dla na šulskim dworje. Wotpowědujo temje „freaky friday“ wjerćeše so program dokoławokoło halloweena. Dwanatki duelěrowachu so z dźewjatkami z rapom a rejowanskim battlom, z quizom a dalšimi małymi wubědźowanjemi sportoweho razu. Tekst a foće: Lawrencija Hawšec
Pump Track– čara w Njedźichowje
„Bike and Chill“ – tak mjenuje so crossowa kolesowarska čara w Njedźichowje. Tuta bu w minjenych lětach za dohromady 200 000 eurow natwarjena a wabi mnoho młodostnych do małeho městačka. Dokelž pak so tam w minjenym času tójšto njezbožow sta, tam nětko jónu wob měsac workshopy poskićuja, zo bychu lajkojo wěsće a prawje na čarje ze swojim kolesom wobchadźeli. Štóž chce sej tam raz dojěć, njeby na nahłownik a škitački za kolena a łóchće pozabyć směł. Tekst a foto: Silke Richter
Rjadowniska jězba do Choćebuza
2 Předźenak
N a rjadownisku
jězbu do Choćebuza podachmy so my, 9. lětnik Ralbičanskeje wyšeje šule, 20. septembra. Tři dny přebywachmy 18 šulerjow a šulerkow w tamnišej młodowni. Ćah wotjědźe póndźelu rano na Wojerowskim dwórnišću do Rólanow (Ruhland), hdźež přelězechmy a dale do Choćebuza jědźechmy. W Choćebuzu podachmy so do młodownje. Rjadowniski wučer Jan Rjeda staraše so wo kolesa, kiž smy sej potom wupožčili a z kotrymiž běchmy wjele po puću, dohromady něhdźe 90 kilometrow.
Póndźelu dźěše přez Wjerbno do Bórkowow. Po zhromadnym wobjedźe při denerowej budce podachmy so k přistawej na čołmikowanje. Z toho běchu wšitcy wučerpani, ale dyrbjachmy zaso z kolesom wróćo do Choćebuza. Po tym dundachmy po měsće a hrajachmy w młodowni hry a blidotenis po chinskim wašnju. Wječor padnychu wšitcy mučni a sprócni do łoža.
Domchowanku swjećili
Fota: Leńka Ješkec
Je hižo zaso nazyma a wšitke płody su zrałe. Dźěći pěstowarnje „Jan Radyserb-Wjela“ w Budyšinje su so za tute wulkotne płody, kotrež rostu pola nas na zahrodźe abo na polach, dźakowali. Kóžde dźěćo je korbik ze sadom abo zeleninu napjelnjeny na našu domchowanku sobu přinjesło. Dźěći ze skupiny „Wódny muž“ su so do kruha zesydali. Potom pokazowaše kóždy, što je měł do swojeho korbika składźene. Čerstwy sad a zeleninu połožichu na to kaž mały mandala do kruha. Spěwachmy a rejowachmy hišće po spěwomaj „W jabłukowym małym“ a „Dźak ći Božo za tute dary“. Na kóncu dachmy sej słódne jabłuka zesłodźeć.
Leńka Ješkec
