Rozmyslowanja hódne

Mittwoch, 05. April 2017 geschrieben von:
Zdobywać dorost za serbske institucije a je k wušemu zhromadnemu dźěłu pohnuwać, tole stej jenož dwě wažnej zasadźe spěchowanja Załožby za serbski lud, kotrejž je jeje rada wčera wobzamknyła. Mam jej za najnaročnišej a za jara zmužitej. Witam, zo chce załožba pomhać dorost namakać. To je dobry signal. Druhe wuprajenje pak rěka, zo maja serbske institucije sylnišo hromadźe dźěłać. Prašam so, hač je to zwoprawdźomne. Wšako su dotal wšitcy skerje jenož na swoje dźiwali a swoje zwoprawdźili, štož je so jednomu lěpje poradźiło, tamnemu nic tak derje. Ale nětkole dyrbjeli so wotewrěć, zo móhli kooperować a mocy za nowe nadawki wu­zbyt­kować. Skut­kownosći by to zawěsće tyło. Budu pak sej jednotliwe­ institucije tak jednorje do kartow hladać dać? Mam mysl přiwšěm za rozmyslowanja hódnu. Wočakńmy, što čas přinjese a kak załožbowy direktor ideju zwoprawdźi. Janek Wowčer

To a tamne (05.04.17)

Mittwoch, 05. April 2017 geschrieben von:

Wosrjedź wulkich hromadow njerjada su w Japanskej přeličene 360 000 eurow našli. Sobudźěłaćer wotpadkoweje firmy w prowincy Gumma njedaloko stolicy Tokija pjenjezy namaka, jako chcyše wotpadki po maćiznje rozrjadować. Firma informowaše na to hnydom policiju. Ta mjeztym z toho wuchadźa, zo je něchtó 42 milionow yenow mylnje preč ćisnył. Za wobsedźerjom pjenjez nětko pytaja.

Dokelž bě so pawka nastróžiła, je žona w Kaiserslauternje znjezbožiła a swoje awto zešrotowała. 23lětnu dyrbjachu ze zranjenjemi tyła do chorownje dowjezć. Jako bě žona póndźelu z awtom po puću, zalěze pawk do njeho. Šoferka so tak wustróži, zo ze swojim wozom do kromy chódnika zrazy. Jězdźidło so přećisny a wosta na boku ležo. Dospołnje skóncowane dyrbjachu je wotwlec.

Zhromadnje eucharistiju přijeć

Dienstag, 04. April 2017 geschrieben von:

Bensberg (B/SN). Biskopske konferency budu so přichodnje sylnišo z temu zaběrać, pod kotrymi wuměnjenjemi móža so mandźelscy wšelakeje konfesije zhromadnje na katolskej Božej mši wobdźělić a zhromadnje swjate woprawjenje přijeć. Tole připowědźi předsyda Němskeje biskopskeje­ konferency, kardinal Reinhard Marx, na kóncu nalětnjeje hłow­neje zhromadźizny 62 katolskich biskopow a swjećacych biskopow Němskeje w Bensbergu pola Kölna. Pod wěstymi wuměnjenjemi móže biskopska konferenca prawidła wo eucharistiji za njekatolskich křesćanow postajić, rěka w rozprawje hłowneje zhromadźizny.

Tafle tež ćěkancow zastaruja

Berlin (B/SN). Zwjazkowe zjednoćenstwo Němska tafla je po swójskich podaćach minjene lěta něhdźe 280 000 ćěkancow ze žiwidłami zastarało. Cyłkownje mamy w Němskej 1,5 milionow ludźi, kotřiž wobstajnje darmotne tafle wužiwaja, zdźěli zjednoćenstwo składnostnje „mjezynarodnych tydźenjow přećiwo rasizmej“ w měrcu w Berlinje. Tafle pomhaja ludźom, kiž pomoc trjebaja, njewotwisnje wot socialneho abo etniskeho pochada, splaha, narodnosće a nabožiny.

Konferenca na dobro Syriskeje

Dienstag, 04. April 2017 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Z naležnej próstwu wo dalšu­ humanitarnu pomoc Syriskej je so dźensa w Brüsselu zetkanje zastupnikow 70 statow w pomocnych organizacijow zahajiło. „Je naša moraliska winowatosć jako mjezynarodne zjednoćenstwo statow, swojej zamołwitosći napřećo syriskemu ludej, dołhož je trjeba, wotpowědować“, rjekny za humanitarnu pomoc zamołwity komisar Europskeje unije Christos Stylianides.­ Němski wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) wobdźěli so jutře na konferency, hdyž rěča wo politiskich móžnosćach, wójnu skónčić.

Susodźa chcedźa skoržić

Luxemburg (dpa/SN). Štyri susodne kraje Němskeje chcedźa so wo skóržbje přećiwo němskemu dróhowemu popłatkej za wosobowe awta dorozumić. Za to so wobchadni ministrojo Luxemburgskeje, Nižozemskeje, Awstriskeje a Belgiskeje 7. junija wurjadnje schadźuja, kaž luxemburgski ministerski prezident Xavier Bettel powěsćerni dpa zdźěli. Awstriska bě hižo před dlěšim připowědźiła, zo chcyła na Europskim sudnistwje přećiwo němskemu popłatkej skoržić, dokelž tón „wukrajnikow diskriminuje“.

Senatorojo w Serbskim gymnaziju

Dienstag, 04. April 2017 geschrieben von:

Budyšin (SN). 14 politikarjow Čěskeje republiki pod nawodom prezidenta čěskeho senata Milana Štěcha je we wobłuku swojeje wčerawšeje wizity we Łužicy tež Serbski gymnazij w Budyšinje wopytało. Tam witaštaj jich šulski nawoda René Wjacławk a mały chór gymnazija. Wjacławk pokaza na spočatki tohole kubłanišća w Českej Lípje a we Varnsdorfje a předstaji jeho dźensniši profil. Senatorojo dožiwichu tež hodźinu stawiznow w serbskej rěči. Jim so wosebje lubješe, zo gymnaziasća nimo hornjoserbšćiny, němčiny a jendźelšćiny dalšu cuzu rěč wuknu.

Aspekty komunalneje politiki wob­rěčachu hosćo při dźěłowym wobjedźe, na kotrymž wobdźělištaj so tež Budyski krajny rada Michael Harig (CDU), a wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD). Po tym­ podachu so do srjedźneje Łužicy, hdźež zetkachu so z lokalnymi politikarjemi na rozmołwu wo strukturnej změnje we Łužicy a zhromadnym dźěle w euroregionje.

Zasudźeja njeskutk

Dienstag, 04. April 2017 geschrieben von:

Atentatnik prawdźepodobnje Kirgiza z ruskim staćanstwom był

Pětrohród (dpa/K/SN). Atentat z bombu w Pětrohródskej metro je sej znajmjeńša 14 smjertnych woporow žadał. Nědźe dalšich 50 zranjenych ludźi hladaja lěkarjo w chorownjach. Bomba sylnosće ně­hdźe 250 gramow TNT a napjelnjena z kowowymi dźělčkami bě wčera popołdnju w podzemskim ćahu rozbuchnyła, jako bě wón pod centrumom pjeć milionow wobydlerjow wulkeho města po puću. Statny přepytowanski komitej rěči wo terorowym njeskutku.

Prezident Wladimir Putin, kiž přebywaše za čas rozbucha w jednym z Pětrohródskich předměstow, hnydom na to připowědźi, zo dźěłaja přepytowanske mocy z połnej paru na tym, hrózbne złóstnistwo wuswětlić. Dźeń po njeskutku je sebjemordarski atentatnik prawdźepodobnje identifikowany. Po zwěsćenju kirgiziskeje wěstotneje wyšnosće jedna­ so pola njeho wo 1995 w Ošu rodźeneho Kirgizu, kiž ma tež ruske sta­ćan­stwo. Wo motiwach jeho złóstneho počinanja njeje dotal ničo znate.

To a tamne (04.04.17)

Dienstag, 04. April 2017 geschrieben von:

Njeprošeneho hosća su dźěći a kubłarki jedneje z Kasselskich pěstowarnjow wčera rano wuhladali: W hrajkanskim róžku spaše paduch, kiž bě sylnych bolosćow w chribjeće dla swoju nócnu rubježnu akciju w pěstowarni přetorhnyć dyrbjał. Policiji 69lětny bjezdomny přizna, zo bě so tam přez wokno zadobył. Spa­kosćił bě něšto twjerdych pjenjez, bananu a lizaki. Bolostneho podkłóća (Hexenschuss) dla pak bě so lehnyć dyrbjał. Zastojnicy dowjezechu jeho­ najprjedy do chorownje a po tym na policajsku stražu.

Ze samopřiprawjenej módrej swěcu je 46lětny muž z Vogtlanda po awtodróze A 9 jěł. Policisća jeho pola bayerskeho Gerfreesa zadźeržachu, po tym zo bě so dalši šofer spodźiwnje wuhotowaneho přezpólneho awta dla pola nich přizjewił. Módru LED-swěcu na motorowej hawbje dyrbi muž nětko zaso wotstronić.

Trump hrozy Sewjernej Koreji

Montag, 03. April 2017 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce atomowy program Sewjerneje Koreje w nuzy sam skónčić. Tole je Trump nowinje Financial Times připowědźił. USA drje so dale sobudźěła Chiny nadźijeja. Dyrbjał-li pak so Peking tomu spjećować, chcyli USA „problem same rozrisać“. Přiwšěm Trump njepřeradźi, kak chcyli USA konkretnje postupować. Trump rjekny tole něšto dnjow do swojeho prěnjeho zetkanja z chinskim statnym šefom Xi Jinpingom.

Na dobro kolesowarjow

Düsseldorf (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce dalše kolesowarske spěšnozwiski za ludźi twarić, kotřiž z kolesom na dźěło jězdźa. Za to chce hišće lětsa­ přidatnje 25 milionow eurow na­łožić, rjekny statny sekretar we wobchadnym ministerstwje Norbert Bartle nowinje Rheinische Post. Spěšnozwiski su „małe awtodróhi bjez amplow a křižowanišćow“. Dźensa je so w Mannheimje 5. narodny kolesowarski kongres zahajił. Tam wuradźuja fachowcy wo nowych wobchadnych konceptach na dobro ko­lesowarjow.

Wumjetuje uniji njeserioznosć

Delegacija 14 politikarjow Čěskeje republiki pod nawodom prezidenta čěskeho senata Milana Štěcha (srjedźa sedźo) je dźensa Łužicu a Serbow wopytała. Předsyda Domowiny Dawid Statnik (stejo nalěwo) witaše čěskich hosći w Budyskim Serbskim domje. Zahajił bě so přebytk dopołdnja ze zetkanjom z ministerskim prezidentom Stanisławom Tilichom (CDU) w sakskej statnej kencliji, na čimž so mjez druhim jednaćel Domowiny Marko Kowar (stejo naprawo) wobdźěli. Milan Štěch je so do złoteje knihi Domowiny zapisał. Na dnjowym programje steješe tohorunja wopyt Serbskeho gymnazija w Budyšinje. Foto: SN/Maćij Bulank

Za samsnu rěč

Montag, 03. April 2017 geschrieben von:

Budyšin (juny/SN) Ze zhromadnej de­klaraciju pod titulom „Govorimo istim jezikom!“ (Rěčimy samsnu rěč) je so ně­hdźe 200 awtorow z krajow něhdyšeje Juhosłowjanskeje k tomu wuznało, zo je jich rěč, kotruž w Bosniskej, Chorwatskej, Čornej Horje a Serbiskej nałožuja, jednotna rěč z regionalnymi wariantami. Wo status něhdyšeje serbiskochorwat­šćiny so wot rozpada Juhosłowjanskeje w 1990tych lětach wadźa. Wšě nowe staty běchu „swoju“ rěč pod nacionalnym mjenom zesamostatnili a zdźěla tež z wotpohladom přetworili, zo bychu rozdźěle k susodnym rěčam powjetšili. Deklaracija je nětko krok do nawopačneho směra, wróćo k jednotnemu rěčnemu rumej na zapadnym Balkanje.

We wšědnym žiwjenju so ludźo w štyrjoch mjenowanych krajach bjez problemow rozumja. Wšako maja wšitke štyri rěče samsny zakład. Oficialnje pak płaćitej w Chorwatskej chorwatšćina a w Serbiskej serbišćina jako hamtskej rěči. Bosniska-Hercegowina­ ma oficialnje samo tři hamtske rěče – nimo mjenowaneju tež bosnišćinu. To wjedźe hdys a hdys k absurdnej situaciji, zo so samsny tekst trójce jewi, dokelž je tak předpisane.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND