Poslednje přihoty běža
Antonijo Matik je wot meje zašłeho lěta předsyda studentskeho towarstwa Sorabija Lipsk. Tutu sobotu swjeći towarstwo póstnicy, Vanessa Žurec wuži składnosć, so z nim wo planowanju a wotběhu swjedźenja rozmołwjeć.
Što je na póstnicach Sorabije hinak hač na druhich zarjadowanjach tutoho razu?
A. Matik: Kóžda rada jědnaćoch, kaž tež rada jědnaćoch Sorabije, je dźěl towarstwa Studentske póstnicy w Lipsku. Lětsa swjeći naše towarstwo samo hižo 45. póstnicy. Wulki rozdźěl k tradicionalnym póstnicam we Łužicy abo druhich wulkoměstach Němskeje leži we wusměrjenju našeho programa: Pola nas steji program jasnje na prěnim městnje a kostimy skerje pódlansku rólu hraja. Kóžda rada jědnaćoch je za to zamołwita program přihotować, kotryž wobsahuje měšeńcu rejow, skečow, spěwow a klasiskich póstniskich elementow kaž na přikład towaršnokritisku póstnisku narěč. Tak nastanje wotměnjawy a zabawny program, kotryž zarjadowanje jónkrótne čini.
Kak wotběži planowanje tutoho zarjadowanja?
Kubłarki najbóle witane
Wot přichodneho šulskeho lěta ma so kruh přidružnikow na zakładnych a dalewjeducych šulach w Sakskej rozšěrić. Tole je sakski kultusowy minister Conrad Clemens wospjet připowědźił. Aktualnje je nimale 1400 wučerskich městnow njewobsadźenych. Za přistajenje jako přidružnik ma w přichodźe w někotrych předmjetach kaž w sporće abo wuměłskim kubłanju wotzamknjene powołanske wukubłanje dosahać. Weronika Žurowa je so z nawodnicu Radworskeje Serbskeje wyšeje šule Dianu Wowčerjowej wo tym rozmołwjała.
Što měniće k namjetej Conrada Clemensa?
Wowčerjowa: Sym połnje za to, wočakuju pak wot zajimcow wotpowědne wukubłanje. Myslu při tym wosebje na kubłarki a kubłarjow, wšako hižo wěmy, zo budźe w pěstowarnjach w přichodnych lětach mjenje dźěći. Wukubłani kubłarjo maja pedagogiske znajomosće a z tym dobry zakład za dźěło ze šulerjemi. Su w swojim wukubłanju na přikład gitaru hrać wuknyli, tuž bych jich w hudźbje bjeze wšeho zasadźić móhła. Ale to njebudźe we wšěch předmjetach móžno.
Kotre nazhonjenja sće z přidružnikami zběrała?
Herbst: Wěsty kraj wostać!
Drježdźanski zapósłanc FDP Torsten Herbst je w rozmołwje z Marcelom Braumanom wothłosowanje wo migraciji w zwjazkowym sejmje wopodstatnił.
Lěwe strony su wothłosowanje wo migraciskej politice zašły tydźeń tak komentowali, zo su byrgarscy politikarjo prěni raz po 1933 fašistam puć rubali. Kak to jako parlamentariski jednaćel FDP začuwaće?
T. Herbst: W Zwjazkowym sejmje smy pjatk wo naćisku zakonja CDU/CSU wothłosowali, zwjazkowej policiji wjac kompetency při wotsuwanju dać a pola ćěkancow, kotrychž pobyt w Němskej je jenož nachwilnje dowoleny, přichad swójbnych wobmjezować. To su ministerscy prezidenća CDU/CSU, SPD a Zelenych w oktobrje wobzamknyli, ale frakcija Zelenych je tomu zadźěwała. Štóž Friedricha Merza do bliskosće nacijow suwa, relatiwizuje złóstnistwa nacionalsocializma.
Sakscy zapósłancy FDP su namjet CDU najebać přihłosowanje AfD podpěrali – što prajiće tym, kotřiž měnja, zo sće wohnjowu murju k prawicarjam spotorhali?
Serbski žurnalist w Durinskej
Wot nowembra zašłeho lěta dźěła Jakub Wowčer jako powěsćowy rěčnik Durinskeho žurnala w sćelaku MDR. Vanessa Žurec je so z nim wo nowym powołanskim kroku rozmołwjała.
Kak sy so z rěčnikom Durinskeho žurnala stał?
J. Wowčer: Mějach přeco hižo zajim na tym, so před kameru dale kubłać, so wuspytać a po nowych pućach kročić. Dobra kolegina je mi doporučiła, zo maja casting w Durinskej, w kotrymž pytaja nowe, młode mjezwoča za swójske wobsahi Durinskeho žurnala. Požadach so a dóstach přeprošenje na casting do Erfurta. Po tym mějach hišće krótku požadansku rozmołwu, w kotrejž so mje prašachu, što z Durinskej zwjazam, kotre kmanosće a kotre słabosće mam. W oktobru mi potom připrajichu.
Kotre rozdźěle sy w nětčišim dźěle porno prjedawšej poziciji jako reporter zwěsćił?
Angažement młodych sej bóle wažić
Myto za angažement młodźiny w Budyskim wokrjesu tele dny přepodadźa. Milenka Rječcyna je so z Bernadett Zellerowej ze Syće za dźěći a młodźinu (KiJu) w Biskopicach rozmołwjała.
Što je zmysł tohole myta?
B. Zellerowa: Hódnota myta je , zo steji angažement młodych ludźi w srjedźišću. To je naše měnjenje jako nošer. Čestnohamtsce skutkowacy, kotrež wokrjes počesći, su wosebje ludźi staršeje generacije abo ći, kotřiž su hižo dołho w towarstwach aktiwne.
Je woprawdźe trjeba wosebje młodźinu na tele wašnje do fokusa stajić?
B. Zellerowa: Haj. Młodźi ludźo nazhonja husto kritiku, zo zastupuja jenož za swoje zajimy. Tomu pak tak njeje. Jich angažement we wólnym času, zwonka šule, wukubłanja, studija a dźěła přinošuje husto cyłej towaršnosći. To je wažne zwuraznić, to mamy zjawnje připóznać.
Kak hódnoćiće wobdźělenje w mjeztym štwórtym lěće wubědźowanja?
Mnozy starši pomhaja
Worklečanska wyša šula „Michał Hórnik“ ma so wobnowić. Milenka Rječcyna je so ze šulskej nawodnicu Dianu Šołćinej rozmołwjała.
Přichodne tydźenje maja so twarske dźěła w šuli zahajić. Kak daloko sće z přećahom?
D. Šołćina: Tuchwilu wšitko rumujemy a zapakujemy. Posledni tydźeń do zymskich prózdnin přećehnjemy do rumnosćow zakładneje šule, kotraž je mjeztym w horće zaměstnjena.
Dyrbiće přećah sami zmištrować abo maće pomocnikow?
D. Šołćina: Wězo hlada 20 wučerjam a 160 šulerjam tójšto dźěła do rukow. Tola smy přewšo zbožowni, zo nam mnozy starši pomhaja. Worklečanski wjesnjanosta Clemens Poldrack je tež dobrowólnu wohnjowu woboru a młodźinski klub wo podpěru prosył, kotřiž su nam poboku.
Kotre wosebite wužadanja Was w zwisku z wobnowjenjom šule wočakuja?
Po sydlenskim rumje pućowali
Towarstwo Dwórnišćo inkluzije Radwor z.t. přeprošuje na wotewrjenje wustajeńcy „Dwórnišćo pisanosće“. Vanessa Žurec je so z předsydku towarstwa Rafaelu Wićazowej, wo pozadkach wustajeńcy rozmołwjała.
Kak je ideja za wustajeńcu nastała?
R. Wićazowa: Zarjadowanje je w kooperaciji ze spěchowanskim kruhom za ludowu kulturu nastało. Tutón organizuje lětnje molerske dźěłarnički za lajske wuměłcy. Pod nawodom wuměłče Maje Nageloweje zetkaja so wobdźělnicy kónc tydźenja, zo bychu zhromadnje molowali a po serbskim sydlenskim rumje tak rjec „pućowali“. W lěće 2023 wužiwaše skupina wuměłcow rumnosće Radworskeho dwórnišća, zo by we wokolinje kreatiwnje skutkowała. Ja chcych twórby z našeje regiony na kóždy pad tež jónu pola nas w dwórnišću pokazać. Tak rozsudźichmy so za to, dźěl tuteje wustajeńcy na městnje prezentować.
Kak budźe wotběh zarjadowanja?
Euro móžeš jenož jónu wudać
Před dobrym lětom je Njeswačanska kupnica REWE swoje wobchodnistwo zahajiła. Wobhospodar Lars Gottschling pak zhladuje starosćiwje do přichoda, dokelž ma susodna Rakečanska gmejna wotpohlad, nowy nakupowanski centrum natwarić. Milan Pawlik je so z nim rozmołwjał.
Kak zhladujeće na prěnje wobchodniske lěto nakupowanišća? Kajka je rezonanca mjez kupcami?
L. Gottschling: Tuchwilu je naš hospodarski wunošk hišće snadny. Hladajo na to, zo trjeba něhdźe tři lěta, zo by so nowy wobchod etablěrował a hospodarsce stabilizował, je to normalne a sym tuž z wuwićom nakupnišća w prěnim lěće spokojom. Wjeseli mje, zo su kupcy naš na region wusměrjeny předawanski koncept, do kotrehož tež dwurěčnosć słuša, derje přiwzali.
Što Was hladajo na nowy nakupowanski centrum w Rakecach konkretnje starosći?
Kruty zdónk a přidatna wonina
Pod hesłom „Klangwege der Via Regia – Swjedźeń hudźby a słowow“ wotměje so wot 24. do 26. januara w Budyskim Serbskim muzeju druhi raz festiwal „Klasika w zymje“. Bosćan Nawka je so z iniciatorku, organizatorku a hudźbnicu Franzisku Pietsch rozmołwjał.
Knjeni Pietsch, kak zhladujeće dźensa na lońšu premjeru festiwala?
F. Pietsch: Bjezposrědni wothłós bě jara dobry a zdźěla přewšo emocionalny, a wjeselu so, zo wobsteji nadal zajim na našim festiwalu. Wšako bě dosć njewěste, hač a kak so nowy format w na kulturu wšo druhe hač chudym měsće a regionje přiwozmje. Ćim bóle běch překwapjena, zo su loni nimo wopytowarjow wottud tež hosćo na přikład ze Zhorjelca a z Drježdźan na njón přichwatali, byrnjež tam docyła njewabili.
Loni sće tři dny festiwala tematisce rozrjadowała. Što čaka lětsa na publikum?
Zahroda jako zakład kubłanja
Pěstowarnja „Chróšćan kołć“ planuje tuchwilu tak mjenowanu „lěsnu zahrodu“. 7. januara chcedźa projekt zjawnosći předstajić. Maximilian Gruber je so hižo z Kerstin Šołčinej, nawodnicu kubłanišća, rozmołwjał.
Što chowa so za projektom „lěsneje zahrody?“
K. Šołćina: Lěsna zahroda ze swojim wjaceworštowym natwarom je podobna młodemu swětłemu lěsej. Wona je zdobom wulkotny element škita klimy, ale tež mikroklima je w lěsnej zahrodźe wosebje w lěću přijomniši a chłódniši hač we wokolinje. Nimo toho přinošuja lěsne zahrody k škitej družin a nic naposledk je tajka lěsna zahroda tež městno zetkawanja a wosebje tež kubłanja.
Čehodla wobdźěli so „Chróšćan kołć“ na projekće?
