Za wjace sprawnosće
Kak dołho chcedźa zamołwići w našim kraju poprawom hišće twjerdźić, zo njewobsteji winowatosć šćěpjenja pře koronawirus? Hdźežkuli hladaš, so pokazuje, zo dźe wuwiće cyle jasnje do směra t. mj. „3G“- abo „2G“-prawidła, zo ma kónc z darmotnymi testami być, abo nješćěpjenym w karantenje žana mzda njepřisteji, kaž su wčera w Sewjerorynsko-Westfalskej namjetowali a wo čimž je tež rěč w druhich zwjazkowych krajach. Prjedy abo pozdźišo su nješćěpjeni nuzowani so šćěpić dać. Sym za to, ludźom sprawnosć rjec. Město toho so politikarjo dale wija a wurěčuja. Na jednym boku twjerdźa, zo je to dobrowólny rozsud kóždeho jednotliwca, na tamnym boku wótře wo tym rozmysluja, hdźe maja přichodnje jenož hišće šćěpjeni, wustrowjeni abo testowani přistup měć. A najpozdźišo, hdyž dyrbja ludźo za kóždy test 20 eurow a hišće wjace płaćić, je za wulki dźěl ludnosće tež tale móžnosć z blida. Njerěču ani wo tym, zo budu potom wosebje ći ze snadnymi dochodami potrjecheni. To płaći na přikład za tych, kotřiž su wšědnje na ćah abo bus jězby na dźěło dla pokazani.
Poskitki časej wotpowěduja
Zajutřišim, sobotu, přeprosy Statna studijna akademija Budyšin na dźeń wotewrjenych duri. Z direktorku prof. dr. Barbaru Wuttke je so Axel Arlt rozmołwjał.
Kotre poselstwo chce zarjadowanje wosrjedź koronapandemije posrědkować?
B. Wuttke: Dźeń wotewrjenych duri smy minjene połdra lěta dwójce online přewjedli. To pak na přeco njedosaha, zo bychmy potenciale a fasety našeho dualneho studija wobšěrnje předstajili. Dokelž móžemy za studij wokomiknje naše durje zaso realnje wotewrěć, měło tomu tež sobotu, 11. septembra, tak być, a to za tych, kotřiž so za studij zajimuja. Wězo budźemy jako zamołwići jednacy hosćićeljo hygienowe postajenja z našeje strony striktnje nałožować a na nje dźiwać. Wosobinski zaćišć wo studijnej wokolinje pak njemóžeš z ničim narunać.
Kak je Waše kubłanišćo pandemiju dotal přetrało?
Kóždy z nas ma swójski wid
Kapała Holaski tež w času korony palcy njewjerći. Tuchwilu pytaja pjećo hudźbnicy logo za swoju kapału a w Drježdźanach nahrawaja. Wo čo so dokładnje jedna, wo tym je so Janek Wowčer z Michałom Donatom rozmołwjał.
Pytaće za logom a namołwjeće ludźi, něšto namjetować. Kotre předstawy maće?
M. Donat: Naše předstawy za logo njejsu překonkretne. Mamy faktoraj, na kotrejž móhli zajimcy dźiwać. Sprěnja je to naša serbskosć a zdruha aspekt, zo je nas pjeć hudźbnikow, a štyrjo z nich su bratřa. Zasadnje smy pak wšemu napřećo wotewrjeni a damy so rady překwapić.
Hač do hdy a dokal móža kreatiwni zajimcy namjety zapodać?
M. Donat: Namjety přijimujemy hač do 12. septembra z mejlku na holaski@ web.de abo jako powěsć na našu instagramowu stronu „holaskiii“.
Što zapodawarjo za swoje dźěło resp. swoju ideju loga dóstanu?
M. Donat: Dobyćerjej abo dobyćerce kiwa myto 50 eurow.
Štó logo pod kotrymi kriterijemi wupyta?
Wiki přirody lětsa dwaj dnjej
23. nazymske wiki přirody w biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty na arealu zarjadnistwa w Stróži pola Hućiny budu 11. a 12. septembra. Čehodla, to přeradźa Christina Schmidt, zamołwita za zjawnostne dźěło, w rozmołwje z Axelom Arltom.
Knjeni Schmidt, su wobstejnosće koronapandemije dla nowosći w stawiznach nazymskich wikow přirody polěkowali?
Ch. Schmidt: Na němsko-serbskich přirodowych wikach w Stróži, kotrež zarjadnistwo biosferoweho rezerwata a domizniske towarstwo Radiška organizujetej, mějachmy dotal stajnje něhdźe 4 500 do 5 000 wopytowarjow. Chcemy-li za čas korony tradicionalne zarjadowanje wotměć, trjebamy hygienowy koncept, postajacy, kak wěstotny wotstawk mjez ludźimi zaručić. Tohodla přeprošamy lětsa sobotu a njedźelu na tele wiki, stajnje wot 10 do 17 hodź.
Što to za wikowarjow woznamjenja?
Ch. Schmidt: Smy so jich prašeli, hač chcedźa sobotu abo njedźelu swoje wudźěłki poskićeć. Někotři přijědu wobaj dnjej, wjetšina pak jenož jedyn dźeń. Najebać to sej myslu, zo změjemy dwójce poradźenu měšeńcu.
Tež kulturnje trjebaće dwaj wjerškaj?
Čas we wukraju jako orientaciju wužiwała
Dobrowólnje něšto zeskutkownić móžeš w Němskej kaž tež druhdźe. Młodostni móža so tuž runje tak wo europsku dobrowólnu słužbu (Europäischer Freiwilligendienst) prócować. Tak je tež Melanie Wowčerjec z Prěčec (Prischwitz) někotre měsacy w Bołharskej skutkowała. Dawid Žur a Bianka Šeferowa staj so z njej rozmołwjałoj.
Čehodla sy so za dobrowólne lěto we wukraju rozsudźiła?
M. Wowčerjec: Bě mi hižo zahe jasne, zo nochcu po złoženju matury hnydom studować započeć, nochcych pak cyle jednorje lěto doma wostać. Myslička, wěsty čas do wukraja hić, je mje přeco wabiła a tak sym ideju zwoprawdźiła.
Što běchu hłowne přičiny, zo sy do Bołharskeje a nic na přikład do Italskeje šła?
Kino pomha zwěrjencej
Nawoda Wojerowskeho kina Toni Züchner a jednaćelej firmy K-motion, kotraž nimo Wojerowskeho dalše kina wobhospodarja, su Wojerowskemu zwěrjencej tele dny 3 000 eurow darili. Kak je k tomu dóšło, wo tym je Silke Richter z Tonijom Züchnerom porěčała.
Knježe Züchnero, kajke je tuchwilne połoženje we Wašim kinje?
T. Züchner: Wot 1. julija zaso filmy pokazujemy. Po měsacomaj móžemy rjec, zo je wothłós jara pozitiwny. Dobry wuběr produkcijow a nic stajnje najlěpše wjedro so za nas derje wuskutkujetej.
Kotre wuměnjenja dyrbi wopytowar tučasnje spjelnić?
T. Züchner: Žane. My dźiwamy na wotstawk w foyeru a na žurlach. Při předani lisćikow to awtomatisce dźe. Wopytowar njetrjeba so wo ničo starać.
Njedawno sće dźěl kinowych křesłow předali. Čehodla?
T. Züchner: Za čas prěnjeho lockdowna smy poslednju kinowu žurlu ponowili. Mějachmy wot wšeho spočatka plan, křesła předać a pjenjezy darić. Wobstajnych koronowych předpisow dla pak smy to stajnje zaso přesuwali. Dokelž je so połoženje mjeztym tak někak normalizowało, sym so krótkodobnje rozsudźił, zbywace 100 křesłow předać.
Serbski motiw za skulpturu
Młoda wuměłča Rosalie Buchtal z Flensburga dźěła we wobłuku lětušeje Miłočanskeje rězbarskeje dźěłarnički na figuromaj z duboweho drjewa. Milenka Rječcyna je so z njej rozmołwjała.
Kak sće scyła k tomu přišła za dźěłarničku so přizjewić?
R. Buchtal: Mój nan, kiž je wuměłc, dósta wotpowědne informacije z towarstwa Kamjenjak, kotrež je mi dale posrědkował. Sym so za dźěłarničku požadała, byrnjež sej njemysliła, zo šansu dóstanu tule tworić. Dóstawši připrajenje pak běch jara zbožowna.
Što je Was k tomu pohnuło dźěłać na postawomaj, kotrejž zwobraznjatej Serbowce w katolskej narodnej drasće?
R. Buchtal: Sym so w přihotach na swoje požadanje za wosebitosćemi regiona rozhladowała. Chcych wědźeć, kak su ludźo tule žiwi. Serbska drasta je mje jara narěčała. Mam ju za rjanu, a tak sym so rozsudźiła tworić skulpturje w žiwej wulkosći. Model twórby w mojim požadanju je drje jury přeswědčił.
Sće hižo wo dwurěčnej a bikulturnej Łužicy wědźała?
Dobry wothłós na premjeru
10. septembra přeměni so pobrjóh Bjezdowskeho jězora prěni raz na zetkanišćo lubowarjow yoga. Hromadźe z dalšimi organizatorami je Dagmar Steuer po wšěm zdaću dobry čuch měła. Silke Richter je so z njej rozmołwjała.
Knjeni Steuer, čehodla trjeba łužiska jězorina yogowy festiwal?
D. Steuer: Łužiska jězorina je so wuwiwacy dowolowy region. Ze swojim festiwalom chcemy jón hišće bóle do zjawnosće přinjesć. Nimo toho mamy tu za swoje zaměry jara dobre wuměnjenja.
Što maće dokładnje planowane?
D. Steuer: Yogowy festiwal započnje so pjatk, 10. septembra, w 16 hodź. a traje hač do njedźele, 12. septembra, něhdźe do 17 hodź. Poskićeć chcemy přibližnje 50 kursow rozdźělnych stilow a kmanosćow, a to na łuce, w stanje abo tež na wodźe. Wjacori wučerjo z regiona, ale tež ze zdalenišich kónčin wotwjedu wobdźělnikow do swěta yoga. Pjatk a sobotu změjemy koncerty. Dospołny program nańdu zajimcy internetnje pod yoga-beachfestival.de.
Kajki je dotal wothłós? Maće hižo přizjewjenja?
Prěnja serbska dźěłarnička „rěčane słowo“
Pod hesłom „zhubjeni poeća“ organizuje referentka Domowiny za młodźinu Virginia Hanuzowa prěnju serbsku dźěłarničku „spoken word“. Cordula Ratajczakowa je so z njej rozmołwjała.
Kak sće ideju projekta zrodźiła?
Swójsku hruza kompjuter wuwiwali
Wot zwjazkoweho ministerstwa spěchowany projekt „Kultur trifft Digital“ su minjeny tydźeń we Wojerowskej Kulturnej fabrice wotzamknyli. Silke Richter je so ze sobudźěłaćerku Inu Züchner rozmołwjała.
Što tči za projektom „Kultur trifft Digital“?
I. Züchner: Projekt wobsteješe z třoch zarjadowanjow, w kotrychž su dźěći a młodostni w starobje dźesać do pjatnaće lět kulturne twórby z pomocu digitalnych medijow wuhotowali. W juliju su prěnje nazhonjenja z mnohotnosću kreatiwnych móžnosćow w digitalnym wobłuku zběrali, mjez druhim ze zwukom, techniku, rěču a realitu. Smy zwěsćili, što jich wosebje zajimuje a kotre ideje maja. Na nakładźe toho su hromadźe z medijowym fachowcom projektowe ideje wuwiwali.
... kotrež su na to zwoprawdźili.
