Čitaće w nowym rozhledźe (30.10.15)
Nowemberske čisło Rozhlada je jako kolaža aktualnych a stawizniskich temow wuhotowana. Na jednym boku předstaja njewšědnu wosobu z Budyšina – dr. Joséja Maríju Zamoru Gonzáleza, pochadźaceho z Nikaraguwy. Fachowy lěkar Budyskeho medicinskeho zastaranskeho centruma za šiju, nós a wuši wopisuje swój žiwjenski puć wot studentskeho časa hač do dźensnišeho, ale tež swoju pódlansku zaběru – Budyske towarstwo Vision 2017. Na tamnym boku nawjazuje Hinc Šołta-Lauterbachski na tekst Tima Meškanka „Wo pozadku sobudźěła Serbow ze statnej bjezstrašnosću NDR“ w čo. 9/2015 a podawa swoje dopóznaća wo znjewužiwanju jednotliwcow we wobłuku njeoficialneho dźěła na přikładźe wučerja Pawoła Wićaza. Wo wuznamnym Josefje Páće – čěskim sorabisće – w Lwowskim časopisu Ruch Słowiański piše dr. Piotr Pałys.
Zhromadne interkulturne dźěło wuwić
Drježdźany (SN/at). Z koncertom ćělesow Páni kluci & Concentus Ludibundus pod nawodom Václava Hanča z Litoměřic su wčera wječor 17. němsko-čěske kulturne dny w Drježdźanskej cyrkwi Třoch kralow wotewrěli. Mjez hosćimi swjatočnosće běchu znowa zastupjerjo Domowiny, serbskich towarstwow a institucijow kaž tež Serbja z krajneje stolicy. Mnozy přitomni wjeselachu so nad znowazetkanjom z čěskim wulkopósłancom w Němskej Tomášom Janom Podivínskim, kiž je swój čas jako generalny konsul w Drježdźanach wuwiće festiwala přisporjał.
Jiří Menzel w Drježdźanach
Lětuše Němsko-čěske kulturne dny poskićeja zajimawe filmy
17. němsko-čěske kulturne dny zahaja so dźensa wječor w Drježdźanskej cyrkwi Třoch kralow. Pohlad do programoweho zešiwka wotkrywa zajimawy poskitk filmow, kotrež pokazuja w Programowym kinje wuchod na Schandauskej čo. 73.
Słowakska w filmje
Pod tymle hesłom su štyri přinoški widźeć. W twórbje „W ćišinje“ (SK/CZ 2014) powěda Praski režiser Zdeněk Jiráský z filmowymi srědkami jara čućiwje hnujace stawizny židowskich hudźbnikow a wuměłcow, kotrychž rozkćěw bu wot holocausta přetorhnjeny. Film złožuje so na historiske fakty za čas nacionalsocializma w Słowakskej, Čěskej a Němskej a je štyrjom awtentiskim wuměłcam wěnowany: dr. Arthurej Chitzej, připóznatemu pianistej, dirigentej a hudźbnemu direktorej Drježdźanskeho činohrajneho domu; Edith Kraus, wuspěšnej pianistce z Prahi; Karolej Ebertej, wuspěch lubjacemu absolwentej hudźbneje akademije w Bratislavje; a Alice Flachovej, młodej šulerce baletneje šule w Brnje.
1. 11. w 20.15 hodź.
Tróšku swojorazne su mólby Johannesa Tiepelmanna, kotrež ...
Po třoch lětach zaso swójski muzej
Po třoch lětach nanuzowaneje přestawki su w Sarajewje srjedź septembra Narodny muzej Bosniskeje a Hercegowiny znowa wotewrěli. W oktobrje 2012 dyrbjachu sobudźěłaćerjo muzej zawrěć, dokelž njeběchu so Bosničenjo, Chorwaća a Južni Serbja – tři najwjetše etniske skupiny w balkanskim kraju – na zhromadne financowanje dojednać móhli. Po rozpadźe Juhosłowjanskeje a Bosniskeje jako multietniskeho kraja nimaja zamołwići politikarjo, wosebje serbiskeje a chorwatskeje strony, hižo zajim zhromadne institucije zachować.
Ota Garten na Sicilskej molował
Jězbam na Sicilsku wěnowaše Wojerowske wuměłstwowe towarstwo zarjadowanje minjeny pjatk w tamnišim hrodźe. Farar na wuměnku Manfred Dietrich ze Sepic pokazowaše diaski wo jězbje do Palerma, Taorminy a dalšich městow italskeje kupy. Rěčał je wo kamjentnym swědkach, kotrež běchu Grjekojo, Feničenjo, Romjenjo, ale tež Staufojo w minjenych 3 000 lětach tworili. Wone rysuja Sicilsku runje tak kaž horinata krajina, morjo a přiroda, referent wuwjedźe. Lětstotki hižo je kupa tohodla woblubowany cil turistow, ale tež wuměłcow kaž Johanna Wolfganga Goethy, Otta Niemeyera-Holsteina abo Oty Gartena.
Načasna zabawa z historiskim pozadkom
Budyšin (SN/JK). Hišće maće chwile, sej hodowne dary wobstarać. Wot dźensnišeho pak maće dalšu móžnosć, sej sami přeće spjelnić abo druhim z darom wjeselo wobradźić.
Nowa kompjuterowa hra „Krabat a potajnstwo serbskeho krala“ dožiwi dźensa popołdnju swoju zjawnu premjeru. Šulerjo Serbskeho gymnazija Budyšin mějachu jako prěni składnosć, ju wuspytać. Projektowa skupina RAPAKI je po lětach intensiwneho dźěła po prěnjej serbskej kompjuterowej hrě z lěta 2001 „Krabat je so nawróćił“ načasnu hru za kompjuter a zdobom za mobilne nastroje wuwiła.
Njesměrnje pilne slědźenske dźěło wukonjał
Zrudźaca powěsć, zo je wčera w rańšich hodźinach w starobje 68 lět zemrěł wučer, spisowaćel a chronikar Alfons Frencl z Róžanta, je so spěšnje rozšěriła. Wón narodźi so 14. decembra 1946 jako syn rěznika-małoratarja a korčmarki. Po zakładnej šuli poda so na Serbsku rozšěrjenu wyšu šulu do Małeho Wjelkowa, hdźež 1965 wuspěšnje maturowaše. W młodźinskim času bě tež aktiwny a wuspěšny sportowc-kolesowar. Studij slawistiki a pedagogiki wot lěta 1965 do 1970 na Lipšćanskej uniwersiće zakónči jako diplomowy wučer. Wučerstwo nastupi wón na Ralbičanskej srjedźnej šuli, hdźež je šulerjam w předmjetach serbšćina, rušćina a jendźelšćina hač do předrenty 2004 wučbnu maćiznu žiwje posrědkował. Bě wučer z ćěłom a dušu a staješe sej wysoke naroki w kubłanju.
Wo sebjezrozumjenju islama
Nowy rjad Budyske rozmołwy chce wo kompleksnej temje azyl rozswětleć. Kotru rólu nabožina při tym hraje, je wčerawše zarjadowanje pokazało.
Budyšin (CK/SN). W dwěmaj hodźinomaj přez islam, zarjadowarjo Budyskich rozmołwow běchu sej wčera wječor w Budyskej Ludowej bance naročny zaměr stajili. Wuchadźejo z naroda profeta Mohameda w lěće 610 po Chrystusu přednošowaše Tayyar Koçak wo wuwiću islama k swětowej nabožinje. 1,6 miliardow ludźi so k njej wuznawa. Sebjezrozumjenje islama zepěra so na pjeć zasadow. Su to škit nabožiny, žiwjenja, rozuma, potomnikow a swójstwa. Kaž w Berlinje-Tempelhofje wotrostły referent turkowskeho pochada wuzběhny, nimaja muslimojo w demokratiji žanu přičinu, za druhim statom pytać.
