Wjelki třěleć budźe lóšo

Freitag, 20. Dezember 2019 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm wobzamkny wčera zakoń, po kotrymž změja so hońtwjerjo lóšo, wjelki we wěstych padach třěleć směć. „Je najwjetši čas, zo jednamy“, wuzběhny zapósłanc sejma Hermann Färber (CDU) hladajo na ličby wjelčich nadpadow, hdźež je loni 2 076 na pastwje plahowanych skoćatow zahinyło. Přichodnje budźe móžno wjelki tež třěleć, njeje-li jasne, wo kotre konkretne rubježne zwěrjata jako nadpadnikow so jedna. Dołhož so tajke nadpady stawaja, smědźa hońtwjerjo wšitke wjelki we wotpowědnej kónčinje morić. Najebać to wobswětopolitiski rěčnik­ frakcije SPD Carsten Träger podšmórny, zo budźe postupowanje kon­trolowane. Wo přizwolenju, wjelki třěleć, maja krajne zarjady rozsudźić.

Berlin (dpa/SN). Bjezposrědnje do swojeho sobudźěła w koaliciskim wuběrku staj nowaj předsydaj SPD Saskia Esken a Norbert Walter-Borjans konstruktiwny kurs w knježerstwowym zwjazku připowědźiłoj. „Njepřinjesemy wulku koaliciju do wuskosćow“, rjekny Saskia Esken powěsćerni dpa w Berlinje. „Je pak wuwićow a wužadanjow w našim kraju, kotrež žadaja sej rozmołwy w koaliciji.“ Sobupředsyda Walter-Borjans potwjerdźi, zo dyrbjeli socialdemokraća dale myslić. „Zaměr njesměło to być, štož je we wobłuku koalicije runje tak móžne.“ W prašenju škita klimy a na socialnym polu dyrbjała SPD dale sahace naroki měć.

Zastupjerjo unije a SPD su so wčera zešli, zo bychu wo ćežišćach zhromadneho dźěła wuradźowali. Nowaj předsydaj běštaj prěni króć pódla. We wólbnym boju wo nawodnistwo SPD běštaj Esken kaž Walter-Borjans připowědźiłoj, zo chcetaj sej wot CDU/CSU nowe jednanja wo koaliciskim zrěčenju žadać. Hewak dyrbjała jeju strona knježerstwo wopušćić.

To a tamne (20.12.19)

Freitag, 20. Dezember 2019 geschrieben von:

Prěni króć sobu rozsudźić smědźa wobydlerjo Mariánskich Lázni wo rozdźělenju wosebiteje sumy měšćanskeho etata. We wobłuku programa „Wuhotujemy swoje město zhromadnje“ móža woni pjeć inwesticiskim projektam dypki dać. Najwuspěšniše chcedźa zwoprawdźić. Mjez projektami su psyče hrajkanišćo, wobswětlenje studnje w parku, zjawne knižne kamory a nowe grilowanišćo.

Sućelna kruwa je wčera železniski wobchad mjez Gießenom a Wetzlarom w Hessenskej hodźiny zlemiła. Poprawom chcychu „Lottu“ rano do Gießenskeje zwěrjećeje kliniki dowjezć. Wona pak skoči z připowěšaka a twochny na kolije. Hakle po štyrjoch hodźinach móžachu kruwu z kolijow zehnać. Skótny lěkar bě spočatnje podarmo spytał ju z narkozowymi kłokami pohłušić. Připołdnju móžachu železnisku čaru zaso wužiwać.

Sudniski proces zahajeny

Donnerstag, 19. Dezember 2019 geschrieben von:

Bratislava (dpa/SN). Z wulkim zajimom mjezynarodnych medijow a pod raznymi wěstotnymi naprawami je so dźensa sudniski proces w padźe morjeneho žurnalista Jana Kuciaka zahajił. Morjenje wotkrywanskeho žurnalista a jeho slubjeneje w februaru 2018 so w Słowakskej hač do dźensnišeho wuskutkuje. Njeskutk bě swój čas masowe protesty zbudźił. Ministerski prezident Robert Fico na to wotstupi. 27lětny Kuciak bě wo splećenju kriminelnych ze słowakskimi politikarjemi rešeršował.

Jednaja přećiwo Trumpej

Washington (dpa/SN). Jako třećeho prezidenta USA chcedźa Donalda Trumpa wotsadźić. Dom reprezentantow je proces wčera oficialnje zahajił. Z wjetšinu demokratiskich zapósłancow bě komora za to hłosowała, zo ma so Trump znjewužiwanja zastojnstwa a haćenja přepytowanjow dla zamołwić. Rozsudźić ma na kóncu senat, hdźež pak maja Trumpowi republikanojo wjetšinu.

Putin k žurnalistam rěčał

Z pólskimi a europskimi chorhojemi w rukach protestowachu ludźo po wšej Pólskej – kaž tule w Gdańsku – wčera wječor přećiwo zakonskemu naćiskej knježaceho narodnokonserwatiwneho knježerstwa, disciplinować sudnikow kraja. K demonstraciji namołwjał bě Komitej za škit demokratije. Protestne zarjadowanja wotměchu so w 180 městach. Foto: dpa/Michał Fludra

Fachowc CDU za atomowe milinarnje

Donnerstag, 19. Dezember 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Hospodarsko- a energijopolitiski rěčnik frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Joachim Pfeiffer dwěluje na lěta 2011 po reaktorowej katastrofje a japanskej Fukushimje wobzamknjenym wotpinjenju jadrowych milinarjow­ w Němskej. Pod wěstymi wuměnjenjemi­ by wón za to był tež přichodnje z jadrowymi milinarnjemi energiju produkować, rjekny politikar CDU časopisej Spiegel. „Na mni a na frakciji unije njeby prašenje zwrěšćiło.“

Biskopja załoža přiradu woporow

Donnerstag, 19. Dezember 2019 geschrieben von:

Bonn (dpa/SN). Zo bychu splažne znjewužiwanje dźěći a młodostnych přez katolskich duchownych dokładnje předźěłali, chcedźa němscy biskopja přiradu potrjechenych załožić. To je konsekwenca z přepytowanja, předpołoženeho w septembru 2018, zdźěla Němska biskopska konferenca w Bonnje. „Nazhonjenja minjenych lět nas wuča, zo móžetej so předźěłanje a prewencija splažneho znjewužiwanja jeno zhromadnje z potrjechenymi skutkownje poradźić“, potwjerdźa społnomócnjeny biskopskeje konferency za znjewužiwanje, biskop Stephan Ackermann. „Sym sej wěsty, zo je přirada po­trjechenych za to dobra pomoc.“

Hač do 7. februara 2020 móža wosoby, kotrež su wot splažneho znjewužiwanja přez duchownych potrjechene, swój zajim za sobudźěło w planowanej přiradźe přizjewić.

Studija bě wunjesła, zo je w lětach 1946 do 2014 znajmjeńša 1 670 katolskich duchownych 3 677 zwjetša muskich njepołnolětnych znjewužiwało. Awtorojo studije warnuja, zo tema dawno hišće wotbyta njeje. Strach znjewužiwanja cyrkwinskich strukturow dla dale wobsteji.

To a tamne (19.12.19)

Donnerstag, 19. Dezember 2019 geschrieben von:

Silwestra dla chcedźa w Berlinskim měšćanskim dźělu Srjedźa wšitke 1 300 parkowanskich awtomatow zamknyć, zo bychu je před praskotakami škitali. Kaž přisłušny porjadniski zarjad zdźěla, budu awtomaty wot 27. decembra hač do 1. januara wotpowědnje škitane. Šoferojo maja so najebać to na nadróžny porjad dźeržeć. Pak zapłaća z mobilnym telefonom, pak połoža sej parkowansku tačel do awta. Štóž so na to dźerži, tón budźe ze šokolodku mytowany, kaž rěka.

Z nostalgiskej podzemskej železnicu móža zajimcy w do- a hodownym času po New Yorku jězdźić. Ćah z 30tych lět wozy hosći po podzemskim systemje ameriskeje metropole. Zamołwići na to dźiwaja, zo wšitko kaž něhdy wupada. Na sćěnach wisaja­ plakaty tehdyšeho časa, kotrež wabja­ za wójnske požčonki abo mydło za dźesać­ centow.

Přetwar njedowola

Mittwoch, 18. Dezember 2019 geschrieben von:

Drježdźany/Chrósćicy (SN/BŠe). Chróšćanska wosada dyrbješe minjeny tydźeń špatnu powěsć Drježdźanskeho-Mišnjanskeho biskopstwa znjesć. Hórnikowy dom w Chrósćicach njebudźe přichodnje ponowjeny, kaž zastupjerjo wosady minjeny tydźeń w Drježdźanach zho­nichu. Hižo přizwolene spěchowanske srědki we wobjimje 700 000 eurow njesmědźa sej wupłaćić dać. Wo tym informowaše Chróšćanski wosadny farar Měrćin Deleńk přitomnych na njedźelnej Božej mši.

Nowinski rěčnik biskopskeho ordi­nariata Michael Baudisch mjenuje dwě přičinje. W Drježdźansko-Mišnjanskim biskopstwje maja system, po kotrymž potrěbnosć twarjenjow na ličbje wosadnych měrja. Fary dóstanu za nje přiražki. Serbske wosady wobhladuje biskopstwo jako jedyn pastoralny rum, a za njón dyrbja zamołwići wužitny koncept twarjenjow zdźěłać, kotryž dotal njepředleži. „Fary maja mjezsobne kooperacije wutworić“, Baudisch rozkładźe, „a pruwować, kak móhli twarjenja wužiwać.“

Dünow nowy społnomócnjeny

Mittwoch, 18. Dezember 2019 geschrieben von:

Podstupim (SN/at). Statny sekretar w ministerstwje za wědomosć, slědźenje a kulturu Tobias Dünow je nowy knježerstwowy społnomócnjeny za nalež­nosće Serbow w Braniborskej. Kabinet w Podstupimje jeho wčera powoła.

47lětny, w Düsseldorfje rodźeny naslědnik dr. Ulriki Gutheil w zastojnstwje, je w Göttingenje němsku filologiju, srjedźne a nowše stawizny, publicistiku a komunikaciske wědomosće studował. Do powołanja na statneho sekretara 20. nowembra dźěłaše čłon SPD w zastupnistwje Delnjeje Sakskeje pola Zwjazka w Berlinje.

Takrjec jako prěnju akciju w nowej funkciju wabi Tobias Dünow w hamtskim łopjenu za klětuše wupisanje krajneho myta „Miny Witkojc“. Kaž z nowinskeje zdźělenki ministerstwa wuchadźa, ma wón „serbsku kulturu za wurjadne bohatstwo w a za Braniborsku. Wjeselu so serbskich akterow a zarjadnišća ze­znać a hromadźe z nimi k tomu přinošować, tule kulturu zawěsćić a dale wuwić.“

Prěni „serbski“ wopyt Tobiasa Dü­nowa w Delnjej Łužicy přihotuja za 9. januar.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND