Pozdatneho mordarja zajeli

Montag, 01. September 2025 geschrieben von:

Lwiw (dpa/SN). Po smjertnych wutřělach na bywšeho prezidenta ukrainskeho parlamenta Andrija Parubija w Lwiwje je policija po oficialnych informacijach podhladneho zajała. Prezident Wolodymyr Zelenskyj zdźěli, zo je so muž při prěnim přesłyšowanju k njeskutkej wuprajił. Zelenskyj přilubi, zo chcedźa wšitke wobstejnosće mordarstwa wotkryć.

Parubija běchu minjenu sobotu wo­srjedź dróhi zatřělili. Wón pochadźa z kónčiny Lwiwa na zapadźe Ukrainy. 54lětny Parubij je wot 2016 do 2019 prezident parlamenta był. Za čas rewolucije na Kijewskim Majdanje 2014 bě wón komander stanoweho lěhwa a nawoda organizacije „Zakitowanje Majdana“, kotraž bě protestowacych wukubłała.

Socialny zwjazk kritizuje Merza

Montag, 01. September 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz je ze swojimi wuprajenjemi kritiku zbudźił. Socialny zwjazk (SoVD) jemu wumjetuje, zo wón ze swojimi wuprajenjemi socialny stat rozdwoja. „To njeje jenož wopak, ale tež towaršnostnje strašne“, tak nawodnica SoVD Michaela Engelmeier. Merz bě hižo reformy pominał: Tak njemóhł wobydlerski pjenjez w nětčišej formje dale wobstać. Engelmeier porno tomu wuzběhny, zo je socialny stat solidariski fundament zwjazanosće a zo dyrbja wšitcy z toho profitować móc. Město skrótšenjow trjebaja wjac sprawneje dawkoweje reformy.

Tež zwjazkowa ministerka za dźěło Bärbel Bas (SPD) znapřećiwi: „Twjerdźenje, zo njemóžemy sej socialne zawěsćenske reformy a socialny stat hižo dowolić, je bullshit“. Diskusija pokazuje: Wjele ludźom woznamjenja socialny stat wěstosć a zepěru we wšědnym žiwjenju. Bas wu­zběhuje, zo je tohodla wosebje wažne, we wobłukach strowotniskeho zastaranja, hladanja a renty system wutworić, kiž hladajo do přichoda stabilny wostawa.

Spahn a Miersch w Kijewje

Montag, 01. September 2025 geschrieben von:

Předsydaj frakcijow CDU/CSU a SPD na solidaritnym wopyće w Ukrainje

Kijew (dpa/SN). Předsydaj wobeju koaliciskeju frakcijow Jens Spahn (CDU/CSU) a Matthias Miersch (SPD) staj njewočakowano na zhromadny wopyt do wot Ruskeje nadpadnjeneje Ukrainy dojěłoj. W stolicy Kijewje wobdźělištaj so w běhu dnja na rozmołwach wo dalšej podpěrje na dobro Ukrainy a wo diplomatiskich prócowanjach k skónčenju wójny.

Zhromadna jězba pokazuje, „zo njesteji jenož knježerstwo kruće Ukrainje poboku, ale tež wjetšina parlamenta w formje koaliciskeju frakcijow“, rjekny Spahn na jězbje z ćahom do Kijewa. Miersch mjenowaše zhromadny wopyt „jasny signal podpěry Ukrainy“. Jemu je wosebje wažne, zo jedna so wo zhromadny signal CDU/CSU a SPD.

Wopyt Spahna a Mierscha je nowostka: Za čas amploweje koalicije SPD, FDP a Zelenych běchu drje hižo zastupnicy jednotliwych stron w Kiewje, nic pak na runinje frakciskich předsydow. Spahn a Miersch staj prěni króć w Ukrainje.

Dobre a złe wobličo

Montag, 01. September 2025 geschrieben von:
„Pokaž swoje wobličo!“ je woblubowane hesło namołwow za ciwilnu kuražu. Młody model z USA Jonathan Rudat je so po tym měł a žony w Drježdźanskej tramwajce před syriskimaj ćěkancomaj škitał, kotrajž staj je nadběhowałoj. Při tym je swoje bjezporočne mjezwočo přisadźił – płaćizna zmužitosće je błuzna. Po zdaću hłowny skućićel Ismail Alhaj Hussein, kotryž je jeho z nožom zranił, je nětko „złe wobličo“ ćěkancow. Tak kaž je Anas Modamani, kotryž bě so před dźesać lětami na selfieju z Angelu Merkel zwěčnił, „dobre wobličo“. Modamani je swój studij z dźěłom w kupnicy financował, ma ukrainsku přećelku a dźěła jako žurnalist. Wo skućićelomaj w Drježdźanach bě kopica chłostanskich njeskutkow registrowana. Mjez domoródnymi a migrantami je tajkich a hinašich wobličow. Z tym bjez naiwity a bjez resentimenta wobchadźeć je wuraz ciwilizacije. K tomu słuša zdobom łoskoćiwe prašenje, hač tež tym škit zaručamy, kotřiž nas wohrožuja. Marcel Brauman

To a tamne (01.09.25)

Montag, 01. September 2025 geschrieben von:

Dawk na tobak měł so z wida fachowcow prawidłownje a w dosć raznej formje zwyšić. Tole je najskutkowniši srědk, młodostnych wot kurjenja wotdźeržeć, je sej nawoda Heidelbergskeho slědźenskeho centruma přećiwo rakej, prof. Michael Baumann dospołnje wěsty. Wón pokazuje w tym zwisku na Awstralsku, hdźež dawk na tobak kóžde lěto wo dźesać procentow zwyša. „Tam je podźěl kurjakow mjeztym na dźesać procentow woteběrał“, Baumann rjekny.

Při wobchadnym njezbožu je so bywši měšćanosta New Yorka Rudy Giuliani zranił. 81lětny, kiž bě sčasami wuski zwjazkar prezidenta USA Donalda Trumpa, dyrbješe so w chorowni lěkować dać. Po prěnich dopóznaćach su sej wěsći, zo njebě zražka wotpohladna. Druhe awto bě wotzady do woza zrazyło, w kotrymž Giuliani sedźeše. Tón so při tym zrani.

Zastojnstwo wotstronjene

Freitag, 29. August 2025 geschrieben von:

Budyšin (SN). Budyski wokrjesny sejmik je na próstwu AfD wobzamknył, městno społnomócnjeneho za wukrajnikow wotstronić. Wo tym bě sejmik loni w tajnym wothłosowanju rozsudźił. Po tym pruwowaše krajna direkcija Sakskeje, hač je wobzamknjenje prawnisce dowolene. Institucija nětko wobkrući, zo je podawk prawnisce w porjadku. Přeńdźenje přećiwo sakskemu wokrjesnemu porjadej njejsu zwěsćili. Wotstronjenje pak njewoznamjenja, zo přichodnje hižo nichtó w krajnoradnym zarjedźe za integraciske prašenja a naležnosće zamołwity njebudźe. Krajna direkcija zdźěli, zo zdźěła wokrjes tuchwilu wobšěrny integraciski koncept, kotryž wobkedźbuje tež nadawki a městno społnomócnjeneho.

Po sakskim zakonju integracije su wokrjesy zasadnje winowate, hłownohamtskeho społnomócnjeneho za integraciju powołać. Wuwzaća su jenož we woprawnjenych jednotliwych padach móžne. Tohodla so wokrjes Budyšin aktualnje ze zamołwitym socialnym ministerstwom wothłosuje, zo by zakonske směrnicy spjelnił a integraciske dźěło dale zawěsćił.

Wjace hač tři miliony bjez dźěła

Freitag, 29. August 2025 geschrieben von:

Nürnberg (dpa/SN). W Němskej je dohromady wjace hač tři miliony bjezdźěłnych. W awgusće su ličby přirunujo z předměsacom wo 46 000 na 3,025 milionow ludźi stupali. Tole je wo 153 000 wjace hač w awgusće 2024, zdźěli zwjazkowa agentura za dźěło w Nürnbergu. Kwota bjezdźěłnych stupaše wo 0,1 procent na 6,4 procenty.

Němsko-francoska wuměna

Toulon (dpa/SN). Rada ministrow – to su zastupjerjo němskeho a francoskeho knježerstwa – je so dźensa při Côte d’Azur zešła. Wuradźowanja budźetaj němski zwjazkowy kancler Friedrich Merz a francoski prezident Emmanuel Macron nawjedować. W srjedźišću zetkanja stejitej hospodarska a wěstotna politika. Je to prěnje tajke zetkanje z nowym němskim knježerstwom. Wčera nawječor hižo běštaj so Merz a Macron w lěćnej rezidency prezidenta Fort de Brégançon zešłoj a wuznam němsko-francoskich poćahow wuzběhowałoj.

Žada sej znowa přiměr

We Venedigu su 82. mjezynarodny filmowy festiwal wotewrili. Prominenca filmoweje industrije so tam wo požadane myta w formje lawa prócuje, tak tež Emma Stone a Alicia Silverstone (wotlěwa) z filmom „Bugonia“, kotryž su wčera prěni raz na festiwalu pokazali. Foto: pa/Reuters/Yara Nardi

Šmóratka zakazaja

Freitag, 29. August 2025 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski kultusowy minister Conrad Clemens (CDU) bě wčera na wjeršk pod titulom „Mjenje šmóratkow. Wjace digitalizacije. Sylniše kompetency“ přeprosył. Zastupjerjo kubłanskeho sektora a politiki su so z tym zaběrali, kak měli šule w přichodźe z wužiwanjom šmóratkow wobchadźeć. Po zetkanju rjekny Clemens: „Wjeršk wo šmóratkach je mnohe perspektiwy na temu znazornił. Na jednym boku wobsteji jasne přeće za jasnymi regulemi za zakładne šule. Na tamnym boku pak bě tež kmanosć samopostajowanja šulow centralny aspekt, wosebje hladajo na wyše schodźenki. Wudźěłamy zakaz wužiwanja priwatnych šmóratkow za zakładne šule po cyłym kraju z někotrymi małymi wuwzaćemi.“ Statny sekretar Wilfried Kühner bě wuslědki woprašowanja wo wužiwanju šmóratkow na zakładnych šulach předstajił. Na 54,6 procentow šulow je wužiwanje šmóratkow nětko hižo dospołnje zakazane, 44 procenty zakładnych šulow wužiwanje sylnje wobmjezuje. Něhdźe tři běrtlki woprašowanych sej mjenje abo bóle kruty zakonski zakaz wužiwanja přeja, zbytkej je to smorže.

Wo zakonju znowa diskutuja

Freitag, 29. August 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Prawicarski ekstremist Marla-Svenja Liebich ma dźensa swoju jatbu nastupić. Tole je w koaliciji debatu wo lońšej změnje zapisanja splaha znowa pohonjowało. Zwjazkowy nutřkowny minister Alexander Dobrindt (CSU) je Liebich w sćelaku ZDF znjewužiwanje nowych regulow wumjetował a sej změny zakonja wo samopostajowanju žadał, kotryž běchu runje hakle schwalili. Rěčnik za naležnosće queernych ludźi w frakciji SPD w zwjazkowym sejmje Falko Droßmann pak chce tuchwilny zakoń wobchować. „Pawšalne přiwótřenja abo změny zakonja jasnje wotpokazuju“, rjekny wón magacinej Spiegel. Pozadk tuchwilneje debaty je zasudźenje Marle-Svenje Liebich. Prawicarski ekstremist ma swoju jatbu nětko w žónskim jastwje w Kamjenicy wotsedźeć. Liebicha běchu w juliju 2023 našćuwanja luda a dalšich deliktow dla zasudźili – tehdy hišće pod muskim mjenom Sven Liebich.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND