Berlin (dpa/SN). Ukrainscy Romojo, kotřiž su po februaru 2022 před ruskej nadpadniskej wójnu do Němskeje ćeknyli, dožiwja direktny, strukturelny a institucionalny anticyganizm. Tole wuchadźa z monitoroweje rozprawy, kotruž je centrum za přizjewjenje a informaciju wo anticyganizmje (MIA) kónc minjeneho tydźenja w Berlinje wozjewił. „Wšědna diskriminacija pokazuje so mjez druhim při pytanju ludźi za kmanymi bydlenjemi, kubłanjom, socialnym zastaranjom a dalšimi pomocnymi posłužbami“, zdźěli jednaćel centruma dr. Guillermo Ruiz Torres.
Do wuhenja padnył je šup minjeny kónc tydźenja w Berlinje – a bu w druhim pospyće wot wohnjoweje wobory wuchowany. Wobornicy běchu spočatnje z rěblom podarmo spytali, šupa wućahnyć. Skótna lěkarka móžeše pomhać: Wona zwěrjo pohłuši. Na to móžachu małeho šupa wuchować. „Wšitcy běchu zbožowni“, wohnjowa wobora piše.
Njelubozne zetkanje z dingami w Awstralskej měł je spěwar Johannes Oerding (42). Hnydom pjeć dźiwich psow jeho wobkružichu, měrjo so na całty spěwarja. „To je ći naraz cyle hinak“, hudźbnik nowinarjam rjekny. Oerding njeměješe ničo při sebi, zo móhł so zakitować. Na zbožo njeje so ničo stało. Na potrjechenych městnach, na přikład na kupje Fraser Island, zamołwići doraznje před zwěrjatami warnuja. Te njeměrja so jenož na jědź turistow, ale wohrožuja tež dźěći.
Jerusalem (B/SN). Za židow, křesćanow a muslimow je Jerusalem swjate město. Židam je wone město Dawida a templa, křesćanam město smjerće a zrowastanjenja Jězusa a muslimam swjate, dokelž je Mohammed tam swoje nócne pućowanje přewjedł. Město je zdobom neuralgiski dypk nabožinskeho a politiskeho žiwjenja. Před 75 lětami bě sej bamž Pius XII. w encyklice „Redemptoris nostri“ mjezynarodnosć Jerusalema žadał.
Wozjewjenje k dostojnosći
Vatikan (B/SN). „Dignitas infinita“ (njeskónčna dostojnosć) rěka najnowše 25stronske wozjewjenje z Vatikana. Tónle spis sej žada, zapřijeć wšěch ludźi do towaršnostneho a cyrkwinskeho žiwjenja, tež trans- a homoseksualne wosoby.
Reformy trěbne
Salzburg (B/SN). Kurijowy kardinal na wotpočinku Walter Kasper ja so za reformy kolegija kardinalow wuprajił. We wobłuku planowanych synodalnych změnow w cyrkwi měli kardinalojo swój nadawk znowa definować a so na spočatki kolegija złožować. To rěka, zo měli zhromadnosć w słowje a w sakramentach z bamžom w Romje do srjedźišća stajić, kaž to 2. Vatikanski koncil předpisuje.
Karlsruhe (dpa/SN). Policija je dźensa rano w Hessenskej a w Sewjerorynsko-Westfalskej w nadawku zwjazkoweho statneho rěčnistwa třoch ludźi podhlada spionaže dla zajała. Třo podhladni su pječa firmu załožili, kotraž pěstuje wědomostne zhromadne dźěło z němskimi uniwersitami. Po tutym puću su sensibelne a wojersce wažne informacija wuzbytkowali a Chinje dale dawali, mjez druhim daty wo nowym motorje, kiž hodźi so wosebje za wójnske łódźe.
Zelenskyj: Brónje nuznje trěbne
Kijew (dpa/SN). Po přilubjenju dalšeje wojerskeje pomocy USA a nowych lětadła wotwobaracych systemow NATO čerpa Ukraina w boju přećiwo Ruskej nowu nadźiju. Přiwšěm ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj wo to prosy, přilubjenje spěšnje zwoprawdźić, wšako brónje na fronće nuznje trjebaja. Jenož tam móža „njepřećelej wojersce zeškodźeć“. Tuž čas chwata, zo „móhli sej ukrainscy hólcy“ na fronće nowe mocy nasrěbać.
Steinmeier w Turkowskej
Tel Aviv (dpa/SN). Israelske knježerstwo je USA namołwjało, planowane chłostanje israelskeje wojerskeje jednotki hišće raz pruwować. Sankcije přećiwo ultraortodoksnemu bataljonej njebychu jenož mjezynarodnej legitimaciji Israela w boju přećiwo teroristiskej Hamas zeškodźeli, ale bychu ze stron USA tež bjez přičiny byli, rjekny bywši wonkowny minister Benny Gantz, čłon israelskeho wójnskeho kabineta. „Wojerske jednotki Israela podleža krutym prawidłam, wotpowědujo ludowemu prawu w padźe wójny.“
Powěsćowy portal Axios w USA kónc tydźenja rozprawješe, zo chcył wonkowny minister USA Antony Blinken přećiwo israelskemu wojerskemu bataljonej sankcije wukazać, dokelž su wojacy jednotki w Kraju zapadnje Jordana čłowjeske prawa Palestinjanow ranili. By to prěni króć scyła było, zo chłostaja USA israelsku wojersku jednotku. Čłonojo bataljona běchu potom wot podpěry abo wot wukubłanja w USA wuzamknjeni byli. Israelske knježerstwo reagowaše rozhorjene, mjenujo sankcije „absurdne“.
Berlin (dpa/SN). Nawodnistwo FDP je so dźensa zešło, zo by koncept za razniše prawidła wobydlerskeho pjenjeza a za skónčenje rjadowanja renty ze 63 lětami schwaliło. Dokument je so hižo zwoprědka wo zwadu w amplowej koaliciji SPD, Zelenych a FDP postarał: SPD namjety raznje wotpokazuje. Generalny sekretar Kevin Kühnert koaliciskeho partnera FDP dźensa w nowinje Tagesspiegel frontalnje nadběhuje: „SPD njedopušći, zo nawjeduja naš kraj ludźo z čućiwosći inwestmentowych bankerow. Zakład amploweje koalicije je a wostanje koaliciske zrěčenje, kotrež smy zhromadnje wobzamknyli“, Kühnert rjekny.