dr. André Měrćink

a coding

Što je coding? A što je scratch? Druhdy słyšiš zapřijeća, kotrež njeznaješ. Što potom činiš? Pohladnješ do interneta abo woprašeš so někoho, kiž so z tym wuznawa. To jedne kaž to druhe njeje ničo, štož stres wubudźa. Coding cyle jednorje rěka: programěrować. A scratch – je hra, z kotrejž móžeš figury animěrować. To njefunguje jenož na ličaku, ale tež na šmóratku. Dr. André Měrćink je powědał, kak lochko je z pomocu scratch-app kocora zwoblěkać a jemu běžeć abo skakać dać. To je so wosebje šulerjam mjeńšich lětnikow lubiło. Starši šulerjo wšak so z tajkimi appami zwjetša hižo wuznawaja. Přiwšěm: Hrać, to tola wšitcy rady činimy. Na kóncu bě tuž jasne: Hry na ličaku hrać je wulka zabawa. Laura a Diana

planetarij w šuli měli Jedyn z najwurjadnišich poskitkow medijowych dnjow na našej šuli běše wopyt mobilneho šulskeho planetarija. Jako zastupichmy do sportoweje hale, wuhladachmy wul­ku módru, z powětrom pjelnjenu połkulu. Knjez Düring, kiž bě sej z planetarijom do Worklec dojěł, nas hnydom na to skedźbni, na čo mamy w stanje kedźbować, a rjek­ny nam skrótka, što na nas čaka. Překwapjaca wulka rumnosć nas hnydom spóžrě. Z wosebitym widejom mějachmy so na pohiby animacijow zwučić. Z pomocu wosebiteho beamera zjewi so po tym nad nami krasne hwězdnišćo dnja. Zanurichmy so do hłubiny galaksije, zeznajomichmy so z hwězdnymi wobrazami, planetami a z dalšimi wobłukami astronomije. Rozkładowanje nas k tomu dowjedźe, zo smy mno­ho wo zestawje atmosfery, wo wosebitosćach słónca a wo wobkedźbowanskej tech­nice swětnišća nawuknyli. Na matach sedźo a ležo so čujachmy, kaž bychmy so woprawdźe mjez hwězdami pohibowali. To běše njezapomnite dožiwjenje. Laura Šwejdźic a Diana Lukašec

mjeztym 24 lět wučerka Petra Kmjećowa je wučerka za předmjetaj fyziku a matematiku. Pia Völkel a Katharina Žurec stej z njej porěčałoj. Što Wam na Wašim dźěle najwjetše wjeselo wobradźa? P. Kmjećowa: Móžu kóždy dźeń z młodymi ludźimi dźěłać, kotřiž su jara přećelni. Što w swojim powołanju dokładnje činiće? P. Kmjećowa: Podawam fyziku, a to we wšitkich rjadownjach našeje šule, a wězo tež matematiku. Kak je tomu dóšło, zo tute powołanje wukonjeće? P. Kmjećowa: Sym so hižo přeco za přirodowědu zajimowała. Moji wučerjo su mje motiwowali, so na studij wučerstwa podać. We wyšim schodźenku wědźach, zo chcu předmjetaj matematika a fyzika pozdźišo wuwučować. Byšće Wy swoje powołanje dale poručiła a čehodla? P. Kmjećowa: Haj, na kóždy pad. Wšako wobradźa wjele wjesela, z młodymi ludźimi dźěłać. Sy kóždy dźeń znowa wužadany, a wšědnje něšto nowe nawuknješ. Kak dołho hižo jako wučerka skutkujeće? P. Kmjećowa: Činju to hižo 24 lět. Kak je so Wam projekt wo medijach spodobał? P. Kmjećowa: Mam jón za jara dobry, wón bě přewšo mnohostronsce zapołoženy. Što je Was na projekće najbóle putało? P.

Dwěmaj skupinomaj a dźewjeć wosobam je Domowina lětsa myto za čestnohamtski angažement na dobro Serbow spožčiła

Basnik Milan Hrabal a stawiznar dr. Pětš Šurman staj lětušej lawreataj, kotrymajž je Domowina swoje najwyše wuznamjenjenje za čestnohamtske dźěło na dobro serbskeho luda – Myto Domowiny – na swjatočnym zarjadowanju w Serbskim domje spožčiła. Towarstwo přećelow Serbow (SPL) z Prahi je we Warnoćicach bydlaceho Milana Hrabala za tute myto namjetowało. Wón je čłon čěskeho PEN kluba, Zwjazka serbskich wuměłcow a sobustaw předsydstwa SPL. Hižo w młodych lětach bě so z Warnočanskimi Serbami zetkawał, wosebje z grafikarku Hanku Krawcec. Milan Hrabal chce Łužicu a Serbow do detaila zeznać, chce serbske žiwjenje dodnić. Hižo přez lětdźesatki njeje jenož jako čěsko-serbski přełožowar, ale tež jako basnik aktiwny, kotryž tež w serbskej rěči publikuje. Jeho najnowša wušła kniha je zběrka „Domluvená šifra“.