Běły blak w stawiznach
13. raz su Wojerowscy gymnaziasća přewjedli projekt „K přichodej słuša dopominanje“. Lětsa rozestajachu so na rozdźělne wašnje z wobswětowej a energijowej politiku NDR.
Wojerecy (AK/SN). Wobswětowa a energijowa politika NDR měła so zaměrnje historisce přeslědźić. „Wona je běły blak w stawiznach. Rozdźěl mjez narokom a woprawdźitosću bě wulki“, podšmórny nawoda Drježdźanskeje wotnožki za podłožki stasi Konrad Felber, jako su njedawno we Wojerecach projekt „Komunalna politika něhdy a dźensa – K přichodej słuša dopominanje“ zakónčili. 13. raz běchu tajki projekt přewjedli, a wobdźělili běchu so tři Wojerowske gymnazije ze šulerjemi 10. lětnika.
Projekt na jewišću zwobraznili
Fit być za dźěło na twarje
Młody Serb wukubłanje na twarskeho technikarja wuspěšnje zakónčił
Na twarnišćach našeho časa zetkawamy rjemjeslnikow najwšelakorišich powołanjow. Nimo tradicionalnych kaž mulerja, ćěsle a elektrikarja dźěła tam tež twarski technikar. Wón wobknježi dźěłowe techniki, znaje zakłady twarskich dźěłow, trěbne materialije a wosebje wotběh twarskich dźěłow. Zdobom posrědkuje mjez architektom abo projektantom a twarskim mištrom-polěrom. Wosebje tam, hdźež so přetwarja abo wutwarja, je tajki technikar aktiwny. Wuznawa so z načasnymi materialijemi runje tak derje, kaž wobknježi něhdyše twarske wašnja a něhdyše materialije, kaž hlinu abo słomu.
Čitanska nóc tež hólcow wabiła
Hižo 9. króć wotmě so minjeny pjatk serbska čitanska nóc Rěčneho centruma WITAJ a Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadla w Budyskim Dźiwadle na hrodźe.
Budyšin (SN/CoR). Dwaceći dźěći 3. a 4. lětnika wšěch serbskich zakładnych šulow – w Budyšinje, Worklecach, Pančicach, Ralbicach, Chrósćicach, Radworju – je pjatk wot 19 hodź. napjaty wječor dožiwiło. Gabriela Korchowa ze stron NSLDź a Michaela Hrjehorjowa z RCW běštej jón spřihotowałoj. Po wodźenju po dźiwadle wobhladachu sej šulerjo najprjedy probu lětnjeho dźiwadła wonka na Hrodźe a stare město Budyšina. Štó wuznawa so w serbskich bajkach, rěkaše po tym w dźiwadle. Zastupjerka intendanta za serbske dźiwadło Madleńka Šołćic a elewka Helena Bětnarjec předstajištej młodemu publikumej w małym dialogu někotre bajki, a dźěći mějachu je wuhódać.
Ilustrator Thomas Binder je za serbske dźěći znowa fantastisku ...
Wo biopłunje, wide(j)opasku a podobnych twórbach
Chcemy so dźensa zaběrać ze zestajenkami, kotrež maja w swojim prěnim dźělu słowny element typa bio-, eko-, euro-, wide(j)o-, konto- a podobnje. Jich ličba w našej rěči spochi přiběra. To chcemy sej z přikładami trochu spřitomnić a pokazać na wěste zasady jich přijimanja do serbšćiny.
Najsylniši drje je stajny přirost słownistwa pola substantiwow z prěnim wobstatkom bio-. Njemóžemy tu wšitke naličić, tohodla jenož wěsty wuběr: bioboom, biogeneza, bioprodukt, biosfera, biodiesel, bioratarstwo, biowobchod, biowotpadki, biowiki, biopłun, biobrónje, biojědź. Kaž widźimy, so tele twórby rozeznawaja, štož jich druhi dźěl nastupa: Pak je tón – kaž prěni – tohorunja cuzorěčneho pochada (přikład bioboom), pak je wón słowo domjaceho serbskeho pochada (přikład bioratarstwo). Wobě družinje zestajenkow matej so po zasadach Prawopisneho słownika ortografisce jako jedne słowo pisać, potajkim nic z wjazacej smužku mjez prěnim a druhim dźělom.
Dalšu wažnu kročel w rjemjeslniskej karjerje šoł
Štóž chce w dźěłowym swěće našeho časa postupować, dyrbi so dale a bóle wukmanjeć. Wosebje w rjemjeslniskich powołanjach wotwěra přidatna kwalifikacija wrota do wuspěšneho dźěła.
Lubij (SN/JK). W Lubijskim powołanskošulskim srjedźišću je wčera Křesćan Grutka z Chrósćic projekt k zakónčenju dwulětneho wukubłanja na wysokotwarskeho technikarja wuspěšnje zakitował. Projekt „Přetwar a saněrowanje bydlenskeho domu“ předstaji wón w serbskim přednošku pruwowanskej komisiji, wučerjam a sobušulerjam. Z pomocu prezentacije zmóžni Chróšćan němskim hosćom sćěhować přednošk, nakopjeny ze serbskimi wobrotami z twarskeho wobłuka, štož činješe wěsće a přeswědčiwje. Na naslědne prašenja k projektej je wěsće wotmołwił, dopokazujo tak wobšěrnje přiswojenu fachowu wědu.
Projektowy tydźeń we Worklecach
Janšojska šula prěnja „serbska“
Krabatowa zakładna šula w Janšojcach budźe prěnja „serbska“ šula w Braniborskej. Witaj-kubłanišćo swjeći sobotu 10. róčnicu spožčenja mjena Krabat. K tomu gratuluje tež krajny społnomócnjeny za serbske naležnosće, statny sekretar Martin Gorholt (SPD).
Podstupim/Janšojce (SN/at). Šulski nawoda Frank Köditz a cyły jeho team so wjeselitaj. „Smy napinace dźěło wukonjeli, zo bychmy dźěćom serbsku rěč a kulturu zbližili“, rjekny Köditz našemu wječornikej. To so nětko wudani. Hdyž zarjaduja zajutřišim, sobotu, dźěćacy swjedźeń składnostnje spožčenja mjena Krabat před dźesać lětami, budu tež statneho sekretara Martina Gorholta witać móc. Mjenowana róčnica a titl serbskeje šule stej jemu přiležnosće dosć, zo by gratulaciju wosobinsce sposrědkował.
Wěrna koča stawizna
1. lětnik Worklečanskeje Serbskeje zakładneje šule „Michał Hórnik“ dožiwi dźensa dopołdnja čitanje ze spisowaćelom Křesćanom Krawcom. Wón předstaji dźěćom swoju nowu knihu „Hdźe je kóčka wostała?“
Worklecy (SN/MiR). Dźe-li wo kóčki, da wědźa dźěći tójšto powědać. Tak wone Křesćanej Krawcej derje připosłuchachu, jako jim z dyrdomdejow ze swojej čornej kóčku we wójnskim času čitaše. Jako bě sam hólčec – nic wjele starši hač jeho připosłucharjo dźensa –, je wón kóčki přewšo lubował. Lektorka knihi Ingrid Juršikowa pokaza dźěćom w krótkich čitanskich přestawkach rysowanki, kotrež je Uwe Häntsch zhotowił. „Mi lubi so wosebje jich barbne wuhotowanje, kotrež so derje za zwobraznjenje tehdyšeho časa hodźi“, wona rjekny. „Štóž sej hólčeca na wobrazach dokładnje wobhladuje, spóznawa samo podobnosć z awtorom.“ Křesćan Krawc zamó šulerjow putać, tež hdyž je maćizna za šěsć- do sydomlětnych dosć naročna. Stajnje zaso so jich něšto prašeše, kaž: „Dokal drje kóčka poběhnje, hdyž je w cuzbje?“ Jan Bobka jemu rjekny: „Ta budźe zawěsće doma.“
