Za serbstwo swěru wojował a tež ćerpjeł
Po Serbach derje znaty wjelelětny aktiwny Domowinjan, bywši wučer a dźiwadźelnik Bjarnat Nowak swjeći dźensa we Łupjanskej Dubrawce swoje dźewjećdźesaćiny. Narodźił bě so wón na dnju swjateho Bjarnata chěžkarskej swójbje w Kozarcach. Bu z nowowučerjom w Ralbicach. Kaž mnozy dalši młodźi Serbja powójnskeho časa angažowaše so za nowy towaršnostny porjad, zastupi 1948 do SED a złoži pruwowanje agrarneho inženjera na Mišnjanskej ratarskej fachowej šuli. Něšto lět wučerješe po tym na Serbskej ratarskej šuli w Chrósćicach.
Jako bu Bjarnat Nowak 1953 za hłowneho, pozdźišo 1. sekretara Domowiny wuzwoleny, staji swoje žiwjenje do słužby socializma a serbstwa. Domowina a jeje 1. sekretar Bjarnat Nowak běštaj skutkowanje na zachowanje a wuwiće serbskeje rěče koncentrowałoj.
Přinošuje dale k pisanosći našeho wječornika
Serbska kultura, słowjanske styki, Serbski Sokoł a serbski žurnalizm – takle móhł najwažniše pola dźěławosće Alfonsa Wićaza zjeć, kiž swjeći dźensa sydomdźesaćiny.
Serbska kultura je Chróšćana stajnje přewodźała a wón so za nju hori. Runje tak zasadźa so za dobru słowjansku wzajomnosć. Kaž powědaše, přebywaše jako wyši šuler w Choćebuzu často kónc tydźenja pola sowjetskich wojakow. Dobre přećelstwa nastachu a cuza rěč jeho njemyleše. Nawukny ju perfektnje a hišće dalše, kaž pólšćinu, kotrež jemu w žiwjenju dźěło wolóžachu a hišće dźensa mnohe durje wotwěraja.
Za dobru serbsku knihu skutkował
Dołholětny zhotowjer knihow a wotrjadnik w Ludowym nakładnistwje Domowina w Budyšinje Helmut Haza swjeći dźensa wosomdźesaćiny. Zeznach jeho 1971, jako započach z powołanskim wukubłanjom w LND. Wón bě mojej njeboh maćeri powołanje zhotowjerja za mnje poručił.
Z redakciju wječornika nadal zwjazany
Maćeršćina je jemu hižo za čas powołanskeho žiwjenja přeco na wutrobje ležała. Tež w lětach zasłuženeho wuměnka njemóže so wón podpěry za nju wzdać. Rěču wo Jurju Šěraku, kiž jutře, 4. julija, w Lejnje wosomdźesaćiny swjeći.
Jako so w nowembrje 1981 w redakciji Noweje doby zeznachmoj, běch jenož lěto młódši hač wón swój čas, hdyž po studiju slawistiki 1. septembra 1957 jako pomocny redaktor za powšitkownu a rjanu literaturu w serbskim nakładnistwje na Budyskich Drjewowych wikach dźěłać započa. Do Noweje doby je pozdźišo přišoł a bě mjeztym jako redaktor za lokalnu stronu zamołwity.
Dokładnosć rěče, to sym hižo zahe nazhonił, bě Jurjej Šěrakej wažna. A móžeše so tehdy jara hněwać na zmylki a njedostatki, kotrež běchu zwjeršnosće dla nastali abo mějachu swoju přičinu w njekritiskim nałožowanju wšědneje wjesneje wobchadneje serbšćiny.
Wjele časa wěnuje swojej łužiskej domiznje
Wón je bjezdwěla jedyn z tych łužiskich politikarjow, kotřiž su mjez ludźimi najbóle prezentni: zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman z Budyšina. Runje dźensa swjeći wón 60. narodniny.
Zasadźa so dale za zachowanje serbskosće
Pjećasydomdźesaćiny swjeći dźensa w Němcach znaty, angažowany Serb, bywši wučer a župan Wojerowskeje župy „Handrij Zejler“ Joachim Nowak.
Jubilar angažowaše a angažuje so hišće dźensa na mnohostronske wašnje w swojej ródnej wsy kaž tež we Wojerowskej wokolinje. Wažne jemu stajnje bě a je, zo so serbskosć w regionje zachowa. Po wukubłanju na Serbskim pedagogiskim instituće sta so wón z wučerjom serbšćiny a pozdźišo tež ze zastupowacym direktorom Kulowskeje srjedźneje šule. Sylnje zasadźeše so za serbskosć na kubłanišću a tež wo to, zo dóstanje wone mjeno „Korla Awgust Kocor“. Jako bě zastupowacy direktor, je na Kulowskej šuli ze serbšćinu jara derje wupadało, wobkrućichu někotři jeho sobuwojowarjo. Stajnje měješe wotewrjene wucho za wučerjow serbšćiny na kubłanišću, a běchu-li serbskorěčny wučbny material abo dalše srědki za wučbu a swjedźenje serbšćiny trěbne, so Achim Nowak wo nje staraše.
Mjez serbskej młodźinu sam młody wostał
Mnozy znaja Bena Pjetaša jako „nana serbskeje młodźiny“. Z přimjenom zwjazana je wuska přichilnosć za jeho lětdźesatki dołhe njesprócniwe skutkowanje jako funkcionar Domowiny na dobro našeje młodźiny w NDRskim času.
Narodźiwši so 31. róžownika 1935 jako syn žiwnosćerja w Pěskecach chodźeše wón za čas wójny do Njebjelčanskeje šule. Surowosć wójny zawostaji w nim bolostnej ranje: Pjetašec statok bě so dospołnje zničił, a wo wjele zrudniše horjo so swójbnym napołoži, jako nan patoržicu 1946 na sćěhi wójnskeho zranjenja zemrě. Hižo w starobje jědnaće lět so Beno z maćerju wo natwar statoka a žiwnosć sobu staraše. Bě jej k rukomaj, starajo so wšědnje tež wo młódšeho bratra a sotře. Z ratarjenjom wuwiwaše so jeho trajna zwjazanosć z přirodu a domjacym skotom.
To swoje z někotrymi ideologami nazhonił
Handrij Róža, nadarjeny syn dźěłaćerki, swjeći dźensa wosomdźesaćiny. Rakojdźan dósta so po wójnje na Serbsku wyšu šulu w Budyšinje, nawukny tam serbšćinu a je 1953 maturował. Cyle w duchu wonych lět dowidźi matematiski talent trěbnotu, w Lipsku sorabistiku a pedagogiku studować. 1957 podawaše serbšćinu šulerjam 9. do 12. lětnika wyšeje šule. Bě w předmjeće wěsty, chcyše w metodice być z pilnym wuknjacym a bě tež to swoje z někotrymi serbskimi ideologami-prawowakami nazhonił. Wědźeše tuž, zo nima jenož w rjadowni woči na chribjeće měć. Dodźensniša je jemu absolutnosć nahladow přećiwna.
