Ludźi z cyłeho swěta zeznała
Kak so po 12 lětach wuknjenja na dźěło do Alpow podach
Wot decembra 2024 do lětušeho apryla sym swoju domiznu Łužicu na běłe Alpy wuměniła – bjez toho zo bych wědźała, što na mnje čaka. Jako loni abituru złožich, rozsudźich so po 12 napinacych lětach wuknjenja za sezonowe dźěło w Alpach. Myslach sebi, tróšku dźěłać a připódla sněhakować je optimalny kompromis mjez dožiwjenjom a zasłužbu pjenjez. Zo na kóncu nimo dźěłanja hosći cyłeho swěta zeznach, njemóžach sej do toho wumolować. Tež, zo so rano do změny cyle samozrozumliwje na pistu podach, njemóžach sej spočatnje předstajić.
Tak podach so do hotela „Edelweiss“ w małej wjesce Zürs pola Arlberga. Dom połny tradicijow bě skerje butikowy hotel hač klasiska hěta w Alpach. Město ćěmneho drjewa wočakowachu mje tam ekstrawagantne barby, leopardowe mustry a přestrjency, wosebite swěcy a zmužite wuhotowanje rumnosćow. To njeje to, štož sej pod klasiskim alpskim hotelom předstaješ. Stare bě tu jenož twarjenje, koncept bě moderny, kreatiwny a połny překwapjenkow. Čim dlěje w hotelu přebywach, ćim bóle sym zmysł koncepta rozumiła.
Antologija wobkruža z rozdźělnymi literarnymi rukopisami Łužicu
W nowembru 2021 wotmě so wosrjedź koronapandemije w Choćebuzu zwjazkowe schadźowanje Swobodneho němskeho zwjazka awtorow (FDA). Hosćićel bě Braniborski krajny zwjazk FDA. Tři dny předstajichu so spisowaćeljo, kotřiž běchu so ze swojimi rozdźělnymi rukopisami z temu Łužica zaběrali. Wězo přewjedźechu w tym zwisku tež ekskursije do regiona, kotryž je – snano hišće bóle hač druhe wuchodoněmske kónčiny – w procesu ekstremneje změny.
W nakładnistwje Edition Märkische LebensArt je nětko antologija wušła, kotraž wuslědki Choćebuskeho schadźowanja zjima. Přetož kaž je hižo Johann Wolfgang von Goethe rjekł: „Štož čorne na běłym wobsedźiš, móžeš dobreje mysle sobu domoj wzać.“ Kniha ma wotewrjenej zhromadnosći a dorozumjenju ludźi w regionje polěkować, móže pak po mojim měnjenju tež ludźom po cyłej Němskej dohlad do wosebitosćow tudyšeje krajiny posrědkować.
Wšoserbski zlět w Kulowje před 100 lětami
Domowina a jeje župy
Hižo na załoženskej zhromadźiznje zwjazka serbskich towarstwow 13. winowca 1912 we Wojerecach su rozsudźili: „Zwjazk dóstanje mjeno ‚Domowina‘ a budźe dźěleny do štyrjoch podzwjazkow: 1. sakski katolsko-serbski, 2. sakski ewangelsko-serbski, 3. prusko-hornjołužiski a 4. pruski-delnjołužiski.“ (z rozprawy měsačnika „Łužica“).
Regionalne rozrjadowanje Domowiny pak dliješe so předewšěm wójny dla. Hakle na delegatnej zhromadźiznje 24. pražnika 1921 w Radnej pincy we Wojerecach su „wutworjenje 4 podzwjazkow wobzamknyli. Porno wotpohladej při załoženju Domowiny pak delegaća měnjachu, „zo so w Sakskej njesmě po konfesiji dźělić, ale jenož po krajinach. Tak budźe sydło w Budyšinje, w Khrósćicach, we Wojerecach a w Khoćebuzu.“ – to pisachu Serbske Nowiny (SN) dnja 25.07.1921.
Ani jedyn chlebíček dóstał njejsym
Dr. Kryštof Peršín rozprawja wo kurioznym dožiwjenju při zakitowanju swojeje disertacije
Bě tužny a horcy lětni dźeń (cyle dokładnje 17. smažnika 2025). Wotućich rano w pjećich w jednym njemjenowanym hotelu w Brnje, kotrychž je w centrumje tutoho města dosć a nadosć. Wězo bě to abnormnje přezahe, ale što sej chceš – wosebje hdyž će jara napjaty a napinacy cyłodnjowski program wočakuje.
Znowa čitała ... „Klepam, klepam pišćałku“
W serbskej literaturje chowaja so mnohe drohoćinki, na kotrež je trjeba znowa skedźbnić, zo njebychu so pozabyli. Wotpowědne impulsy chce awtorka serbskim čitarkam a čitarjam dawać.
3. lěsny powjazowy park Drježdźany-BühlauLěsny powjazowy park w ...
3. lěsny powjazowy park Drježdźany-Bühlau
Lěsny powjazowy park w Drježdźanach-Bühlau skići wšelake parcoursy z powjazow kaž tež ciplining-atrakcije. Zastup płaći něhdźe 25 eurow za tři hodźiny inkluziwnje wuhotowanje. Móžeš mjez lóšimi a ćešimi parcoursami wolić, za tym što zdokonješ. Na webstronje parka móžeš so informować a městna rezerwować.
5. Stand-Up-padling na Łobju w Drježdźanach
Stand-Up-padling (SUP) na Łobju ći zmóžnja, sej Drježdźany na wodźe wotkryć. Wupožčenje SUP-deski płaći něhdźe 25 euro na hodźinu. Započatkarjo móža padlowanje w kursach nawuknyć. Přez platformy kaž TripAdvisor móžeš wupožčowarjow
a poskićerjow namakać.
5.4.3.2.1.5.4.3.2.1.Catalina Wornarjec, 20, přewodźeše Grupo de ...
4.
3.
2.
1.
5.
4.
3.
2.
1.
Catalina Wornarjec, 20, přewodźeše
Grupo de Danças
e Cantares de Perre
z Portugalskeje
Zhromadnje z Hanu Šmitec smój skupinu
z Portugalskeje přewodźałoj. Poprawom smój čłonce serbskeje rejowanskeje skupiny
Smjerdźaca. Dokelž pak sym zranjenja, njejsym so na probach za festiwal wobdźělić móhła. Dźěło za kulisami je mje přeco hižo jara zajimowało. Tohorunja sym wjele pozitiwneho feedbacka wot dotalnych přewodnikow słyšała. Tohodla bě za mnje nadawk přewodnicy idealna móžnosć, so aktiwnje na festiwalu wobdźělić – jenož zboka jewišća.
Mi bě wosebje wažne, zo wuski poćah k skupinje natwarju. Sym sama hižo dołho aktiwna rejowarka a wěm, kak sobuskutkowacy tajki festiwal dožiwjeja. Wšitko negatiwne, štož sym zašłe lěta dožiwiła, chcych lěpje sčinić. Naju skupina bě po starobje jara měšana, sahaše wot sydomlětneho hólčeca hač
k 80 lětnemu starcej. Smój z hólčkom hrajkałoj, ze staršimi pobachtali (a jeju tež raz
ŠwintuchiJANKAHANKABubliczkiRada synergicaPopsorbenŠtóž ...
JANKAHANKA
Bubliczki
Rada
synergica
Popsorben
Štóž mjezynarodny folklorny festiwal we Łužicy znaje, tón znaje tež Chróšćanski special na dwěmaj statokomaj sobotu wječor. Stajnje zaso sej organizatorojo festiwala na jewišći Zahrodnikec/Grutkec a Wjeselic statokow zajimawe skupiny přeprošuja, kotrež młódši a starši publikum z horcymi rytmami zwjeseluja. Lětsa bě to šěsć cyłkow, a z nich samo štyri serbske. Zo mějachu na jubilejnym 15. festiwalu wosebje serbske hudźbne skupiny swoju šansu, na specialu wustupować, bě hłownej organizatorce, Rejzce Krügerowej, wosebje wažne.
Na Zahrodnikec/Grutkec statoku je skupina Jankahanka program wotewrěła. Hudźbnicy předstajichu mjez druhim spěwy aktualneho albuma. Dokelž bě band dołho pawsěrowała, wjeselachu so přitomni ćim bóle nad naročnymi spěwami, kotrež cyłk z wjele energiju předstaji.
Žiwu ludowu kulturu we Łužicy dožiwili
Festiwalny pjatk: Po tym zo běchu štwórtk tydźenja Mjezynarodny folklorny festiwal „Łužica“ w Budyšinje zahajili, su skupiny dale po Łužicy ćahnyli. Delnja Łužica bě jich cil. Wobydlerjo a hosćo su tam znowa wjeršk serbskeho kulturneho žiwjenja dožiwili. Tak bě Hochoza stacija folklorneho festiwala. Cyłkownje štyri statoki so lětsa wobdźělichu: Nimo centralneje cyrkwinskeje łuki a susodneje farskeje zahrody wobdźělištej so zaso Ungerojc dwór a statok Bergschlösschen.
Prěni festiwal na bazy nastał
Mjezynarodny folklorny festiwal je lětsa swój 15. jubilej woswjećił. Z wurězkami z nowin z lěta 1995 chcemy na spočatk tohole swjatka zhladować. Na tymle městnje dźakujemy so hłownym akteram Markej Kowarjej, Gabrielej Krawcej, Benej Jurkej, Claudiji Knoblochec, Janje Pětrowej, Tobiasej Ruchej a mnohim dalšim čestnohamtskim pomocnikam, kotřiž su so do nadawka dali, tónle swjedźeń organizować. Wuměnjenja před 30 lětami drje běchu cyle hinaše hač dźensa z pomocu interneta a digitalizacije.
Ideja festiwala zrodźena
Marko Kowar, nawoda přihotowanskeho komiteja: Ideja za tónle swjedźeń je hižo trochu starša. Předewšěm w poslednich lětach běchu serbske lajske skupiny wjele razow we wukraju – wosebje w susodnych słowjanskich krajach. W Smjerdźacej sej loni prajichu, zo by tola rjenje było, hdy by so folklorny festiwal tež w Serbach wuhotował. Tole so nětko stanje. Wšitko hłowne je spřihotowane.
(SN, 16. junija 1995)
Připowědź za I. mjezynarodny folklorny festiwal
