W Hózku rěkało: Do błóta, hotowi, start
Statuwy swobody, rjedźerce a hišće dalši lóštnje předrasćeni publikum zabawjeli a lóštnu njedźelu zaručili
Po zymnej wodźe Čorneho Halštrowa, po wysokich sćěnach a hłubokim błóće wjedźeše čara Black-bird-runa minjenu njedźelu w Hózku. Byrnjež hrozne wjedro było, přichwatachu mnozy wobdźělnicy, ale tež wćipni přihladowarjo zbliska a zdaloka.
Přezpólneho wubědźowanja dla wjerćeše so dny do toho w Hózku wšitko kołowokoło prěnjeho běha přez zadźěwki najwšelakorišeho razu. Tak je tam něhdźe pjatnaće młodostnych ze wsy a wokoliny wšědnje při sportnišću klepało, šrubowało a worało. Nastajichu wulke sćěny, přeborkachu polo, zmjetachu awtowe wobruče na hromadu, napjelnichu kontejner z wodu a při Čornym Halštrowje připrawichu sak.
Skónčnje bě wšitko natwarjene a dźeń wulkeho spektakla so bližeše. 128 běharjow w starobje 18 do 68 lět bě runjewon chcyćiwych za dračinu. Woda, zymna woda, wšak jich hišće zahe dosć dosćahny. Połni elana někotři hižo cyle cybnjeni při startowej liniji skakachu a na pimpus kiwachu.
Dožiwjene přežiwjenje – Dopomnjenki na kónc wójny a spočatk ...
Wotstawk k podawkam, kotrež jako młody dožiwiš, drje je z kóždym lětom wjetši, z pomjatka pak so ći wone njepominu. Runje k róčnicam, kaž tuchwilu k mjeztym sydomdźesatej róčnicy kónca Druheje swětoweje wójny, nawróćeja so tež dopomnjenki na wony struchły čas a na nowozapočatk po wójnje.
Běch do Radworja doběžał. Tola 150 metrow před ródnym domom steješe skupina wobrónjencow w ciwilnych drabach. Naposledk će tola hišće před ródnym domom hrabnu, sej myslach. Nadźijach pak so dobreho wukónca.
Hinak hač wočakowane
Designerka wozrodźa stare rjemjesło
Módroćišć za načasne produkty wužiwać
Stare rjemjesła so tuchwilu po cyłej Europje a tak tež we łužiskim regionje wozrodźeja. Kreatiwna Zhorjelčanka Alena Macmillan wěnuje cyły swój angažement módroćišćej.
Kaž w dobrej stwě swojeje wowki čuju so pola Iana a Aleny Macmillan w Zhorjelcu, njedaloko dwórnišća na Jaworničanskej dróze 3. Přetož zarjadowana je rumnosć z blidom a stólcami, kotrež dopominaja mje na zašłe časy. Blido je pokryte z drohoćinkami, ale nic tajkimi, kotrež do škleńčaneje witriny słušeja. Cyle nawopak, su to ručne toboły, šaty, bluzy a dalše wudźěłki z módroćišća. A nimale kóždy ma hinaši muster. Čakaja jenož na to, zo bychu je ludźo kupowali. Tež wšelake zawki, přikrywy za blida abo měški za chlěb a całty so poskićeja, sej swoje bydlenje porjeńšić. Na wšitkich wudźěłkach je přičinjene připowěšatko z mjenom labela Dilian. Jednotliwe módrobarbne pismiki wjaza čerwjena sekla na běłej podłoze. Barby to, kotrež wudźěłki Aleny Macmillan charakterizuja.
Jako farar a čłowjek w Serbach tójšto zeskutkownił
Wutoru, 1. septembra, budźe tomu na dźeń 18 lět, zo je něhdyši biskop Drježdźansko-Mišnjanskeje diecezy Joachim Reinelt Clemensa Hrjehorja za fararja do Chrósćic powołał. Lětsa je nětčiši biskop Heiner Koch rozsudźił, zo ma Clemens Hrjehor jako propst přewzać zamołwitosć za wosadu swj. Jana Nepomuka a dwě dalšej wosadźe a ma nawjedować cyłu katolsku zhromadnosć w Kamjenicy.
Wěriwi Chróšćanskeje a dalšich wosadow to wobžaruja, dokelž wědźa sej mjeztym 62lětneho Clemensa Hrjehorja jako dušepastyrja z přeswědčenja, horliweho měšnika, wuběrneho prědarja, wučerja wšěch generacijow a wobrotniweho organizatora wažić. Nad wšěmi tymlemi runosměrnymi kajkosćemi bě, je a wostanje jeho wobstajne kredo – njechabłaca kruta wěra do Boha.
Ze 14 lětami so rozsudźił
Před 25 lětami: Konkretna rěčna a kulturna podpěra we wulkej nuzy
W žnjencu před 25 lětami stejachu dotalne „nowinske organy“ Domowiny Nowa doba, Nowy Casnik a Rozhlad a do toho wot Swobodneje němskeje młodźiny (SNM) wudawany časopis Płomjo/Płomje před ćežkim rozsudom: Kak dale, hdyž bě dotal zwučene subwencionowanje hižo wotbyte? Z nuzy nalěta 1990 wupomha Strona demokratiskeho socializma (PDS) ze swojeho zamóženja, ale po zawjedźenju D-marki w juliju 1990 bu tónle hornc pjenjez spěšnje prózdny. Dnja 17. awgusta so předsyda PDS Gregor Gysi znowa z listom na financneho ministra knježerstwa Lothara de Maizièra (CDU) z namjetom wobroći, přewostajić serbskim nowinam znowa jedyn milion hriwnow ze srědkow SED, kotrež bě strona statnemu hospodarstwu přepodała.
Wulka ćahańca wo financowanje Noweje doby a druhich publikacijow bě hižo tydźenje běžała. Bjez wuslědkow.
Žonop nic jeno z Budyšina
Wot španiskeho Santiaga de Compostela, hdźež so Jakubowy puć kónči, je hišće něhdźe 60 kilometrow hač ke Cabo Finisterre. Přełožene by městno wysoko nad Atlantikom telko kaž ‚kónc swěta‘ rěkać měło, štož jow něhdy za swět před Kolumbusom płaćeše. Tak prawje pak so Europa hakle nad Cabo São Vicente w samym juhozapadnym róžku Portugalskeje kónči. A runje tam, hdźež słónčne pobrjohi Algarvy syły turistow přiwabjeja, steji prosty předawanski wóz z wulkim a skutkownje wabjacym napisom „Letzte Bratwurst vor Amerika“. Runje tak móhł so naš jedyn prašeć, kiž sej praženu kołbasku hinak předstajić njemóže, hač jow tež posledni žonop před Ameriku dóstanješ, hdyž tola tam prěki wšo z ketchupom dawa. Znajmjeńša tam zawěsće ničo z našim serbskim słowom započeć njemóžeš. Abo tola? Štóž sćerpnje dale hač do kónca čita, budźe snano mudriši. Ale po rjedźe. Dokelž doma z někajkeje spodźiwneje přičiny němske słowo husto spěšnišo do huby bjerjemy hač serbske, najprjedy něšto k słowu samomu.
Němski Senf a serbski žonop
Dožiwjene přežiwjenje – Dopomnjenki na kónc wójny a spočatk ...
Wotstawk k podawkam, kotrež jako młody dožiwiš, drje je z kóždym lětom wjetši, z pomjatka pak so ći wone njepominu. Runje k róčnicam, kaž tuchwilu k mjeztym sydomdźesatej róčnicy kónca Druheje swětoweje wójny, nawróćeja so tež dopomnjenki na wony struchły čas a na nowozapočatk po wójnje.
W Großharthauwje bě mi třeći starši kamerad božemje prajił. Hač dotal bě wšo derje šło na mojim dompuću, bjez zadźěwkow a wohroženjow. Z kóždej kročelu, z kotrejž so domiznje bližach, přiběraše nadźija, zo mje zbožo tež dale njewopušći.
Wutroba hač do šije biła
Rozžohnowanje so bliži
Na wopyće pola profesora Dietricha Šołty w Budyšinje
Polcy, napjelnjene z knihami, a na sćěnach akwarelowe a wolijowe wobrazy wuprudźeja hižo na chódbje atmosferu intelektualnosće. Tele začuće wudospołnjeja dźěłarnja z pisanskim blidom a wokoło njeho połne regale z wědomostnymi a literarnymi edicijemi. Tule doma w swojim Budyskim bydlenju dźěła, njeje-li runje w Serbskim instituće, prof. dr. sc. phil. Dietrich Šołta, jeho direktor. „Direktorstwo wukonjam po zrěčenju hišće hač do 31. januara 2016. Tuchwilu běži pola nas hač do srjedź lěta 2016 ewaluacija. Swjeću 8. septembra 65. narodniny a za poł lěta so na wuměnk podam. Wotedach spočatk lěta swojemu naměstnikej dr. Haukej Bartelsej z Choćebuskeho wotdźěla wšu zamołwitosć. Wón dyrbi na nowym koncepće instituta połnje dźěłać, wšako njezměju na wuměnku wjace móžnosć.“
Knižna nowosć do Serbow
W žnjencu wočakujemy knihu, kotrejež awtor je Budyšan Jurij J. Šołta, rodźeny Cyhelńčan. Něhdyši lektor LND so dopomina na swoju domiznu. Na 152 stronach a z mnohimi swojimi pisanymi fotami wita wón čitarstwo na chwilu swojich pućow ...
Wukřik k dorozumjenju ludow
Rozmołwa ze serbiskim poetom a spisowaćelom – hosćom festiwala
Serbiski basnik a spisowaćel Ljubiša Simić, kiž w swojej maćeršćinje a w němčinje twori – tež za dźěći –, bydli wot lěta 1991 w Frankobrodźe nad Mohanom. Tam je předsyda serbiskeho spisowaćelskeho zwjazka Sedmica a bu wjacekróć za swoje tworjenje wuznamjenjeny. Lětsa bě z hosćom 37. mjezynarodneho swjedźenja serbskeje poezija. Alfons Wićaz je so z nim rozmołwjał.
Prěni króć sće w Serbach, na 37. mjezynarodnym swjedźenju serbskeje poezije. Kajki je Waš zaćišć?
