Zašłej lěće su wuměłcy parowali ­móžnosće zjawnje wustupić. Milenka Rječcyna a Jan Bogusz staj so ze 18lětnym šulerjom Weimarskeho hudźbneho gymnazija „Hród Belvedere“ ­Matteom Hórnikom rozmołwjałoj.

Chodźiće we Weimarje na gymnazij. Při wšěm sće z Budyšinom zwjazany. Na kotre wašnje to aktualnje zdokonjeće?

M. Hórnik: Tež hdyž w Durinskej do šule chodźu, sym z Łužicu zwjazany. Planuju 7. awgusta koncert w Budyskim Serbskim muzeju. Njebudu pak samlutki hudźić, ale přinjesu někotrych młodych hudźbnikow, swojich přećelow z gymnazija sobu. Zastup je bjezpłatny. Jeli so publikumej spodoba, móža nas rady z pjenježnym darom podpěrać.

Je tuchwilu scyła dosć móžnosćow za Was zjawnje wustupić?

M. Hórnik: Składnosće zaso přiběraja. Sym pak w prěnim rjedźe sam zamołwity za to, so starać wo wustupy. Runje tak wabju za nje sam. Koncert w Budyšinje tajka składnosć je, hudźić a z tym nadźijomnje publikum zawjeselić. Wužiwam socialne syće kaž Instagram abo Facebook, zo bychu zajimcy zaćišć dóstali, kak to klinči. Tež na mojim YouTubowym kanalu hudźbu wozjewjam.

Hišće zarjadowani dźensa a jutře, potom je prěnja sezona „Kulturneje zahrody“ w Budyšinje nimo. Intendant SLA Tomas Kreibich-Nawka je z wuslědkom spokojom a rěči wo wuspěšnym prěnim pospyće z dobrym wothłosom. „Chcemy na kóždy pad klětu dale činić.“ Kak pak wobsahowa bilanca wupada?

„Zaměr je poskićeć našim, kaž tež eksternym serbskim wuměłcam podij a hosćom wotewrjeny rum za serbsko-němsku wuměnu“, rjekny Kreibich-Nawka w nalěću našemu wječornikej kaž tež po- dobnje nowinam Sächsische Zeitung. Prěni zaměr su docpěli. Jědnaće koncertow dohromady bě. Nimo znatych wužiwachu wosebje naši młodźi hudźbnicy šansu, so serbsko-němskemu publikumej předstajić. Štož bě tuž lětsa hišće zwjetša jenož Serbam znaty tajny tip, móhło so klětu tež druhdźe rozpowědać. A štož poćah mjez Serbami a Němcami nastupa: Hudźba je mjezynarodna ­a zwjazuje. Přistup k tamnej kulturje dóstanješ najjednorišo přez jědź, napoje a hudźbu. Hišće cuze słowa so nam přez zynki, melodije abo rytmy bliža, kotrež – jeli so nam lubja – móžemy sej rejujo abo sobu spěwajo lochko aktiwnje přiswojić.

W Jaseńcy swjeći dźensa wjelelětny čłon našeje Serbskeje lajskeje dźiwadłoweje skupiny Chrósćicy Křesćan Wałda swoje sydomdźesaćiny. Wón narodźi so 23. junija 1952 w Jaseńcy.

Wopytawši zakładnu a srjedźnu šulu hač do wosmeho lětnika w Chrósćicach běše wón w 9. a 10. lětniku na polytechniskej wyšej šuli w Pančicach-Kukowje. Po tym poda so do Wulkeje Dubrawy, zo by powołanje gratotwarca nawuknył. Tak nastupi swoje prěnje dźěłowe městno w bliskich Bóšicach w zawodźe Zeibina. 1988 rozsudźi so Křesćan Wałda za dźěło ze zbrašenymi a tak přewza w Bóšicach tamnišu dźěłarnju. Dokelž dźěło jeho předstajenjam wotpowědowaše, wukubła so připódla na kubłarja we wšelakich dźěłarnjach za zbrašenych. 1997 přesydli so dźěłarnja z Bóšic do Budyšina, hdźež jubilar swoje dźěłowe městno jako kubłar za skupinu zbrašenych nastupi. Zdobom přewza zamołwitosć za přesadźenje a wukonjenje dźěłowych nadawkow zbrašenych. Zhotowjene produkty dodawachu wšelakim zawodam a firmam.

Křesćan Wałda ma ze swojej mandźelskej Marju štyri dźěći. Wobaj zwjeselitaj so nad štyrjomi wnučkami.

Z awtorom krucha Danielom Rattheijom je so po premjernym předstajenju „Pink Guerilla“ w Budyskim dźiwadle na hrodźe Cordula Ratajczakowa rozmołwjała. Před lětomaj bě činohrajne studijo při NSLDź hižo jeho kruch „Greta“ předstajiło.

Što prajiće k inscenaciji?

D. Ratthei: Sym dospołnje zahorjeny, to dyrbju woprawdźe tak rjec. Přede­wšěm je dźiwadźelenje elewki Saryh Cyžec wulki zaćišć we mni zawostajiło. Jako elewka je wona hižo nětko tajka kmana, zo móhł někotryžkuli dźiwadźelnik abo dźiwadźelnica něšto wot njeje nawuknyć. Telko wjesela při hraću, telko rozuma, tež, kaž je wona přeco přešaltowała a tak łamki a změny w teksće zwoprawdźiła, to wšo bě přeswědčace. A dokelž wona tak derje hraje, dóstanje to, štož wona praji, naraz cyle nowu, njepřijomnu dimensiju. Dale a zawjedliwiše jeje słowa skutkuja – a štož wona praji, je dźě woprawdźe zlě. Wona tak derje hraje, zo našu wotstawk dźeržacu membranu přełama a ju nutř pušćimy ze jeje poselstwom, a to je zawjedowace a strašne. Dyrbiš započeć sam rozmyslować: Što tu runje powědaja? Tónle efekt, kiž je dźensa tu nastał, je wulkotny.