Jörg Urban, AfD
1Mam spěchowanje serbšćiny w zjawnosći za zmysłapołne. Potrjebu přidatneho spěchowanja dyrbi w prěnim rjedźe serbska mjeńšina sama mjenować. AfD je rady zwólniwa k wuměnje myslow.
2Ze stratu tysacow dźěłowych městnow budźe dale a wjace młodych ludźi dźěła dla z Łužicu wopušćić, štož zachowanje serbskeje kultury poćežuje. AfD njezasadźa so tuž jeno za zachowanje brunicoweje industrije, ale wojuje tohorunja sylnje wo wutworjenje dobrych wuměnjenjow, zo móhli so zawody we wjesnych kónčinach zasydlić.
3Němska ma tak dołho dale milinu z wuhla produkować, doniž njeje srjedźodobnje alternatiwow za zakładnje poćežomnu milinu: po móžnosći we Łužicy.
4Ewaluacija je zmysłapołna. Zaměr měł być, srědki k zachowanju serbskeje rěče a kultury efektiwnje zasadźeć. Poskitki, serbšćinu wuknyć, dyrbimy za šulerjow z němskich swójbow zesylnić.
Fota: SN/Maćij Bulank (6),
z wólbneho materiala kandidatow (1)
Mike Hauschild, FDP
1Haj, samozrozumliwje. Wšako je za pěstowanje serbskeje kultury spěchowanje serbskeje rěče wažny wobstatk. Dotal bu hižo tójšto zwoprawdźene, njeje pak potajnstwo, zo móžemy tež to dobre hišće polěpšić. Kotre konkretne dypki měli jako přichodne zwoprawdźić, dyrbja Serbja sami postajić směć. Politikarjo maja potom trěbne prawniske a financne wobłuki za to wutworić.
2Łužica budźe so w přichodnych lětach dale sylnje měnjeć. Tež hdyž njebudu žane wsy wotbagrowane, wobsteji ze stratami dźěłowych městnow w hórnistwje dale wulki strach, zo młodźina wotpućuje. Wutwar transitnych čarow, rozšěrjenje awtodróhow a železniskich zwiskow, žiwjenje we Łužicy njezawěsćeja. Pjenjezy dyrbja k ludźom direktnje dóńć. Hdyž ludźo rady tu bydla, přichadźeja tež inowatiwne firmy z do přichoda pokazowacymi dźěłowymi městnami.
Siegfried Kühn, Zwjazk 90/Zeleni
1Je zawěsće wažne, wědomje wšitkich we Łužicy bydlacych za pokład dwurěčnosće zachować, na přikład z dwurěčnymi wjesnymi taflemi. Wo zdźerženje rěče a kultury pak maja so předewšěm ći starać, kotřiž so sami Serbam přisłušni čuja. Što pomhaja na přikład prócowanja wo dwurěčne pěstowarnje, hdyž starši sami ze swojimi dźěćimi doma přewažnje němcuja.
2Njemóžu při najlubšej woli žadyn spočatk strukturneje změny we Łužicy spóznać. Hladajo na to, zo mamy nuznje jednać, začuwam skerje strašny měr. Nimo toho nimam scyła žane zrozumjenje za ludźi, kotřiž za wuhlom płakaja. Brunica je z Łužicy měsačkowu krajinu stworiła, je přez lětstotki zrosćene struktury zničiła.
Ralf Zeidler, Swobodni wolerjo
1Planowane rozšěrjenje wusyłanskeho časa Serbskeho rozhłosa, lětne pawšale komunam w dwurěčnych kónčinach abo internetny poskitk „Serbšćinu online wuknyć“ (SOL) serbsku rěč přiběrajcy spěchuja. Sym za to, załožić serbsku rěčnu šulu za dorosćenych a w rozhłosowej radźe stajneho zastupnika Serbow měć.
2Podpěruju wšitke rozsudy, hdyž tež Serbow resp. wjesne wobydlerstwo do nich zapřijimaja. Towaršnosći „Hospodarski region Łužica“, kotrejž tež wokrjes Budyšin přisłuša, přisteji koordinować, nawjedować a zwoprawdźeć trěbne hospodarske naprawy. Žadamy sej wšitke projekty a naprawy w statnym zrěčenju zakótwić. Łužicu měli jako europski modelowy projekt zastopnjować.
To a tamne (21.08.19)
Britam při brexiće přećelnje kiwać chcedźa Nižozemjenjo 31. oktobra na tamnym brjohu Sewjerneho morja. Tón dźeń chce Wulka Britaniska Europsku uniju doskónčnje wopušćić. Za „brexit-party“ w kupanišću Wijk aan Zee njedaloko Amsterdama je dotal 54 000 ludźi zajim signalizowało. „Ma to rjane rozžohnowanje z dobrym přećelom być, kiž so na napjaty, ale snano nic wosebje mudry dyrdomdej podawa“, iniciatorojo zdźěleja.
Ze złamanej prědnjej wósku a skóncowanymi wobručemi je wopity šofer wosoboweho awta 14 kilometrow daloko jěł. 33lětny bě w sewjerorynsko-westfalskim Wipperfürthu do wjacorych mjeńšich štomow zrazył. Při tym so prědnja wóska złama a wobruče so puknychu. Policija jeho zadźerža, po tym zo je ju druhi šofer wo dospołnje skóncowanym awće informował, kotrež bě jemu napřećo přijěło.
Španiska šwika Italsku
Madrid (dpa/SN). W zwadźe wo ćěkancow na wuchowanskej łódźi „Open Arms“ je španiske knježerstwo italskeho nutřkowneho ministra Matteja Salvinija raznje kritizowało. Zakitowanska ministerka Španiskeje Margarita Robles mjenowaše postupowanje Salvinija „hańbu za cyłe čłowjestwo, dokelž jedna wón z ryzy wólbnotaktiskich motiwow“. Knježerstwo Italskeje bě łódźi zakazało, ćěkancow do italskeho přistawa přiwjezć. Španiska chcyła ćěkancow přiwzać, mórski puć do Španiskeje pak je jara daloki.
Ruska čuje so wohrožena
Moskwa (dpa/SN). Ruska ma wot USA wčera startowanu nowu raketu za direktne wohroženje. „Wšojedne, hdźe tute systemy přichodnje zasadźeja, hač w Aziji abo Europje, wone móža naš kraj docpěć“, rjekny wonkowny politikar Konstantin Kosačow powěsćerni Interfax. Tole změje konsekwency za USA a za wšěch, kotřiž systemy w swojich krajach nastajeja. „Test dopokazuje, zo su USA zrěčenje INF ranili a nic Ruska.“ Zrěčenje bě hakle 2. awgusta wuběžało.
Rozsudne dobyće
Jeno štwórćina ludźi za sankcije přećiwo Ruskej
Berlin (dpa/SN). Před pjeć lětami wukazane sankcije Europskeje unije přećiwo Ruskej jenož hišće štwórćina wobydlerjow Němskeje wita. To je slědźenski institut YouGov we wobłuku naprašowanja w nadawku powěsćernje dpa zwěsćił. Tak wupraja so 23 procentow ludźi za to, sankcije w nětčišej formje wobchować. Wjace hač połojca prašanych měni, zo měli sankcije hnydom zběhnyć (21 procentow) abo krok po kroku wotstronić (32 proc.). 24 proc. nochcyše so k tomu wuprajić. Na wuchodźe Němskeje wosebje mało ludźi sankcijam přihłosuje. W Saksko-Anhaltskej je jenož wosom procentow za jich njezměnjene dalewjedźenje, w Braniborskej je to jědnaće a w Sakskej dwanaće procentow. Tež Mecklenburgsko-Předpomorska (18 proc.) a Durinska (21 proc.) ležitej pod cyłoněmskim přerězkom.
Johnson za nowe jednanja
London (dpa/SN). Britiski premierminister Boris Johnson je sej w lisće prezidentej Rady EU Donaldej Tuskej změny wobstejaceho zrěčenja wo wustupje Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije žadał. Zrěčenje wo wustupje ma za jeho knježerstwo „najwjetšu wažnosć“. Zdobom Boris Johnson dotal planowane rjadowanje nastupajo mjezu k Sewjernej Irskej wotpokazuje. Te je po jeho słowach „njedemokratiske a rani suwerenitu Wulkeje Britaniskeje“, wón piše.
W Londonje nimo toho připowědźichu, zo by britiske knježerstwo w padźe njerjadowaneho brexita dotal płaćiwe prawidła přebywanja w kraju zběhnyło a pomjezne kontrole zawjedło. Prawa wobydlerjow EU, kotřiž hižo we Wulkej Britaniskej bydla, njebychu hač do lěta 2020 potrjechene byli, rěčnica knježerstwa zdźěli. Nowy imigraciski system ma potrěbnosćam Wulkeje Britaniskeje wotpowědować. Johnson bě připowědźił, zo chcył Wulku Britanisku tež bjez zrěčenja hač do 31. oktobra z EU wjesć. Hišće tutón tydźeń přjědźe wón do Berlina.
Přećiwo woli ludu
To a tamne (20.08.19)
Myto za wosebje absurdne transporty chcedźa šwicarskemu předewzaću Swiss Air Deluxe spožčić. To namjetuje tamniše towarstwo Alpska iniciatiwa. Wone předewzaću wumjetuje, zo ryzy powětr w blachowych tyzach 20 000 kilometrow daloko do Azije transportuje. Swiss Air Deluxe so wobara a na to pokazuje, zo tak tež za druhe šwicarske wudźěłki wabi. Powětr z tyzy so z pomocu maski zadycha a ma mučnoće zadźěwać.
Ze sloganom „Na stupadle sobu jěduce žony pytane“ wabja w Hannoveru žony do zawoda za wotstronjenje wotpadkow. Dźensa móžachu so zajimče na dnju wotewrjenych duri z kolegami rozmołwjeć a sej dźěłowe wuměnjenja zbližić. Wotpadki rumować je w mnohich městach Němskeje hišće ryzy muska domena, štož chcedźa změnić.
