Što woznamjenjeja dopóznaća swětosławneho myslerja Immanuela Kanta za serbski lud? Lětuši jubilej je našemu awtorej dr. Měrćinej Wałdźe nastork, mysle rozswětlerstwa wułožować.

Němcy su a tež Serbja smědźa abo móža hordźi być na němski kraj a kulturu. Přičinow je dosć – Goethe, Bach abo Beethoven, Willy Brandt, znowazjednoćenje Němskeje abo lěto 2015 a mnoho druhe. Myslimy jenož na zastupjerja rozswětlerstwa Immanuela Kanta. Na jeho 300-te narodniny lětsa so we wotpowědnych medijach dopomina a Němska přihotuje so ze zarjadowanjemi a konferencami na tutón jubilej.

Debata wo atomowych bombach

Donnerstag, 15. Februar 2024 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Minister za zakitowanje Němskeje Boris Pistorius (SPD) nima tuchwilnu zapal za debatu wo přidatnym systemje atomarneho wottrašenja w Europje za trěbnu. „To je woprawdźe kompleksna diskusija, kotraž njeměła so nimoducy zahajić“, rjekny wón wčera w Brüsselu. Pistorius kritizowaše, zo so diskusija wustupa něhdyšeho prezidenta USA Donalda Trumpa we wólbnym boju dla wjedźe. „W swojej narěči Trump atomarne brónje ani naspomnił njeje“, praji Pistorius.

Přičina njeskutka njejasna

Washington/Kansas City (dpa/SN). Přičiny, wobstejnosće a motiw třěleńcy zašłu njedźelu blisko dwórnišća w Kansas City su dale njejasne. Na kromje parady na česć ameriskeho footballoweho mustwa Kansas City Chiefs na Super Bowlu bu jedyn muž zatřěleny, wjace hač 20 dalšich ludźi bu zranjenych. Šefina policije Stacey Graves rjekny, zo su policisća třoch ludźi zajeli. Swjedźeń njeje w kóždym padźe cil njeskutka był, wona praji.

Wojersku łódź podnurili

Před halu w badensko-württembergskim Biberachu, w kotrejž su so politikarjo Zelenych wčera na swoju politisku popjelnu srjedu zešli, zhromadźichu so wjacore sta demonstrantow, při čimž dóńdźe k „agresiwnym akcijam“. Wjacori policisća so zranichu. Strona Zelenych je podawkow dla swoje zarjadowanje dočasnje zakónčiła. Foto: IMAGO/Nordphoto

Maja zakoń k wuswojenju

Donnerstag, 15. Februar 2024 geschrieben von:

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin je zakoń wo sćazanju swójstwa kritikarjow wójny a „njepřećelow“ stata wotžohnował. Wotpowědny dekret bu wčera w ruskej datowej bance za zakonje wozjewjeny. Ze zakonja wuchadźa, zo ma so wobsydstwo sćazać, kotrež bu na zakładźe šěrjenja pozdatnych wopačnych informacijow wo ruskim wójsku abo namołwy k wohroženju narodneje wěstoty Ruskeje zdobyte. Kak ma so zakoń praktisce nałožować, hišće jasne njeje­.

Wot zahajenja wójny w Ukrainje je Ruska wospjet zakonje přiwótřiła, zo by kritice zadźěwała. Tak so pozdatne rozšěrjenje wopačnych powěsćow wo ruskim wójsku z jastwom chłosta. Zakoń wo wuswojenju kritikarjow wójny je knježerstwo spočatk lěta do parlamenta zapodało. Tam su jón zapósłancy jednohłósnje schwalili.

Eksport zakazać?

Donnerstag, 15. Februar 2024 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Němske eksporty wotpadkow do Azije, předewšěm z plastiki, su po statistice wo nimale połojcu přiběrali. Loni bu něhdźe 158 000 tonow kumštnych wotpadkow z Němskeje do Azije transportowanych. To bě něhdźe 51 000 tonow wjace hač lěto do toho, zdźěli němski zwjazk BDE na naprašowanje powěsćernje dpa. Konkretne ličby dotal za prěnje dźesać měsacow předleža, dalšej měsacaj su trochowane. Hižo w lěće 2022 běchu eksporty z wotpadkami přiběrali, tehdy pak jenož wo šěsć procentow. Wobswětoškitarjo na to skedźbnjeja, zo njejsu předpisy a kontrole w chudšich krajach kaž Malajzija, Indoneska a Vietnam tak krute kaž w Němskej. Tam wotpadki do krajiny a morja sypaja. Greenpeace žada sej zakaz tajkich eksportow.

Procesy přećiwo aktiwistam zahajili

Donnerstag, 15. Februar 2024 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Šěsć měsacow po akciji pomóranja Braniborskich wrotow z barbu dyrbja so prěni aktiwisća na sudni­stwje zamołwić. „Za 26. měrca je proces přećiwo dwěmaj młodostnymaj před młodźinskim sudnikom planowany“, tak zdźěli rěčnica Berlinskich sudnistwow wčera. Dalši proces přećiwo dwěmaj žonomaj wotměje so 29. meje. Nimo toho je so dalša skóržba přećiwo štyrjom sobustawam „poslednjeje generacije“, kotřiž běchu so na akciji při Braniborskich wrotach loni, 17. septembra wobdźělili, zapodała. Berlinske statne rěčnistwo zdźěli, zo je dohromady 14 chłostanskich jednanjow přećiwo wobdźělenym aktiwistam zahajiło, a to přeńdźenja wěcneho wobškodźenja, kaž tež spjećowanja přećiwo statnym zastojnikam dla.

Rjedźenska procedura na Braniborskich wrotach běše jara naročna a traješe hač do spočatka decembra loni. Zarjadnistwo za financy Berlinskeho senata žada sej w ciwilnej skóržbje přećiwo klima-aktiwistam dohromady 142 000 eurow wotškodźenja za swoje wudawki.

Z hubjenymi powěsćemi přijěł

Donnerstag, 15. Februar 2024 geschrieben von:

Robert Habeck a Michael Kretschmer na forumje rjemjeslnikow w Lipsku

Lipsk (SN/BŠe). W Lipsku wotměwaja so tele dny 25. srjedźoněmske rjemjeslniske wiki, potajkim slěborny jubilej. Wjeršk tohole zarjadowanja je forum politikarjow a rjemjeslnikow, na kotrymž wobdźělištaj so wčera zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) a sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU). Zastupjer rjemjeslnikow bě prezident centralneho zwjazka rjemjesła Němskeje a Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory Jörg Dittrich. Jako jednaćel wuspěšneje třěchikryjerskeje firmy w sakskej stolicy drje wón tež wě, hdźe rjemjeslnikow črij tłóči. Wón wužiwaše składnosć a kritizowaše amplowu koaliciju. Woni problemy njespóznawaja. Zwjazkowe knježerstwo dyrbi skónčnje jednać. Michael Kretschmer (CDU) hladajo na koaliciju měni, zo je so Němska za wopačny puć rozsudźiła. Amplowa koalicija dyrbjała swój zakładny kurs změnić.

Šiman za ciwilizaciju

Donnerstag, 15. Februar 2024 geschrieben von:
Hižo před lětami je nadregionalna nowina z Frankobroda nad Mohanom Budysku politisku popjelnu srjedu jako jónkrótnu po cyłej Němskej chwaliła. Zo tule něhdźe pjećstow ludźi na rozłožowanje bytostnych myslow bjez retoriskeho „krawala“ słucha a wo tym mjez sobu rěči, je runje w našim času přiběraceho realneho krawala wulka drohoćinka. Jeho tworićel je hižo tři lětdźesatki Marko Šiman. Měrnje a zaměrnje wojuje za zajimy regiona a za demokratisku ciwilizaciju. Zaměstnjenje wysokošulskeho kubłanja w Budyšinje słuša do jeho najnowšich wuspěchow. Tež jeho rěčna politika je přikładna: Do wčerawšeho zarjadowanja běše w mjeńšim kole poskitk informacijow žurnalistam. W přitomnosći prezidenta krajneho sejma je Šiman woměrje a bjez ponižneho zamołwjenja dźesać mjeńšin serbsce Serbskim Nowinam na prašenja wotmołwił. Wšako je Bautzen přeco tež Budyšin, pola Šimana njeje to parola, ale awtentiska realita. Marcel Brauman

Wjace čornodźěła

Donnerstag, 15. Februar 2024 geschrieben von:

Podstupim (dpa/SN). Zastojnicy Podstupimskeho hłowneho cłownistwa su loni cyłkownje 595 dźěłodawarjow wobkedźbowali a 6 162 dźěłopřijimarjow nastupajo přistajenje kontrolowali. Hačrunjež bě mjenje kontrolow, zwěsćichu zastojnicy wjace přeńdźenjow. Tak bě suma škodow we wobjimje 20 milionow eurow wyša hač lěto do toho z 19,3 milionow eurow, zarjad wčera zdźěli. Nimale 2 130 chłostanskich jednanjow a něhdźe 570 jed­nanjow přećiwo ranjenju porjada dla je zarjad zahajił. Ličba chłostanskich jed­nanjow je wo wjace hač 500 jednanjow přiběrała. Loni sudnistwo pjenježne chłostanja we wobjimje něhdźe 378 000 eurow skućićelam napołoži. W někotrych padach dyrbjachu zasudźeni do jastwa.

Financna kontrola za čornodźěło Podstupimskeho hłowneho cłownistwa je zamołwity za wokrjesy Prignitz, Ostprignitz-Ruppin, Oberhavel, Havelland, Podstupim-Mittelmark, Teltow-Fläming a za dźěle Dubje-Błótow kaž tež bjezwokrjesne města Podstupim a Braniborska nad Habolu. Ze swojimi kontrolemi postupuje zarjad mjez druhim přećiwo čornemu dźěłu, ilegalnemu dźěłu a wobšudnistwu nastupajo socialne wukony.

To a tamne (15.02.24)

Donnerstag, 15. Februar 2024 geschrieben von:

Fan Harryja Pottera je w Jendźelskej bjez wědźenja wobšěrne zasadźenje policije wuwabił. Wjacori zastojnicy chwatachu we wsy Enderby blisko Leicestera k hotelej, po tym zo běchu tam wosoby pječa muža „z wulkim nožom“ wuhladali. Policisća móžachu pad spěšnje rozrisać. Po naprašowanjach zwěsćichu, zo jednaše so wo fana kuzłarja Harryja Pottera z kuzłarskim kijom. „Na zbožo njeje wón nikomu škodźił a tež Voldemort njebě nihdźe widźeć“, policija na Facebooku wozjewi.

Jejko z romskeho časa, kotrež bu před někotrymi lětami w jendźelskim měsće Aylesbury namakane, je hišće židke. Fachowcy wuchadźeja z toho, zo jedna so wo jejko kokoše. Wědomostnicy maja namakanku za wulku sensaciju.

Neuheiten LND