Bonn (dpa/SN). W Němskej je 105 wjelčich črjódow. To je wuhódnoćenje wjelčeho monitoringa 2018/2019 wunjesło, zdźělatej Zwjazkowy zarjad za přirodoškit a Dokumentaciski a poradźowanski běrow Zwjazka k temje wjelki w Bonnje. Po tym so jich wobstatk dale na teritorij koncentruje, kotryž saha wot sakskeje Łužicy do sewjerozapadneho směra po Braniborskej, Saksko-Anhaltskej a Mecklenburgsko-Předpomorskej hač do Delnjeje Sakskeje.
Wjelča črjóda wobsteji zwjetša z třoch do jědnaće zwěrjatow, to rěka ze staršeju a potomnikow minjeneju dweju lět. Najwjace tajkich cyłkow je w Braniborskej (41). Slědujetej Sakska (22) a Delnja Sakska (21). Po monitoringu je nimo 105 wjelčich črjódow hišće 25 zwěsćenych wjelčich porow a 13 zadomjenych jednotliwych wjelkow. W monitoringu 2017/2018 běchu po wšej Němskej 77 črjódow, 40 porow a tři jednotliwe wjelki zwěsćili.
Šoferka, kotraž bě njedźelu ze swojim awtom do šachta awtoweho lifta Drježdźanskeho parkowanskeho domu zrazyła, steješe pod wliwom drogow a njewobsedźeše ani jězbnu dowolnosć. Při tesće je policija amfetaminy dopokazała. 33lětna bě zawrjene durje lifta přerazyła a šěsć metrow do hłubiny padnyła. Kaž dźiw pak so wona jeno snadnje zrani. Wěcna škoda na lifće a wosobowym awće wšak wučinja dohromady 70 000 eurow.
Na wosuški a hodowne chłóšćenki su so paduši na adwentnych wikach w Drježdźanach-nowym měsće měrili. Kaž policija zdźěla, běchu so njeznaći w nocy na njedźelu do jednoho z natwarjenych předawanskich stanow zadobyli a so tam posłužowali. Mjez druhim pokradnychu 50 wosuškow. Spakosćene twory su wjacore sta eurow hódne.
Osnabrück (dpa/SN). Katolska cyrkej Němskeje steji před wobšěrnym nutřkocyrkwinskim diskusijnym a reformowym procesom, při kotrymž maja lajkojo a klerikalni zasadne prašenja rozjimać. Osnabrückski biskop Franz-Josef Bode widźi swoju cyrkej w zasadnym konflikće mjez reformerami a konserwatiwnymi. „Synodalny puć je napinacy a trjeba swój čas“, rjekny wón powěsćerni dpa. Dwě lěće trajacy proces běchu wčera w tachantskich cyrkwjach Němskeje zahajili. Při tym su jeno za to zhotowjene swěčki zapalili. Hižo na swojej nalětnjej konferency w Lingenje běchu so biskopja na diskusijny proces z lajskej organizaciju, Centralnym komitejom katolikow Němskeje, dojednali. W štyrjoch forumach chcedźa nětko wo wjacorych ćežišćach diskutować. Su to prašenje mocy w cyrkwi, žiwjenske formy měšnikow, splažnosć abo zastojnstwa a słužby žonow w cyrkwi. Biskop Bode warnuje před přewulkimi wočakowanjemi na woběmaj stronomaj. „Njeje derje proces wuměny zahajić, hdyž wuslědk hižo znajemy.
Berlin (dpa/SN). Hladajo na trajace protesty ratarjow w Němskej je so zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) dźensa ze zastupnikami něhdźe 40 ratarskich zwjazkow a organizacijow zetkała. Na zeńdźenju w kanclerskim zarjedźe dźěše mjez druhim wo nowe předpisy na dobro překasancow a dnowneje wody. Ratarjo žadaja sej wjace prawow sobuskutkowanja a warnuja před přewulkimi hospodarskimi brěmjenjemi.
Premier Malty chce wotstupić
Valletta (dpa/SN). Ministerski prezident kupy Malta Joseph Muscat je w krizy morjenja žurnalistki Daphny Caruana Galizia swój wotstup za kónc januara připowědźił. To zwurazni wón wčera w telewizijnej narěči. Muscat sćehnje tak konsekwency ze skandala morjenja knježerstwu napřećo kritisce nastajeneje žurnalistki před lětomaj. W awće schowana bomba bě 53lětnu žonu w oktobru 2017 moriła. Jako hłowneho zamołwiteho wuslědźichu nětko předewzaćela, kiž měješe dobre styki ke knježerstwu. Demonstranća w stolicy Valletta žadaja sej hnydomny wotstup premiera.
Trump njepřińdźe na słyšenje
Berlin (dpa/SN). Po překwapjacym dobyću Saskije Esken a Norberta Waltera Borjansa w boju wo nowe nawodnistwo zwjazkoweje SPD su dźeń a wótriše hłosy, kotrež wuprajeja so za zachowanje wulkeje koalicije SPD a CDU/CSU. Ze stron unije jewja so słabe signale, wo nowych projektach k dalewjedźenju čorno-čerwjeneho knježerstwoweho jednać chcyć. Přichodnaj předsydaj socialdemokratow staj hišće raz potwjerdźiłoj, zo mataj jednanja z uniju wo wobsahach zhromadneho knježenja za nuznje trěbne, zo njeby knježerstwo zwrěšćiło. Borjans a Esken běštaj wothłosowanje čłonow SPD wo nowym nawodnistwje strony z 53,06 procentami dobyłoj. Wuslědk bě překwapjacy, wšako běchu wodźacy politikarjo SPD přećiwnu dwójku Olaf Scholz/Klara Geywitz podpěrali. Wonaj pak běštaj z 45,33 procentami podležałoj.
Po wólbach nawodnistwa SPD je městopředsyda CDU Volker Bouffier wotpokazał, koaliciske zrěčenje předźěłać. „Mamy płaćiwe koaliciske zrěčenje. Njetrjebamy wo nim znowa jednać.“
Drježdźany (dpa/SN). Tři měsacy po wólbach krajneho sejma w Sakskej su CDU, Zeleni a SPD swoje koaliciske zrěčenje předstajili. Ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) mjenowaše přichodny knježerstwowy zwjazk „saksku koaliciju. Je to koalicija, kotraž chce stabilnje a w mjezsobnej dowěrje přichodne pjeć lět na dobro tohole kraja dźěłać.“ To rjekny Kretschmer wčera, jako předstaji koaliciske zrěčenje w Drježdźanskim krajnym sejmje.
K swojim prěnim narodninam dósta běła mjedwjedźica Hertha w Berlinskim zwěrjencu wčera słódnu překwapjenku: zamróženy sad a zeleninu w formje wulkeje „1“. Koparjo zwjazkoweho ligista Hertha BSC běchu ju darili. Po spočatnym wćipnym wobčuchanju stej Hertha a mać Tonja spěšnje spóznałoj, što so w lodowym bloku chowa. Młoda mjedwjedźica je atrakcija zwěrjenca Berlin-Friedrichsfelde na wuchodźe stolicy.
Jěsć kaž w hotelu „mama“: Njeznaći paduši su so w zahrodkowej chěžce w braniborskim Küstrin Kietzu nad Wódru porjadnje posłužowali: Woni tam pijachu a jědźachu, wužiwajo sudobjo tamnišeje kuchnje. Nimo toho wzachu sobu, štož namakachu: dwě powětrowce, prochsrěbak, dwě kolesy a trašawku. Wšitko bě přeborkane, jako je wobsedźer kónc tydźenja zaso raz pohladać přišoł.