Wulki zajim za iniciatiwu FUEN
Praha (SN/at). Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) chce nošerjow statnych rozsudow w Čěskej zdobyć, zo bychu woni iniciatiwu Minority SafePack podpěrali. Delegacija FUEN pod nawodom prezidenta Loránta Vincze zetka so minjeny pjatk w Praze z ministerskim prezidentom a předsydu knježerstwoweje rady za narodne mjeńšiny Andrejom Babišom, z předsydu wuběrka senata za naležnosće EU Václavom Hamplom, předsydu komisije senata za we wukraju bydlacych krajanow Tomášom Czerninom a dalšimi zastupjerjemi.
Kaž FUEN po rozmołwach zdźěli, je sej wona podpěru wažnych zamołwitych za wobłuk mjeńšinoweho škita w Čěskej zawěsćiła. Tam „wobsteji wulki zajim knježerstwa a parlamenta, podpěrać narodne mjeńšiny w Europje a tak kulturu a rěčnu wjelorakosć zachować. Je wažne, zo telko čłonskich statow EU kaž móžno iniciatiwu Minority SafePack podpěruje“, zjima prezident Loránt Vincze. Delegaciji FUEN přisłušachu zastupjerjo čłonskich cyłkow Čechow a Słowakow w Chorwatskej, Słowakskej a Rumunskej resp. Polakow a Němcow w Čěskej.
Jednaja pod wulkim ćišćom
Brüssel (dpa/SN). Pod wulkim časowym ćišćom zastupnicy EU a Wulkeje Britaniskeje jednaja, zo bychu so tola hišće na zrěčenje nastupajo brexit dojednali. Rozmołwy su minjenu nóc přetorhnyli. W běhu dnja chcychu so znowa zeńć. Zaměr je dojednanje hač do wječora, zo móhli zrěčenje statnym a knježerstwowym šefam EU na jutře so zahajacym wjeršku předpołožić. Bjez dojednanja dyrbjał premierminister Boris Johnson po zakonju EU wo podlěšenje brexita prosyć, štož pak wón na žadyn pad nochce.
Namócnosće w Kataloniskej
Barcelona (dpa/SN). Při nowych protestach w španiskej regionje Kataloniskej přećiwo raznym chłostanjam za zastupnikow hibanja njewotwisnosće je minjenu nóc k zražkam mjez demonstrantami a policiju dóšło. Zdźěla zakukleni demonstranća nadběhowachu policistow z praskotakami, blešemi a kamjenjemi a zapalowachu barikady. Policija je znajmjeńša 25 ludźi zajała. Najwyše španiske sudnistwo bě nawodow separatistow k jastwu hač do 13 lět zasudźiło.
Merkel a Macron so zetkataj
Zahubny taifun je sej w Japanskej znajmjeńša 74 smjertnych woporow ...
Zwjazkowy sejm wo Syriskej wuradźował
Berlin/Ankara (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je so dźensa na próstwu Lěwicy z turkowskej wojerskej ofensiwu na sewjeru Syriskeje zaběrał. Wšitke frakcije su sej přezjedne, zo měło so zasadźenje přećiwo kurdiskim milicam YPG tak spěšnje kaž móžno skónčić. Wulka njepřezjednosć pak knježi w tym, kak móhli turkowskeho prezidenta Recepa Tayyipa Erdoğana nuzować, jednotki zaso wróćo sćahnyć. Zwjazkowe knježerstwo je ofensiwu drje „najraznišo“ zasudźiło, konkretne sankcije njeje pak dotal wobzamknyło.
Jenička naprawa Němskeje je dotal wobmjezowanje eksporta bróni do Turkowskeje. Tak njeje dowolene, brónje do Turkowskeje słać, kotrež móhli w konflikće wužiwać. Druhe wojerske wudźěłki njejsu potrjechene. Praktiske wuskutki dźělneho zakaza eksporta wostanu tuž poměrnje snadne.
Klimowy program schwaleny
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo pod nawodom zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) je dźensa zasadne dźěle klimoweho paketa wobzamknyło. W nim dźe na jednym boku wo naprawy, kotrymž dyrbi Zwjazkowa rada hišće přihłosować, kaž pawšale za dojězdźowarjow, pawšalu za mobilitu, tuńše jězdźenki železnicy a nowe ležownostne dawki za wětrniki. Nimo toho planuja wyše dawki za wužiwanje lětadłow. Tak chcyła Němska hač do 2030 swoje klimowe zaměry docpěć.
Klimowy paket zwjazkoweho knježerstwa ma so po słowach etatoweho fachowca Johannesa Kahrsa (SPD) wo to postarać, „zo jedyn z najwjetšich industrijnych narodow swěta swój kurs poněčim změni“. Za to je tójšto mjeńšich naprawow trěbnych, rjekny Kahrs dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD. Změnu pak dyrbjeli „hospodarsce rozumnje“ zwoprawdźić. „Njesměmy žane dźěłowe městna zhubić a dyrbimy tole tež financować móc. Přiwšěm dyrbjało to tež socialnje sprawne być.“
Łužiske předewzaća sylnić
W Hamoru wo wuskutkach strukturneje změny wuradźowali
Hamor (AK/SN). W kónčinach, kotrež su wot skónčenja zmilinjenja brunicy wosebje potrjechene, je dalewuwiće infrastruktury zasadne wuměnjenje za wuspěšnu strukturnu změnu. To bě facit njedawneho stajneho hospodarskeho blida Hamorskeje gmejny tydźenja w Hamorje. Něhdźe 40 zastupnikow regionalnych industrijnych, wikowanskich a rjemjeslniskich firmow, zarjadnistwow a zwjazkow bě so zetkało. Woni wuradźowachu wo planowanym „Zakonju k zesylnjenju strukturow“ zwjazkoweho knježerstwa. K tomu přednošowachu Hamorski wjesnjanosta Achim Junker (CDU), hłowny jednaćel Drježdźanskeje Industrijneje a wikowanskeje komory dr. Detlef Hamann a Michael Schulz, jednaćel Łužiskeje hospodarskeje iniciatiwy z. t.
Wo wozrodźenju w Michałskej wosadźe přednošowała
Budyšin (CS/SN). We wobłuku swjatočnosćow składnostnje 400. róčnicy wobstaća Budyskeje wosady swj. Michała je dr. Lubina Malinkowa wo pietistiskim wozrodźenju w tutej wosadźe přednošowała. Hibanje měješe swoje započatki wokoło lěta 1700 na Židowje, kaž wona připosłucharjam na žurli Michałskeje wosady rozłoži. Serb Měrćin Hajnk je tam swój čas bibliske hodźiny zarjadował a to ze zaměrom, wěriwych w čitanju biblije wukmanić. Biblija steješe w srjedźišću pietistiskeho hibanja, kotrež zrozumi so jako reforma reformacije. Zdobom bě hibanje wozrodźenja zhromadnostne a spěwarske hibanje.
To a tamne (16.10.19)
Nadróžnym wuměłcam w Praze je wotnětka zakazane, w hoberskich zwěrjećich kostimach wustupować. Wotpowědny wukaz je wot wčerawšeho płaćiwy. Zasadnje njejsu žane kostimy wjace dowolene, kotrež „proporcije dorosćeneho čłowjeka“ přesahuja. Kritikarjo dawno šwikaja, zo so tajke kostimy do historiskeje kulisy města njehodźa, kotraž je swětowe kulturne herbstwo UNESCO. Zakazane je tež zhotowjenje hoberskich mydłowych pucherjow, dokelž je mydłowy maz za pěškow strašny, kaž rěka.
Drje najstarši muž Němskeje je w Saksko-Anhaltskej swoje 114. narodniny woswjećił. Havelbergski měšćanosta Bernd Polosky je jubilara Gustava Gernetha wčera wopytał a po tym zdźělił, zo starc tež dźensa hišće rady słódkosće jě. Wotpowědujo tomu bě prezentny košik měšćanosty ze słódkosćemi pjelnjeny.
Wjelelětne jastwo separatistam
Najwyše španiske sudnistwo nawodow hibanja njewotwisnosće zasudźiło
Madrid (dpa/SN). W runje tak historiskim kaž tež wjele diskutowanym sudniskim procesu přećiwo nawodam katalanskeho separatistiskeho hibanja su dźewjeć wobskorženych k wjelelětnemu jastwu zasadźili. Najwyše Madridske sudnistwo je jich wčera zběžkarstwa dla k jastwu mjez dźewjeć a třinaće lětami zasudźiło. Nimo toho maja zakaz, za čas jatby zastojnstwo wukonjeć. Jednanje bě w Španiskej razne emocije zbudźiło a je jedne z najwažnišich po přechodźe Španiskeje z diktatury pod generalom Francom k demokratiji w 70tych lětach.
Namócnosće mjez migrantami
Athen (dpa/SN). W dospołnje přepjelnjenym lěhwje ćěkancow na grjekskej kupje Samos je wčera wječor k bijeńcy mjez migrantami ze Syriskeje a z Afghanistana dóšło. Při tym buchu třo migranća z nožom zranjeni. Policija zasadźi sylzopłun, zo by randalěrowacych dźěliła. Tući běchu w lěhwje tež woheń zamiškrili. Policija je dźěl lěhwa ewakuowała. W lěhwje, kiž je za 650 ludźi twarjene, žiwori wjace hač 5 700 migrantow.
Planuja přepytowanski wuběrk
Berlin (dpa/SN). Opoziciske frakcije FDP, Zelenych a Lěwicy chcychu hišće dźensa přepytowanski wuběrk zwrěšćeneho nadróžneho popłatka za wosobowe awta dla zarjadować. Powšitkownje wočakowachu, zo frakcije wotpowědnu próstwu podpěruja. Za přepytowanski wuběrk dyrbi znajmjeńša štwórćina zapósłancow hłosować. Wuběrk chcył přepytować, čehodla je wobchadny minister Andreas Scheuer (CSU) zrěčenja z firmami k zwoprawdźenju mawty wobzamknył, byrnjež prawniske zakłady pobrachowali.
Ćěkancy smědźa do kraja
