Berlin (dpa/SN). Lěsy porubane, rěki zanjerodźene, dalše rostlinske a zwěrjeće družiny wotemrěte: Čłowjestwo je swój lětuši budget přirodnych srědkow z dźensnišim dnjom poprawom hižo přetrjebało, kaž institut Global Footprint Network zwěsća. Tak mjenowany dźeń swětoweho přećeženja je lětsa runje tak kaž hižo loni 29. julij, tři dny prjedy hač w lěće 2017 a šěsć dnjow prjedy hač 2016. Ryzy matematisce přetrjebuje čłowjestwo tuchwilu zemske surowizny 1,75 swětow. Před 20 lětami ležeše dźeń, wot kotrehož bě čłowjestwo nad swojimi poměrami žiwe, hišće w septembru.
Berlin (dpa/SN). Na nowym Berlinskim lětanišću BER su dźensa prěni króć wažne techniske připrawy zhromadnje wupruwowali. Je to wažna kročel, zo móhli hoberski projekt, kotryž so hižo wjele lět dliji, tola hišće dotwarić. Dotal běchu systemy kaž wohnjoškit abo nuzowe milinowe zastaranje jenož jednotliwje pruwowali. Nětko chcedźa zwěsćić, hač systemy tež zhromadnje funguja. Pruwowanja maja něhdźe tři měsacy trać. Potom chcedźa testy wuhódnoćić a nadrobnje dokumentować.
„Zahajenje nadrjadowanych pruwowanjow skutkownosće hišće w juliju našemu časowemu planej wotpowěduja, lětanišćo BER w oktobru 2020 wotewrěć“, rjekny nawoda lětanišća Engelbert Lütke Daldrup nowinarjam.
Planowane poprawom bě nowe lětanišćo w Schönefeldźe južnje Berlina nazymu 2011 wotewrěć. Twarske njedostatki, techniske problemy a planowanske zmylki pak předewzaće stajnje zaso haćachu. Naposledk su dwělowali, hač je termin wotewrjenja 2020 dodźeržomny.
Drježdźany (SN). Ze spočatkom šulskeho lěta 2019/20 ma w Sakskej cyłkownje 244 praksowych poradźowarjow na 224 wyšich šulach skutkować. Dotal bě jich 160. Tak projekt polěpšeneho praksoweho orientowanja wot 150 wyšich šulow na 224 rozšěrja. Praksowych poradźowarjow financujetej sakske ministerstwo za kultus a sakska regionalna direkcija Zwjazkoweje agentury za dźěło z cyłkownje 7,3 milionami eurow, kaž kultusowe ministerstwo zdźěla. Přidatnje nałoža 6,2 milionaj eurow z europskeho fondsa ESF za projekt praksowych poradźowarjow. Kultusowe ministerstwo a regionalna direkcija Zwjazkoweje agentury za dźěło běštej projekt w šulskim lěće 2013/14 na 50 wyšich šulach ze spěchowanskim wobjimom dweju milionow eurow zahajiłoj.
Ze selu a papjerjanymi nósnikami je policija w Delnjej Sakskej dweju wikowarjow drogow přelesćiła. Mužomaj w starobje 31 a 38 lět wumjetuja dowožowanje wopojnych jědow we wjetšim mnóstwje. Paketaj z cyłkownje 55 kilogramami marihuany běštaj skućićelej pola spedicije w Romje wotedałoj. Interpol móžeše posyłku wotpopadnyć a drogi ze selu a nósnikami wuměnić. Jako chcyštaj wobskorženaj paketaj doma w Bad Lauterbergu w južnych Smolinach přijimać, jeju policisća zajachu.
Ćopłu zymsku drastu za sněhakowanje su paduši minjeny tydźeń w sauerlandskim Altena pokradnyli, na najhorcyšim dnju lěta. Muž bě dwě kisće z drastu před pinčne durje stajił. Jako chcyše jej hodźinu pozdźišo zrumować, běštej wobě fuk a z nimaj sněhakowarske cholowy, rubiška, čapki, rukajcy a sněhakowarske nawoči.
Berlin (dpa/SN). Zwjazk a Němska železnica chcetej přichodne dźesać lět něhdźe 86 miliardow eurow – wjele wjace hač dotal planowane – k zachowanju kolijoweje syće w Němskej nałožić. Tole předwidźi zasadne dojednanje, kotrež powěsćerni dpa předleži. Dotalne zrěčenje, kotrež lětsa wuběži, bě kóždolětnje 5,6 miliardow předwidźało. Tule sumu chcedźa nětko we wjacorych kročelach masiwnje zwyšić. Ponowić chcedźa kolije kaž tež dodźeržane mosty a techniku.
UNO: Ludźi zaso wuchować
Tripolis (dpa/SN). Po drje najćešim mórskim njezbožu w Srjedźnym morju w tutym lěće žada sej UNO wožiwjenje nuzoweje wuchowanskeje słužby na morju. Nimo toho měli interněrowanske lěhwa za ćěkancow w Libyskej rozpušćić. Libyska mórska straža bě zdźěliła, zo před pobrjohom za 115 zhubjenymi ćěkancami pytaja, kotřiž běchu so z čołmom podnurili. Samsny čas přihotuja w Italskej zakoń, po kotrymž měli pomocne organizacije hač do milion eurow pokuty płaćić, hdyž ćěkancow do kraja přiwjezu.
Na lětanišću demonstrować
Podstupim (dpa/SN). Politiski wědomostnik Wolfgang Franzke njemóže pjeć tydźenjow do wólbow krajneho sejma w Braniborskej žadyn trend k zasadnej politiskej změnje spóznać – za to pak jasne přeće za polěpšenjemi. „Bě wšak to wólbnobojowa ideja CDU a tež AfD, so na šěroke žadanje za zasadnej změnu zepěrać“, rjekny Podstupimski profesor powěsćerni dpa. „Tole wšak njemóžu spóznać. Wolerjo pak přeja sej we wšelakich wobłukach změny.“ Franzke mjenowaše w prěnim rjedźe infrastrukturu. „Dźe wo nadróžny wobchad, chorownje a přistup k internetej“, wón rjekny. W tutych wobłukach stawa so „přemało“.
Na kolenach po New Yorku łazyć – tole poskićuje ameriski wuměłc Wiliam Pope.L. Wón pyta wjace hač sto zajimcow, kiž bychu zhromadnje z nim po chódnikach na juhu Manhattana lězli. Wobdźělnicy dyrbja 21. septembra čaru něhdźe třoch kilometrow na tute wašnje zmištrować. Wuměłc chce ze swojej akciju wobdźělnikam wuwědomić, w kajkim straše su, hdyž su swoju „wertikalitu“ zhubili. Pope.L je za tajke akcije znaty.
Něhdźe 50 šulerjow je w bayerskim Starnbergu spytało, policajsku stražu nadběhować a swojeho tam jateho 15lětneho sobušulerja wuswobodźić. Tón bě do toho pjany na šulskej wotchadničce randalěrował. Dokelž njemóžachu jeho zastojnicy změrować, wzachu jeho sobu na stražu. Na to je so spontanje cwólba wutworiła, kotraž chcyše so namócnje do straže zadobyć. Policija třoch z nich zaja.