Zastupnicy politiki, cyrkwjow a towaršnosće su sobotu při wopomnišću na Budyskej Nuklacej hórce w bjezposrědnim susod­stwje tamnišeho jastwa wopory zběžka jatych w bywšim sowjetskim specialnym lěhwje 1950 wopominali. Na Nuklacej hórce běchu tehdy něhdźe 3 000 zahinjenych jatych zahrjebali. Foto: Carmen Schumann

Stange: Serbski zakoń žadyn dar

Montag, 01. April 2019 geschrieben von:

Drježdźany (SN). Před dwaceći lětami, 31. měrca 1999, běchu wot Sakskeho krajneho sejma schwaleny Zakoń wo prawach Serbow w Swobodnym staće Sakskej w Budyšinje swjatočnje podpisali. Dopominajo na tutón podawk je ministerka za wuměłstwo a wědomosć dr. Eva-Maria Stange wuznam prawnisce zawjazowaceho ramika za podpěru serbskeho ludu jako narodnu mjeńšinu w Němskej wuzběhnyła. „Hinak hač mnohe dalše narodne mjeńšiny a ludowe skupiny w Europje nimaja Serbja žadyn zwonka Němskeje ležacy domizniski stat, kotryž móhł jich materielnje, rěčnje a identitu budźo podpěrać. Tohodla je statny a wšotowaršnostny nadawk, serbskich sobuwobydlerjow škitać, spěchować a připóznawać. W předsłowje zakonja zakótwjene prawo Serbow na škit narodneje a etniskeje identity a na prawa mjeńšiny njejsu dar abo priwileg, ale dźěl uniwerselnych čłowjeskich a swobodnych prawow.“ Wot Sakskeho krajneho sejma 20. januara 1999 jednohłósnje schwaleny spjelnja serbski zakoń politiski nadawk z artikla čo. 6 wustawy Swobodneho stata Sakskeje. Wón stupi na městno Zakonja wo zachowanju prawow serbskeho ludu z 23.

Komikar přećiwo Porošenkej

Montag, 01. April 2019 geschrieben von:

Prezidentske wólby na Ukrainje dyrbja do rozsudneho koła

Kijew (dpa/SN). Politiski nowačk abo mějićel zastojnstwa: Na EU wusměrjaca so Ukraina dyrbi w rozsudnym wólbnym kole wo swojim nowym prezidenće rozsudźić. Komikar Wladimir Zelenskij je drje so po dotalnym wuličenju při wčerawšich prezidentskich wólbach z wjace hač 30 procentami hłosow jasnje jako dobyćer přesadźił. Přiwšěm je 41lětny absolutnu wjetšinu misnył. Wón dyrbi tuž hišće raz přećiwo tuchwilnemu prezidentej Petrej Porošenkej nastupić. 53lětny dósta jenož 18 procentow hłosow wolerjow. Wobaj zastupujetaj jasnu orientaciju Ukrainy na zapad. Rozsudne wólbne koło přewjedu prawdźepodobnje jutrowničku, 21. apryla.

To a tamne (01.04.19)

Montag, 01. April 2019 geschrieben von:

Sta fanow Terenca Hilla su w sewjerobraniborskim Templinje swojemu idolej k 80ćinam narodninsku štučku zaspěwali. Zarjadowarjo zličichu sobotu něhdźe 650 wobdźělnikow w tamnišim wólnočasnym westernparku El Dorado, kaž jednaćelstwo zdźěla. Přiwisnicy Hilla zanjesechu hrajerjej spěw a pósłachu jón jako widejowe poselstwo do USA. Tam Hill, kiž bě sej swój čas z Bud Spencerom sławnosć nabył, přebywa.

Pytanje za awtom je so w Delnjej Sakskej na njewšědne wašnje wujasniło. Krótko do połnocy bě 49lětny muž w delnjosakskim Hildesheimje policiji zdźělił, zo su jemu awto pokradnyli. Jako bě policija hižo po puću, so muž znowa přizjewi a rjekny, zo je awto namakał. Wukopa so, zo njebě wón ručne borzdźidło přićahnył. Na to awto po skłoninje dele jědźeše a prasny do sćežora. Škoda: 2 500 eurow.

Załožbu dale podpěruja

Freitag, 29. März 2019 geschrieben von:

Choćebuz/Dešno (SN/JaW). Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za wusydlencow a narodne mjeńšiny dr. Bernd Fabritius je wčera prěni raz Łužicu wo­pytał. W Choćebuskim Serbskim domje zbliži sej wón w rozmołwje z předsydku rady Załožby za serbski lud Susann Šen­kec­, předsydu Domowiny Dawidom Statnikom, zastupowacym jednaćelom Domowiny Marcusom Końcarjom, předsydu rady za serbske naležnosće braniborskeje Torstenom Makom a zastupjerjom Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny Kitom Elu dźěławosć serbskich institucijow. Na wopyće kulturneje informacije Lodki zalubichu so jemu předewšěm debjene jutrowne jejka.

W Delnjoserbskim gymnaziju wuži dr. Fabri­tius składnosć so z maturantami rozmołwjeć. Na jeho prašenje, hač wu­žiwaja delnjoserbšćinu tež zwonka kubłanišća w zjawnosći, jemu šulerjo wotmołwichu, zo haj a zo zbudźeja tak často zajim němskich sobuwobydlerjow. „To mje přewšo zwjesela“, Fabritius w rozmołwje z delnjoserbskim tydźenikom Nowy Casnik wuraznje wuzběhny.

Kluby maja sobu płaćić

Freitag, 29. März 2019 geschrieben von:

Lipsk (dpa/SN). Zwjazkowe zarjadniske sudnistwo w Lipsku je rozsudźiło, zo njemóža koparske kluby prěnjeje ligi kóšty policajskeho zasadźenja při wulce riskantnych hrach towaršnosći přewostajić, ale zo maja so na přiměrjene wašnje na kóštach wobdźělić. Konkretnje dźěše wo zličbowanku Kraja Bremena Němskej koparskej lize we wobjimje 400 000 eurow z lěta 2015. W tymle konkretnym prašenju su pad Bremenskemu wyšemu zarjadniskemu sudnistwu wróćo pósłali.

Wjele mortwych při wohenju

Dhaka (dpa/SN). Při wohenju we wysokodomje w Bangladeshu je wčera znajmjeńša 25 ludźi žiwjenje přisadźiło. Dokładnu přičinu wohenja hišće njeznja, tukaja pak na lochkomyslnosć. Woheń bě na dźewjatym poschodźe wysokomu wudyrił. Mnozy njemóžachu husteho kura a zamknjenych nuzowych duri dla dom wopušćić. Wohnjowa wobora je wjace hač sto ludźi z rěblemi wuchowała. Někotři běchu w panice z woknom sko­čili. Wobornicy trjebachu šěsć hodźin, zo bychu płomjenja podusyli.

Mjenje bjezdźěłnych w Sakskej

We wjace hač dwaceći městach Němskeje su šulerjo dźensa znowa přećiwo klimowej politice zwjazkoweho knježerstwa demonstrowali. Tysacy zhromadźichu so w Berlinje, hdźež wočakowachu w běhu dnja tež iniciatorku demonstracijow protestow „Fridays for future“, Gretu Thunberg ze Šwedskeje. Foto: dpa/Kay Nietfeld

Wothłosuja hišće raz

Freitag, 29. März 2019 geschrieben von:
London (dpa/SN). Britiski parlament chcyše dźensa znowa wo zrěčenju mjez Londonom a Europskej uniju wo wustupje kraja z EU wothłosować. Prezident parlamenta John Bercow bě wot knježerstwa planowanemu wotumej přihłosował, dokelž so předłoha „substancielnje“ wot dotalneje rozeznawa. Nětko je planowane, jeničce wo wustupje kraja wothłosować, nic pak wo politiskej deklaraciji nastupajo přichodne poćahi k Europskej uniji. Hač dospołnje zwadźeny parlament zrěčenju přihłosuje, njeje dotal scyła jasne. Britiska premierministerka Theresa May bě so hač do kónca naležnje za zrěčenje zasadźała a samo swój wotstup poskićiła, dyrbjał-li parlament přihłosować. Tak chcyše swojich kritikarjow pohnuć, tola hišće přihłosować.

Kompromis za brónje

Freitag, 29. März 2019 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je w tydźenje trajacej zwadźe nastupajo zakaz eksporta bróni do Sawdi-Arabskeje kompromis namakało. Ryzy němske dodawanki­ bróni wostanu dalše šěsć měsacow zakazane. To płaći za hižo při­zwolene eksporty runje tak kaž za nowe skazanki, zdźěli rěčnik knježerstwa Steffen Seibert wčera po posedźenju zwjazkoweho wěstotneho wuběrka z kanclerku Angelu Merkel (CDU). Wuwzaća płaća za brónjenske projekty, na kotrychž je Němska jenož wobdźělena, kaž za bojowe lětadło Eurofighter. Unija bě na tym wobstała, zo njesměli zhromadne brónjenske projekty z Francoskej a Wulkej Britaniskej škodu poćerpjeć. Merkel warnowaše před woteběracej dowěru druhich krajow do Němskeje.

Serbska radaz ministerstwom hromadźe dźěła

Freitag, 29. März 2019 geschrieben von:

Podstupim (SN). Serbscy wučerjo maja přichodnje lěpše wučbne srědki a dalekubłanja dóstać, kotrež su na jich wosobinske potrěbnosće wusměrjene. To je wuslědk wuradźowanja Rady za serbske naležnosće Braniborskeje tamnišeho krajneho sejma a kubłanskeho ministerstwa. Wobě stronje chcetej dale intensiwnje hromadźe dźěłać, zo byštej serbsku rěč zachowałoj a dale wuwiłoj. Kaž kubłanska ministerka Britta Ernst (SPD) nimo toho přilubi, chce Choćebuski statny šulski zarjad přichodne šulske lěto na to dźiwać, zo njejsu serbscy wučerjo na wjacorych šulach runočasnje zasadźeni. Rada za serbske naležnosće w tym zwisku wuraznje­ na to skedźbni, zo je prawo na dwurěčne kubłanje w braniborskim šulskim zakonju jasnje zakótwjene. To zwoprawdźić zamołwja přisłušne fachowe ministerstwo krajneho knježerstwa.

Neuheiten LND