Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 17 November 2017

Druhdy wšak dyrbiš jako Serb, bydlacy w zakonsce připóznatym serbskim sydlenskim rumje, tež sam pisak do ruki wzać. Abo ći kubołćiki zaćichim pomhaja, kaž tule při pućowanskich šćežkach w lěsach pola Delan (Döhlen) w Kubšiskej gmejnje pod wjerškom Hromadnika. Cyle kaž přez kuzło su so tam němskim pomjeno­wanjam na pućnikach tež serbske přidružili. Tak nazhonjeja ludźo zbliska a zdaloka, kak wšitke tele cile mnohich pućowanjow w našej maćeršćinje rěkaja. Foto: Robert Lorenc

Zhorjelc (dpa/SN). Připowědźenje koncerna Siemens, swojej stejnišći w Zhorjelcu ze 720 a w Lipsku z 200 dźěłowymi městnami zawrěć, je tam hnydomne protesty sobudźěłaćerjow wuwabiło. Dźensa protestuja w Berlinje. Po cyłej Němskej ma so wjace hač 3 000 dźěłowych městnow wotstronić, po cyłym swěće 6 900. Siemens reaguje ze swojimi planami na słabe naprašowanje za płunowymi turbinami za milinarnje a wulkimi elektromotorami za industriju.

Podstupim (dpa/SN). Wobswětowi ministrojo krajow a Zwjazka wuradźowachu dźensa w Podstupimje wo tym, kak z wjelkom dale wobchadźeć. Mjez druhim chcyše dźěłowa skupina swoje dopóznaća nastupajo wuwiće wjelčich črjódow kaž tež zastopnjowanje wjelka do směrnicow FFH předpołožić. Do toho běchu sej přirodoškitne zwjazki wěcownu debatu w naležnosći napominali, žadajo sej jednotne prawidła. Politika njesmě plahowarjow pasenskeho skotu dlěje sebi samych sebi přewostajić.

Zhubi status zastojnika

Lipsk (dpa/SN). Prawicarskeho Berlinskeho policista wotstronja z poměra zastojnika. To je zwjazkowe zarjadniske sudnistwo w Lipsku dźensa rozsudźiło. Muž ma runy a noty Horsta Wesseloweho spěwa jako tetowěrowanki, pokazuje hitlerski postrow a ma w swojim bydlenju předmjety nacijow. Mějo wšo to za zranjenje winowatosće swěrnosće zastojnika bě Kraj Berlin discipinarnu skóržbu zapodał. Policist je w prěnimaj instancomaj dobył, nětko postaji Zwjazkowe zarjadniske sudnistwo nowe měritka.

Słyša Puigdemonta

Na dnju wotewrjenych duri na medicinskej šuli Carla Thiemoweho klinikuma w Choćebuzu móžachu so zajimcy wčera popoł­dnju wo wukubłanskich powołanjach we wobłukach hladanje chorych a dźěći, hladanje w starobje, baby/porodni hladarjo, medicinskotechniska­ radiologijowa asistenca a fyzioterapija wobhonić. Wučerjo a wučomnicy wotmołwjachu na prašenja hosći.­ Na kubłanišću wuknje něhdźe 500 młodych ludźi, 400 wučerjow jich wuwučuje. Foto: Michael Helbig

Sněhběłeho łosa (Elch) w Šwedskej su runje tak před smjerću wuchowali. Zarjady běchu hižo wobzamknyli na njeho třěleć, dokelž bě wuchodźowarjow w lěsach atakował. To pak zbudźi wulke protesty. Kaž nowina Aftonbladet rozprawja, je policija rozsud nětko cofnyła, potwjerdźejo, zo njebuchu minjeny tydźeń dalše nadpady přizjewjene. Zwěrinoškitna organizacija „Djurens rätt“ je wjace hač 50 000 pod­pismow za wuchowanje łosa nazběrała.

Šěsć čěskich turistow je w kazachskej stolicy Astanje zasadźenje policije zawiniło. Woblečenych jako směšne kinowe figury „Borat“ w neonozelenym kupanskim wobleku a z čornej kudźerjatej periku na hłowje zadźeržachu jich zastojnicy před instalaciju „Lubuju Astanu“. Kaženja zjawneho měra dla dyrbješe kóždy 60 eurow pokuty płaćić.

Drježdźany (SN). Zeleni a Lěwica wumjetujetej sakskej uniji bytostne deficity nastupajo demokratiju. CDU pěstuje za sebje dale narok samozastupowanja za ludźi, rjeknyštaj zastupjerjej wobeju frakcijow wčera w debaće krajneho sejma wo politiskej kulturje w Sakskej.

Po słowach frakciskeho šefa Zwjazka 90/Zelenych Volkmara Zschocke je CDU w Sakskej pod něhdyšim ministerskim prezidentom Kurtom Biedenkopfom nawjazała na za čas NDR wutworjene wyšnostne myslenje. „Trjebamy ciwilnu towaršnosć, kotraž knježerstwo stražliwje kritizuje, so z nim rozestaja a jemu njepřemyslenje njedowěrja“, Zschocke rjekny.

Berlin (SN). Jednanja hač do dźensnišeho ranja w pjećich njejsu přełam w sonděrowanjach CDU, CSU, FDP a Zelenych za jamaisku koaliciju docpěli. Dźensa připołdnju su rozmołwy dale wjedli. Kaž bě z kruhow wobdźělenych zhonić, chcedźa snano tež jutře, sobotu, dale jednać. Pokerowanje stron wo swoje pozicije bě w poprawom poslednim kole jara čuwy rubjace. Kaž powěsćernja dpa rozprawja, su posrědnicy přiwšěm optimistiscy.

Šef FDP Christian Linder wuzběhny, zo móhło k zwjazkarstwu tychle štyrjoch rozdźělnych stron dóńć. Kanclerka Angela Merkel (CDU) na kóncu rozmołwow jenož rjekny: „Dobre ranje! Dźensa dale dźe.“ Předsyda CSU Horst Seehofer při­zna wulke ćeže při jamaiskich sonděrowanjach, chce pak dale a bjez časoweho limita wo zwjazkarstwo wojować. Kak dołho podlěšene rozmołwy traja, „tež wot ,sudnika‘ wotwisuje“, měnješe šef Zelenych­ Cem Özdemir, bjez toho zo by kanclerku mjenował. „Rozsudny je wuslědk.“ Hoberske diferency mjez stronami běchu nastupajo škit klimy, přićah swójbow ćěkancow, wottwar solidarneje přiražki a na kóncu znowa při financach.

Tysacy prawicarjow na dnju njewotwisnosće po městach pochodowali

Strasbourg/Waršawa. Europska unija chce přepruwować, hač so Pólska po jeje zakładnych prawach ma. Wjetšina zapósłancow bě srjedu w Strasbourgu wotpowědnej rezoluciji přihłosowała, kotraž je prěni krok k sankcijam přećiwo krajej. Zapósłancy maja reformu njewotwisnosće justicy a medijow kaž tež prawa na zhromadźowanje w Pólskej za wohroženje. Předsyda frakcije strony Prawo a sprawnosć Ryszard Legutko pak rozhorjeny rjekny, zo je kritika EU „antipólska orgija“. Na to zhromadnje z dalšimi čłonami frakcije žurlu wopušći, byrnjež druzy­ zapósłancy prašenja na njeho měli.­ Kaž Legutko mjenuje tež pólska ministerska prezidentka Beata Szydło debatu w Europskim parlamenće „skandal“.

Najhórše tukanja su so wčera nawječor jako prosta woprawdźitosć kapitalizma wobkrućili. Ze swojimi lutowanskimi planami hoberski a tuchwilu přewšo wuspěšny koncern Siemens socialny měr w Hornjej Łužicy njesměrnje wohroža, dokelž wotpohladuje turbinowu twornju w Zhorjelcu zawrěć. Hdy konkretnje ma so tónle zarězk do tak a tak nic runje sylneho hospodarstwa našeje domizny stać, njejsu zamołwići w dalokim Mnichowje dotal prajili. Ale snadź tči runje w tym šansa, so wuspěšnje spjećować. Wot dźěłarnistwa IG metal wuchodneje Sakskeje přez Zhorjelskeho wyšeho měšćanostu, tamnišeho krajneho radu a zapósłancow zwjazkoweho sejma hač k hospodarskemu ministrej kaž tež ministerskemu prezidentej Sakskeje běchu hnydom jasne słowa protesta a solidarity słyšeć: Turbinowa twornja dyrbi wostać! Njedamy Hornju Łužicu wot Siemensa nabok storčić! Axel Arlt

Xanthi (SN). K jatbje sydom měsacow je sudnistwo w grjekskich Thessalonikach minjenu póndźelu Xanthiskeho muftija Ahmeta Mete „přiswojenja zastojnstwa dla“ zasudźiło. Chłostanje bu wo tři lěta wróćo stajene. Wo tym informuje federacija Zapadothrakiskich Turkow w Europje. Jeje prezident Halit Habip Oǧlu kritizuje postupowanje grjekskeho sudnistwa: „Swoboda nabožiny turkowskeho zhromadźenstwa w Zapadnej Thrakiskej bu z wusudom jatby znowa hłuboko ranjena. Jeho prawo, postajeć swójske nabožne hłowy, je grjekski stat wot 1990 hač do dźensnišeho zapowěł.“

Ahmet Mete je wot přisłušnikow Turkow w Zapadnej Thrakiskej wuzwoleny Xanthiski mufti. Po pohrjebje za přisłušnika zhromadźenstwa, na kotrymž bě wot grjekskeho knježerstwa pomjenowany mufti přitomny, bě statny rěčnik wu­zwoleneho muftija z twjerdźenjom wobskoržił, zo je sej „zastojnstwo přiswojił“ a „pomjenowaneho muftija haćił zastojnstwo wukonjeć“.

Na kromje FUEN-kongresa 2015 w Komotiniju bě mufti Mete zastupjerjow europskich­ narodnych mjeńšin přijał.