Aus der aktuellen Ausgabe vom Montag, 18 November 2019

Podstupim (dpa/SN). Zo móhło čerwjeno-čorno-zelena koalicija w Braniborskej dźěłać započeć, pobrachuje hišće přihłosowanje Zelenych. Dźensa nawječor chcychu woni zdźělić, kak je woprašowanje čłonow strony wušło. Dopołdnja su započeli, wólbne urny wotwěrać a wólbne lisćiki wuličić.

Při woprašowanju njeje jenož wo koaliciske zrěčenje šło, ale tež wo personalnu naležnosć: Nawodnistwo strony bě namjetowało, zo měła so Ursula Nonnemacher z ministerku za strowotnistwo a socialne stać, Axel Vogel měł ministerstwo za ratarstwo a wobswět přewzać.

Potencielnej koaliciskej partneraj stej tak mjenowanemu keniaskemu zwjazkej pod nawodom SPD hižo přihłosowałoj. SPD bě so na wurjadnym zjězdźe minjeny pjatk z wjace hač 99 procentami za koaliciske zrěčenje wuprajiła, CDU je sobotu ze 97 proc. „zelenu swěcu“ dała.

Mjez Zelenymi jewješe so dotal najwjace kritiskich hłosow. Při probowym wothłosowanju tydźenja na zjězdźe běchu 81,4 procenty za keniaski zwjazk.

Klawsura zwjazkoweho knježerstwa w braniborskim Mesebergu

Meseberg (dpa/SN). Zwjazkowy wobchadny minister Andreas Scheuer (CSU) žada sej spěšniše postupowanje w zwisku z wutwarom mobilnoškričkoweje infrastruktury. Tuchwilu w něhdźe tysac padach na wotpowědne dowolnosće čakaja, skoržeše Scheuer sobotu wječor na kromje klawsury zwjazkoweho knježerstwa w braniborskim Mesebergu. Němska dyrbjała tempo powjetšić. Za to trěbne su dalše rozmołwy z krajemi a komunami. Nimo toho ma politika mjez wobydlerjemi wo zrozumjenje wabić. Lěpša digitalizacija wotpowědnych kónčin kraja je jeničce z wutwarom mobilnoškričkoweje infrastruktury móžna.

Hladajo na wutwar digitalneho zarjadnistwa rjekny swójbna ministerka Franziska Giffey (SPD), zo měli wobydlerjo přichodnje wšitke próstwy jednorišo a spěšnišo internetnje zapodać móc. Dźe wo to, běrokratiju pomjeńšić a socialny stat efektiwniši sčinić. Wuměnjenje za to je, mobilnoškričkowu infrastrukturu rozšěrić.

Prawdźepodobnje je so nětko samo hač do zwjazkoweho knježerstwa dopowědało, zo je Němska na polu mobilneho telefonowanja wuwićowy kraj. „Běłe blaki“ předewšěm we wjesnych kónčinach tomu polěkuja, zo zaběra najmócniši industrijny kraj Europy zastaranje z mobilnej telefoniskej syću nastupajo městno za Albanskej a Libanonom. Nětko pak budźe wšitko lěpje. Knježerstwo je wobzamknyło, tysacy nowy sćežorow po cyłym kraju nastajeć a fatalnu situaciju skónčnje přewinyć. Prašam so, čehodla su w Berlinje tak dołho trjebali mizeru spóznać. Kóždy dowolnik, kiž z južnoeuropskich krajow domoj přijědźe, zahoriće rozprawja, kak wulkotnje su tam z mobilnej syću zastarani. Haj, trjebaš jeno přez mjezu do Čěskeje jěć, zo by to samsne spóznał. Ale nětko so w Berlinje gratu přimaja. To směmy wćipni być. Namjetuju hesło: „Doprědka do noweho digitalneho časa! Přesćehńmy Albansku!“ Marko Wjenka

Minyli su so mjeztym štyri lětdźesatki, zo běch składnostnje swjedźenskeho koncerta we wobłuku Dnjow serbskeje hudźby prěni raz jako interpret na mjeno Hinca Roja a jeho hudźbu storčił.

Tehdy mějachmy hišće wobšěrnu stilistisku indiwiduelnu prezencu serbskich našočasnych hudźbutwórcow. Mjez nimi napadny mi wosebje jedyn komponist swojeje njezakryteje gestiki a architektury klasiskeje Wienskeje šule a jeje kedźbliweho, ale fantazijepołneho znutřkownjenja a dalewuwića dla. Bě to Hinc Roj, serbski sinfonikar z Klětnoho. A jeho kredo ćehnje so wot toho časa po jeho cyłkownym přewšo wobšěrnym hudźbnym tworjenju a wopłodźa je na skutkowne wašnje hač do zakładnych elementow jeho kompozicijow.

Zasłužbny nawoda Bukečanskeje šule, kantor a kěrlušer Arnošt Lodni zemrě 13. nazymnika 1969. W Psowjach bě so žiwnosćerskej swójbje 17. měrca 1878 narodźił. Po studiju na Budyskim krajnostawskim wučerskim seminarje wučerješe najprjedy we Wóslinku, Klukšu a Łupoji. Wot lěta 1913 bě Maćicar, wučer a kantor w Bukecach, hdźež sta so 1920 ze šulskim nawodu. Tehdy je čitanku „Kwětki“ sobu zestajał, bě pokładnik Zjednoćenstwa serbskich wučerjow a čłon dohladowarskeje rady Serbskeje ludoweje banki. Skutkowaše w Bukečanskim serbskim towarstwje a je Domowinski zlět 1926 we wsy sobu organizował. Wuběrnje dirigowaše Lodni wosadny chór, kotryž je 1922 samo w Čěskej spěwał. Nacisća wotsadźichu jeho jako šulskeho nawodu zasadźenja za serbstwo dla a dokelž njebě do hitlerskeje strony zastupił. Hnydom po wójnje podawaše Lodni zaso serbsku wučbu a bě hač do renty znowa direktor šule. Hač do lěta 1967 je wosadny chór dirigował a po lěće 1945 tež chór Domowin­skeje skupiny. Je kěrluše zeserbšćił a sam pěsnił, kotrež w Bukečanskej cyrkwi za­nošowachu, a spisa wšelke serbske spěwy a basnje. Manfred Laduš

Marcel II. a Christina II. ze „Zubneje skały“ nawjedujetaj 50. sezonu WCV

Njebjelčicy (AKR/SN). Lěto regentstwa princowskeho pora Michała III. a Christiny I. ze „Šmigetoniskej“ je so na sobotnym kapičkowym wječoru Serbskopazličanskeho karnewaloweho kluba (WCV) w Njebjelčanskej „Bjesadźe“ zakónčiło. WCV trjebaše tuž, kaž kóžde lěto, no­weho princa na čole.

Na wupředatej žurli wosadnicy dožiwichu wopytowarjo znowa rjany a wotměnjawy połdrahodźinski program. Po zaćahu škričkoweje gardy a rady jědnaćoch smědźeše so dotalny princowski por hišće raz prezentować, prjedy hač dyrbješe ceptar wotedać.

Ze zapalom předstajichu škrički „gardowu reju“ a slědował je skeč skupiny 0815 z Romanom Krječmarjom, Měrćinom Domšom a Tomašom Matku. Hósć z Baltiskeho morja pytaše delikatesu za swój restawrant z mórskimi specialitami. Dokelž dźeń a wjac wotpadkow morjo zanjerodźa, je jemu ćežko wšědnje dosć kulinariskich chłóšćenkow nałójić. Nadźija so tuž garnelow, kotrež wšak mjeztym w Njebjelčicach plahuja.

Kašecy (SN/JaW). Wot 1. januara 2020 změja starši, kotřiž swoje dźěći w gmejnje Pančicy-Kukow do pěstowarnje sćelu, hłubšo do móšnje sahnyć. To je gmejnska rada minjeny štwórtk na swojim posedźenju w Kaščanskej wjacezaměrowej rumnosći jednohłósnje wobzamknyła.

Za dźewjećhodźinske hladanje w žłobiku rozrosće měsačny staršiski popłatk wo něhdźe 22,50 eurow na 206 eurow. Za połne městno w pěstowarni dyrbja starši wot noweho lěta měsačnje 137 eurow a tak nimale 27 eurow wjac płaćić. Tež popłatk za hort gmejna zwyši, a to wo ně­hdźe 9,40 eurow na měsačnje 74 eurow.

Pod hesłom „Šulu widźeć – zahorić so a sobu činić“ chce Budyski Serbski gymnazij jutře, 19. nowembra, wot 16 do 19 hodź. wšěm zajimcam swoje durje šěroko wote­wrěć. Wučerjo­ kaž tež šulerjo kubłanišća, mjez nimi šulerce Clara Kochanec a Johanna Hadankec­ (wotlěwa) dźeń z połnej paru přihotuja a su za njón hižo pisany a wotměnjawy program zestajeli. Nimo Serbskeho gymnazija wjesela so tón dźeń tež chowancy Serbskeje wyšeje šule Budyšin na mnohich wopytowarjow we wobłuku dnja wote­wrjenych duri. Foto: Alena Hiccyna

Z chorobnym stołom do štoma

Kamjenc. Wopiłstwa we wobchadźe dla změje so 54lětna Kamjenčanka nětko před sudnistwom wusprawnić. Kaž policija zdźěla, zrazy žona ze swojim elektriskim chorobnym stołom sobotu w nocy na chódniku na Wuchodnej hasy do jeničkeho štoma, kotryž tam steji. Při tym so lochce zrani a bu lěkarsce zastarana. Přepytujo přičinu njezboža zastojnicy zwěsćichu, zo bě wodźerka chorobneho stoła piła. Kaž wotpowědny alkoholowy test wujewi, měješe wona 2,18 promilow alkohola w kreji.

W Jaworniku blisko Zhorjelca je chór Lipa­ njedawno zhromadnje ze swójbnymi swoje prawidłowne chórowe lěhwo přewjedł.

Pjatk krótko po přijězdźe zahajichmy lěhwo z wječerju a hnydom po tym mějachmy prěnju probu. Mějachmy zwučowansku rumnosć z klawěrom a dalšu z e-pianom k dispoziciji. Tak móžachmy tež dźělene proby přewjesć. Dźeń dachmy ze zhromadnym spěwanjom a mjezsobnymi rozmołwami wuklinčeć.

Sobotu probowachmy hač do popoł­dnja. Po tym podachmy so spěwajo zhromadnje ze swójbnymi na wulět k horje Sedło (Landeskrone) pola Zhorjelca. Pod horu awta wotstajichmy a nóžkowachmy hač na 420 metrow wysoki wjeršk. Tam došedši smy sej w korčmje z hewak rjanym – tón dźeń pak nažel kurjawojtym – wuhladom, dobry tykanc a kofej zesłodźeć dali. Nawróćiwši so do hotela smy po wječeri hišće raz zwučowali: Přizamknychmy pak měrny wječor z wjesołej mysličku a dobrej naladu při škleńčce wina abo piwa.