Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 27 November 2020

K 75. posmjertninam słownikarja a faraja Jurja Krala

Do lětsa najčasćišo wužiwanych serbskich słowow, kotrež słušachu do toho lědma do wobstatka wšědneje serbšćiny, je nahubnik. Tutón nětko w koronapandemiji často wužiwany substantiw za škit huby a nosa nadeńdźeš hižo we wulkim „Serbsko-němskim słowniku hornjołužiskeje rěče“, kotryž je Maćica Serbska w lětach 1927 do 1931 w Budyskej Donnerhakec ćišćerni zhotowić dała. Zestajer tohole wuznamneho słownika bě farar a słownikar Jurij Kral, kotryž je dźensa před 75 lětami we Worklecach zemrěł.

W serialu pod hesłom „Na serbskich slědach po Praze“ wjedźe Pražan Marek Krawc čitarjow na městnosće w čěskej stolicy, kotrež maja za nas Serbow wulki wuznam. Dźensa: Serbski seminar.

Na Małej stronje strowja nas hižo zdaloka na dróze U Lužického semináře tři nam znate chorhoje – wjetšej Čěskeje a Sakskeje a bohužel wo wjele mjeńša módro-čerwjeno-běła serbska chorhojčka. Stejimy před domom čo. 13, kiž ma za nas Serbow wosebity wuznam. Na skerje njenapadnym baroknym twarjenju wuhladamy při zachodźe tafličku, kotraž nam w serbskej a čěskej rěči zdźěla, zo załožichu tu serbscy studenća 1846 „Serbowku“, prěnje słowjanske towarstwo w Praze, wuznamne za kulturne wuwiće Serbow. Dale čitamy, zo matej tam Společnost přátel Lužice/Towarstwo přećelow Serbow a Hórnikowa knihownja swój domicil.

Superintendent Krystof Rummel do zastojnstwa zapokazany

Serbscy ewangelscy wěriwi maja noweho superintendenta. Krystofa Rummela su 31. oktobra we wobłuku swjatočneje Božeje słužby – wotpowědnje wobmjezowanjam koronawirusa dla – w Hodźijskej farskej cyrkwi zapokazali. 47lětny Rummel přewza zastojnstwo dotalneho superintendenta Jana Malinka, kiž bě dźěło 17 lět wukonjał a je so mjeztym na wuměnk podał.

Jedyn z prěnich, kiž móžeše Krystofa Rummela w nowym zastojnstwje witać, bě městopředsyda Serbskeho wosadneho zwjazka Mato Krygaŕ. Wón rjekny: „W mjenje Serbskeho wosadneho zwjazka a Hodźijskeje cyrkwinskeje wosady Was wutrobnje witam. Wjeselimy so jara, zo móžemy dźensa tu w Hodźiju pod wězo wurjadnymi wobstejnosćemi Krystofa Rummela do zastojnstwa serbskeho superintendenta zapokazać. Smy zbožowni, zo njeje nastała dlěša přestawka wakancy dla w tutym za nas jara wažnym zastojnstwje.

„Znowazjednoćenje Němskeje – són a woprawdźitosć“ rěka kapsna kniha z pjera Waltera Leonharda. Rodźeny ­Durinčan je 40 lět we Wětrowskej šamotowni­ dźěłał. Serbske Nowiny wozjewjeja­ jeho trochu wudospołnjene, wot Arnda Zoby a Friedharda Krawca ­z přećelnej­ dowolnosću nakładnistwa DeBehr zeserbšćene dopomnjenki.

1. Na teritoriju pozdźišeje NDR nasta po Druhej swětowej wójnje w aprylu 1946 SED (Zjednoćena socialistiska strona Němskeje) na ćišć Sowjetskeho zwjazka přez nanuzowane zjednoćenje stronow KPD a SPD. W NDR njeběše žanoho samopostajowanja. SPD skomdźi historisku šansu, socialdemokratisce orientowanym sobustawam SED w swojich rjadach perspektiwu skićić. Tysacy pilnych, wobdarjenych a derje wukubłanych nošerjow zamołwitosće buchu diskreditowane. Dźěławych w industriji a ratar­stwje – njerěču tu wo administraciji – su wodźace mocy ze swojim sylnym sobuskutkowanjom wurubili.

Radworske dźěći Katolskeho serbskeho dźěćaceho domu „Alojs Andricki“ mějachu wulke wjeselo, jako swjateho Měrćina na konju wuhladachu. Hačrunjež běše swětło, su swoje latarnje kruće a hordźe w ruce dźerželi. Při cyrkwi pokazachu jim podawiznu wo swjatym Měrćinje, zo bychu jim wuwědomili, kak wažne je druhim w nuzy pomhać. Na to dźěći zhromadnje ze swj. Měrćinom spěwajo w procesionje wokoło cyrkwje ćehnjechu. Z knjezom fararjom podachu so do ćmoweje cyrkwje, zo bychmy so tam pomodlili. Při tym latarnčki rjane swětło wuprudźachu. Na kóncu dźělachu sej całty po přikładźe swjateho Měrćina. Skónčnje ćehnjechu po wsy zaso wróćo do dźěćaceho domu. Tekst a foće: Hańžka Wałdźina