Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 27 November 2020

Druhim na swěće pomhać je wšo druhe hač samozrozumliwe. Kóždy dźě ma swoje mjeńše a wjetše starosće. Ale přiwšěm so tež wo susoda starać je prosće čłowjeske a čłowjeka tež wuznamjenja. Naš tuchwilny čas zawěrno runje lochki njeje a štóž pomoc trjeba, je wjesoły, hdyž ju dóstanje. Zo pak je so telko ludźi na lětušej akciji Towarstwa swjateje Filomeny wobdźěliło, swědči wo tym, zo při wšitkich starosćach njejsmy na to zabyli, zo so druhim hišće hubjeńšo dźe hač nam. Tohodla je to w tychle dnjach rjane poselstwo, zo je tež we Łužicy dosć zwólniwych, kiž jenož na sebje njemysla, ale spytaja druhim pomhać. To wšo pak njeby fungowało, njeby-li to něchtó organizował, nic z wulkimi rěčemi, ale z praktiskim dźěłom; kotryž njeboji so zadźěwkow, ale je přewinyć spyta. Ludźi měć kaž Gerata Róbla, kiž je lětušu pakćikowu akciju hižo dwacety raz organizował, njemóžemy wysoko dosć hódnoćić a směmy za to tež dźakowni być. Marian Wjeńka

Hosćency a hotele w Pólskej přez hody dale zawrjene – sněhakowanje móžne

Waršawa. Pólska debatuje dale wo zadźerženju ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho při wothłosowanju wo etaće Europskeje unije 16. nowembra. Morawiecki bě zhromadnje z madźarskim ministerskim prezidentom Viktorom Orbanom weto zapołožił, dokelž chce EU wupłaćenje srědkow jednotliwym statam na dodźerženje prawostatnosće wjazać. Z wetom je wšón etat EU blokowany, kotryž wobsahuje tež 750 miliardow eurow za přewinjenje koronapandemije po wšej Europje.

Morawiecki je tři dny po blokadźe w pólskim sejmje swoje argumenty přednjesł. „To njeje Europska unija, do kotrejež smy lěta 2004 zastupili“, wón rjekny. Europskej uniji wón w tym zwisku wobswědči, zo „nima přichod“.

Skupina młodych Čechow załoži 28. nazymnika 1990 w Praze nowy zwjazk z mjenom Společnost česko-lužické mládeže (Towaršnosć čěsko-serbskeje młodźiny). Po somoćanej rewoluciji chcychu čłonojo zaměrnje zwiski ze serbskimi młodostnymi nawjazać a rozšěrjeć. Towarstwo započa wokolnik „Zpravodaj Česko-lužické mládeže“ wudawać. Hač do kónca 1991 wuńdźe sydom čisłow w hektografowanej formje. Pozdźišo wuchadźeše rozprawnik měsačnje w ćišćanej formje. Na hłownej zhromadźiznje Domowiny 1993 w Běłej Wodźe towarstwo do narodneje organizacije přiwzachu. Wokolnik dósta pozdźišo mjeno Česko-lužický věstník, kiž tež dźensa hišće ma. Wulke zasłužby wo kwalitatiwne přinoški měješe dr. Zdeněk Boháč (1933–2001), kiž dźě bě wot 1975 dlěje hač 25 lět předsyda Towarstwa přećelow Serbow (Společnost přátel Lužice – SPL). Młodźinske zjednoćenstwo přemjenowa so na Spolek česko-lužický. Skónčnje pak dóńdźe w lěće 2002 k wu­tworjenju zhromadneho towarstwa ze znatym mjenom Společnost přátel Lužice. Česko-lužický věstník mjeztym nětko hižo 30 lět wuchadźa – tuchwilu wšak korony dla njeprawidłownje. Mikławš Krawc

Anna Měrćinowa z Berlina piše:

W tutych časach nažel přewjele směšneho njeje. Politiske debaty njejsu směšne, a hišće mjenje komentar Marka Wjeńki „Hody zakazać“ w rubrice „Mój wid“ 25. nowembra w SN. Hižo dlěje storču so na wobchadźe SN z koronapandemiju.

W Berlinje dosćahnu mje Serbske Nowiny regularnje dźeń pozdźišo. W nazymskich měsacach zdaše so mi pak, zo su nowiny z dwěmaj tydźenjomaj zapozdźenja k nam dóšli. Kajke swjedźenje su so swjećili a planowali!

Problemy a strachi, kajkež mějachmy, tam we Łužicy njeznajachu. Serbska Łužica zdaše so nam być kupa bjezstarostnych! Wjeršk cyłeho pobrachowaceho rozestajenja z pandemiju bě cyła nowinska strona wot horjeka hač dele plestrowana z wobrazami firmowanjow po wšej Łužicy.

Běła Woda (AK/SN). Dohromady 120 dospołnych sadźbow drasty za nutřkowne a wonkowne hašenje chce město Běła Woda kameradam dobrowólneje wohnjoweje wobory kupić. Tole su čłonojo měšćanskeje rady na swojim zašłym posedźenju jednohłósnje wobzamknyli. Nadawk we wobjimje 94 000 eurow dósta firma Tesimax z Badensko-Württembergskeje. Spočatnje běchu samo 115 000 eurow kalkulowali a při tym kriterije kaž płaćiznu, material a wšelake kmanosće drasty wobkedźbowali. Mjenowana firma je při tym najlěpje wotrěznyła.

„Dotal je Běłowodźanska wohnjowa wobora stajnje jenož dodźeržanu abo skóncowanu drastu wuměniła“, rozłoži wyši měšćanosta Torsten Pötzsch (Klartext). „Wosebje cholowy kameradow su jara strapacěrowane. Nastajnosći dyrbja nowe wobstarać. Wot lěta 2011 smy to nimale kóžde lěto činili. Wot lěta 2015 tež nakup nowych kabatow přiběra, wosebje wot lěta 2017.“

Wšo w porjadku było

Nowoslicy. Jako wopačny alarm wopokaza so informacija wo manipulowanym płunowodźe z wysokim ćišćom w Nowoslicach, wo čimž wčera na tymle městnje rozprawjachmy. Kaž přepytowanja policije hromadźe z płunowym zastaraćelom nětko wunjesechu, bě pječa wot cuzych zawrjeny wentil najskerje hižo wot oktobra zawjertnjeny. To pak dotal napadnyło njeje, dokelž so minjene tydźenje tak wjele płuna přetrjebało njeje. Njedowolene zapřimnjenje móže policija tuž wuzamknyć a tež swědkow w tym zwisku hižo njepyta.

Budyšin. Njedźelu, 29. nowembra, we 18 hodź., zaklinči w Budyskej serbskej cyrkwi Našeje lubeje Knjenje duchowna hudźba k zazběhej adwentneho časa z hudźbnikami wosady pod nawodom cyrkwinskohudźbneho direktora Friedemanna Böhme. Mjez druhim zahrajetaj Šćěpan Friedl na gitarje, Thomas Siegmund na saksofonje a Greta Čórlichec spěwa adwentne spěwy. Wšitcy su wutrobnje přeprošeni. Při zastupje a w cyrkwi maja wšitcy hygieniske postajenja koronoweje pandemije dla wobkedźbować.

Nadine Menzel je 15 lět mějićelka Menzelec dworoweho wobchoda sadu w Ramnowje. Wikowanišćo je daloko znate. Ludźo přijědu z Budyskich, Kamjenskich a Drježdźanskich kónčin, zo bychu jabłuka a dalši čerstwy sad kupowali. „Wšo je z domjaceje produkcije našich swójbnych plantažow w Stołpinje“, překupča horliwje powěda. Dlěši čas bě dróha před wobchodom přetwara dla zawrjena, nětko je wobchod wot hłowneho puća zaso přistupny. Mjez druhim poskićuja wjacore družiny błótowskich kisałych kórkow, kotrež předawaja tam tež w małych bónkach. Na spočatku tuchwilneje wirusoweje krizy móžachu wobrot w Menzelec wobchodźe samo ­mócnje stopnjować. „Ludźo dyrbjachu doma wostać, wjace warjachu a sej pola nas k tomu trěbnu zeleninu a dalše regionalne produkty kupowachu“, Nadine Menzel na koronu zhladuje. Foto: Měrćin Weclich

Towarstwo swjateje Filomeny lětsa dwacety raz pomha

Smjerdźaca (aha/SN). 20. raz je Towarstwo swj. Filomeny z předsydu Geratom Róblom na čole lětsa w dohodownym času za nuzu ćerpjacych pakćikowu akciju přewjedło. Wčera je sej wulke nakładne awto z Bołharskeje do Smjerdźaceje dojěło. Wjele pomocnikow su dźensa dopoł­dnja něhdźe 700 darjenych pakćikow kaž tež wot Kamjenskeje wotnožki Carity přewostajene wjetše mnóstwo hygieniskich srědkow za wobydlerjow starownjow a samo nimale nowe koleso za zbrašene dźěćo kaž tež pjeć wulkich měchow muki ze Sulšečanskeho Brězanec młyna nakładowali. Dźensa je so Lkw na daloki puć do Bołharskeje nastajił. Pakćiki do maćerno-dźěćaceju domow w čěskim Jiřetínje a Dolním Podluží dowjeze Gerat Róbl jutře z transporterom. W domje w Dolním Podluží bydli tuchwilu dźesać maćerjow z dohromady 14 dźěćimi. W Jiřetínje je jich wjace hač dwójce telko. Kóžda mać dóstanje pakćik, kotryž su darićeljo za swójbu postajili a kóžde dźěćo, hač hólc abo holca, starobje wotpowědny pakćik.

Hemankarjo maja tuchwilu wulke wužadanja zmištrować

Hermankarstwo je ćežke dźěło. Tule natwarjataj Hildegard a Rudolf Wencelec karusel.Reprodukcije: Alfons Handrik

Spočatk nowembra, a to póndźelu po Worklečanskej kermuši, wottwari tam hermankar Michael Gruhl swój karusel, mějo so po płaćiwych wobzamknjenjach krajneho knježerstwa, po kotrychž bu z tymle dnjom zjawne žiwjenje dale wobmjezowane.

Dźensa 50lětny přewza njeposrědnje po towaršnostnym přewróće před 30 lětami po wšěch Serbach znatu a woblubowanu hermankowu firmu z dźěćacym karuselom a požadanymi płodami ze šokoladowej glazuru „Naschkatze“. W minjenych lětach bě kóžde lěto na něhdźe 30 městnach, na najwšelakorišich swjedźenjach a kermušach, hdźež jenož dźěći njezawjeseli, ale tež jich staršich, dźědow a wowki.