Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 09 Juni 2021

Jako sprawny namakar wopokaza so ­rjedźer na Hamburgskim hłownym dwórnišću, hdźež je 48lětnemu mužej z wuskosćow pomhał. Tón bě so cyle rozpjeršeny na wěstotnej straži na nastupišću zabyteho nachribjetnika z 1 000 euram, z klučom za bydlenje a z dokumentami dla přizjewił. Runje jako chcychu zastojnicy sobu pytać pomhać, zastupi rjedźer z nachribjetnikom. Woló­ženy dźakowaše so jemu muž nablaku z namakanskim mytom 100 eurow.

Dźěra w dudławym štomje, „dubje nawoženje“ w Dodauskim lěsu pola Eutina w Schleswigsko-Holsteinskej, słuži hižo něhdźe sto lět jako kontaktna bursa za samotne wutroby. Listy a dopisnicy dochadźeja z cyłeje Europy, ale tež z USA abo Japanskeje. Listonoška Jule Engeldinger póštu k dubej nawoženje při kóždym wjedrje swěru roznošuje.

Drježdźany (dpa/SN). Sakski wustawowy škit je informacije wo politikarjach SPD, Lěwicy a Zelenych ilegalnje zběrał, tak tež wo zastupowacym ministerskim prezidenće a šefje SPD Martinu Duligu. Po rozprawje za dohladowanje tajneje słužby přisłušneje parlamentariskeje kontrolneje komisije je wustawoškit mjez druhim wuprajenja Duliga nastupajo wobchadźenje sakskeje CDU z prawicarskim ekstremizmom składował.

Strony su wčera rozhorjene reagowali, tajna słužba je zmylki přiznała. Akciska syć „Lipsk městno zaběra“ je w naležnosći skóržbu přećiwo wustawowemu škitej připowědźiło.

Berlin (dpa/SN). Zwyšić rentowu starobu na 68 lět, kaž bě to gremij fachowcow zwjazkoweho hospodarskeho ministerstwa namjetował, SPD wotpokazuje. „Dalše zwyšenje rentoweje staroby mam za wopačny puć“, piše za rentu přisłušny zwjazkowy minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) w zdźělence swojeho ministerstwa. Zakonsku rentu socialny stat bytostnje přilubja. Dźe wo připóznaće žiwjenskeho wukona a wo wěstotu w starobje, Heil wuzběhnje. „Na to dyrbi so kóždy spušćeć móc.“ Frakciski šef SPD w zwjazkowym sejmje Rolf Mützenich to runje tak widźi. Noworjadowanje za móžnu rentowu starobu z 68 „njepodpěrujemy“. Generaciju tych, kotřiž so přichodne lěta na wuměnk podadźa, „njesměli dale znjeměrnjeć“. To budźe tež w boju k wólbam zwjazkoweho sejma centralna tema. Městopředsydka frakcije Katja Mast twitterowaše: „Ideja renty z 68 je ryzy socialne pačenje, SPD tajke něšto sobu nječini.“

Parlamentariska kontrola znajmjeńša je fungowała. Wotpowědny gremij Sakskeho krajneho sejma je w rozprawje wo skutkowanju krajneho zarjada za škit wustawy wostrózbjace přeńdźenja wotkrył, kotrež wobkrućeja stajnu „swójsku dynamiku“ tajnych słužbow. Hdyž je NSA mjez druhim němsku kanclerku wobčušlił, bě rozhorjenje wulke: Zwjazkar njebě zwjazkarjej dowěrił. Sakski wustawowy škit ­njeje – nimo AfD, štož bu hižo loni jako njezakonske porokowane, na čož zarjad přerjaduja – jenož wot politikarjow opo­ziciskeje Lěwicy material ­zběrał, ale tež wot tajkich koaliciskeju partnerow SPD a Zelenych. A zo je mjez nimi zastupowacy ministerski prezident Martin Dulig, skandal hišće powjetša. Zo zajimowachu so wustawoškitarjo za kritiske wuprajenja Duliga wo koaliciskim partneru CDU, ma wězo wosebitu brizancu. Najebać hnydomne zamołwjenje prezidenta krajneho zarjada podawk poziciju sakskeho nutřkowneho ministra njeskruća. Axel Arlt

Marek Krawc rozprawja za Serbske Nowiny ze susodneje Čěskeje

Zlín. Prěni króć w stawiznach čěskich coologiskich zahrodow je so młodźo afriskeho słona narodźiło. Zašłu njedźelu rano je słonica Kali jeho w Zlínskim zwěrjencu porodźiła, rěčnica coowa zdźěli. Tamne zwěrjata ze słonjaceje skupiny su drohotny dorost bjez wulkich ćežow do swojeho cyłka přiwzali. Plahować afriske elefanty w zwěrjencach je wosebje komplikowane. Hižo před třomi lětami bychu so hladarjo eksotiskich tołstokóžnikow w Zlínskim zwěrjencu nimale nad přirostom wjeselili. Bohužel pak bě so mały elefant tehdy mortwy narodźił.

Daloko widźomna wuměłska instalacija na naměsće před Choćebuskim hłownym dwórnišćom, bahnowy dub, je so znowa paliła – a to hnydom trójce tři dny za sobu. Wot lěta 1987 wuměłska twórba naměsto pyši, starodawny dub z woclanej sćěnu. Sobotu, njedźelu a póndźelu pak dyrbjachu tam wohnjowu woboru wołać, kaž jeje centrala zdźěli. Prawdźepodobnje bě woclana sćěna sapateho słónca dla kaž špihel skutkowała a woheń zawiniła. Krótko po nastajenju „Energetiskeje refleksije“ bě so dub 1988 prěni króć palił. Po tym su jón z betonowej worštu wobdali, zo njemóhło so to wjace stać. Foto: Michael Helbig

Problemej pobrachowacych serbskorěčnych kubłarkow a kubłarjow, wučerkow a wučerjow přiwobroća so Jan Bart sen. z Budyšina:

Druhdy móže tež pohlad do zašłosće při rozmyslowanju wo ćežach přitomnosće pomhać.

Před 70 lětami běchu prěni serbscy maturanća na Serbskej wyšej šuli w Budyšinje (dźensa Serbski gymnazij) pruwowanje wo studijnu zrałosć wuspěšnje złožili. Tehdy bě ličba nowačkow za 9. lětnik tak wulka, zo wučerjo falowachu. Tuž wobroći so direktor dr. Frido Mětšk na někotrych fachowje wubranych maturantow z próstwu, wot 1. septembra 1951 wupomhać jako fachowi wučerjo. Kata Cyžec, Pětr Malink, Helmut Faska, Jurij Pěčka (z Noweje Wjeski) a Jan Bart připrajichu z perspektiwu, nastupić „pozdźišo“ studijne městno po swojim přeću. Tak so napjata situacija pobrachowacych serbskich wučerjow rozrisa. Po samsnym wašnju su w dalšich lětach trěbnych wučerjow nawabili.

Twarske dźěła na Chróšćanskej farskej cyrkwi Symana a Judy postupuja. Tele dny tam sobudźěłaćerjo předewzaća Falk und ­Sandra Mieting tzwr Neukirch pola Kinsporka wokna zatwarjeja. Delnje wosom woknow je hižo zasadźenych. Nětko na nich ­poslednje dźěła wukonjeja. Wo to stara so mjez druhim sobudźěłaćer firmy Hans-Jürgen Hofmann. Foto: Feliks Haza

Towarstwo Šćeńčanska młodźina tež w ćežkich časach korony dale dźěła. Wone wudźeržuje dobry zwisk k wjesnej radźe, pěstowarni a dalšim partneram. Gmejnu Łaz młodostni při zarjadowanjach z personalom a techniku podpěruja. Andreas Kirschke je so z předsydu towarstwa Steffenom ­Münsterom rozmołwjał.

Loni a lětsa sće dyrbjeli swjatkowny swjedźeń wotprajić. Parujeće jón?

S. Münster: Haj, jara. Wšako je to w Šćeńcy wjeršk lěta, kotryž wot 1994 organizujemy. To zetkawaja so přećeljo, pomocnicy a mnozy něhdyši wobydlerjo. Dwójce njejsmy tajku zhromadnosć nětko hižo dožiwić móhli.

Kajke su financielne straty?

St. Münster: To njehodźi so tak jednorje rjec. Fakt je: Mamy kóžde lěto wysoke kóšty za zawěsćenja našich čłonow, za techniku, wuhotowanje, nuzniki a dalše. Tež w časach korony mamy kóšty, kotrež z rezerwow płaćimy. To njeje tak lochko. Něšto dobytka z minjenych swjatkownych swjedźenjow smy měli. Nětko dyrbimy jón za dalewobstaće towarstwa nałožić. Mamy dwaj wozaj z nuznikami, a z podruže něšto pjenjez nahospodarjamy.

Sće čłonow korony dla zhubili?

Na stejnišćo noweje dźěćaceje dnjoweje přebywarnje so hišće njedojednali

Njeswačidło (JK/SN). Njeswačanska gmejnska rada njemóže so hišće na móžne stejišćo za nowu dźěćacu dnjowu přebywarnju dojednać. Po tym zo běchu so radźićeljo gmejny a fachowe wotrjady wokrjesa na njezjawnym posedźenju w meji intensiwnje a we wulkej formje z přihotami za twar noweje pěstowarnje zaběrali, njeje doskónčna ležownosć za projekt w Njeswačidle hišće wěsta. Na wčerawšim schadźowanju mějachu radźićeljo před sobu lisćinu z móžnymi městnosćemi, kotrež po wulkosći do prašenja přińdu. Za nowotwar trjebaja po słowach wjesnjanosty Gerda Schustera (CDU) znajmjeńša 5 000 kwadratnych metrow. Po něšto dlěšej diskusiji dojednachu so na to, tak mjenowane nowe abo srjedźne sportnišćo postajić jako zakład dalšeho planowanja. Radźićel Norbert Braun (Rjemjesło a přemysło) so runja někotrym dalšim za nje wupraji, skedźbnjejo na to, zo tam hižo trěbne medije leža a wotkryće ležownosće njeby gmejnu přewjele płaćiło.