Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 13 Oktober 2021

Berlin (dpa/SN). Rozmołwy SPD, Zelenych a FDP du do rozsudneje fazy. Dźensa su zastupjerjo stron w mjeńšich kruhach wo jednotliwych dypkach wuradźowali. Kanclerski kandidat SPD Olaf Scholz pak njemóže so na rozmołwach wobdźělić, dokelž je runje na wjerškowym zetkanju financnych ministrow G20-statow we Washingtonje.

Nětko maja wosebje generalni sekretarojo nadawk, jednanja dale wjesć a debaty na papjerje zdźěłać. Zaměr je, hač do pjatka zakład za koaliciske jednanja nańć, zwurazni generalny sekretar FDP Volker Wissing. Dokument chcedźa zastupjerjo sonděrowanskich rozmołwow stronam a gremijam předpołožić, kotrež maja dalše postupowanje rozjimać.

„To stej nětko rozsudnej dnjej, před kotrymajž mam wulki respekt“, měnješe wčera generalny sekretar socialdemokratow Lars Klingbeil. Wšako dźe tež wo dosć chutne ­rozsudy. Zwjazkowy jednaćel Zelenych Michael Kellner rjekny, zo dyrbja nětko połdra jednanskeho dnja do pisomneje formy dóstać.

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Načolny kandidat wólbneho zwjazka Spolu Petr Fiala, kiž je při wólbach minjeny kónc tydźenja tuchwilneho čěskeho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša ze 27,79 procentami přewinył, je so hišće sobotu wječor ze zastupjerjemi wólbneho zwjazka Pirstan (Piraća a měšćanosća) koalicije dla dorěčał. Tež Babiš po swojej poražce hišće móžnosće widźi, susodny kraj znowa nawjedować. Prezident Miloš Zeman bě mjenujcy do wólbow připowědźił, zo dobyćerjej najsylnišeje strony a nic najsylnišeho wólbneho zwjazka nadawk da knježerstwo zestajeć. A jako tajki dobyćer wuńdźe Andrej Babiš.

Spěšny internet je žiwjenska žiłka. Jeho wuznam předewšěm za wjesne kónčiny su sej zamołwići w Budyskim wokrjesu najskerje w prawym wokomiku wuwědomili. Wokrjes je zamołwitosć přewzał, dokelž běše zasadne rozrisanje trěbne, wotstronić internetnu pusćinu w mnohich ­komunach. Optimizm zamołwitych bě wobdźiwajomny, wšako so naraz tež spěchowanske móžnosće ze stron Zwjazka a Sakskeje wotewrěchu. Jako ćeše so wopokaza staršich mějićelow ležownosćow za to zdobyć, zo bychu sej w swójskim domskim přizamk zatwarić dali. Prawosć šěrokopasmoweho wutwara njeje naposledk koronapandemija potwjerdźiła, hdyž wotmě so šulska wučba online, abo hdyž bě homeoffice w swójskich štyrjoch sćěnach preferowane dźěłowe wašnje. Tehdyši rozsud pak bě runje tak na předewzaća wusměrjeny. Bjez wukoniteho internetneho přizamka bychu wone hewak wobmjezowane byli, štož je dźensa prosće njepředstajomne. Axel Arlt

Wiesbaden (dpa/SN). Stupace energi­jowe płaćizny inflaciju w Němskej dale powjetšeja. Prěni raz po 28 lětach ležeše ­lětna po­dróšenska rata w septembrje nad štyrjomi procentami. Płaćizny za přetrje­barjow su porno požnjencej 2020 wo 4,1 procent přiběrali, kaž Zwjazkowy ­statistiski zarjad we Wiesbadenje dźensa informuje.

Tornow (AK/SN). Wotpočnišćo za wo­dosportowcow při Lejnjanskim jězoru, twarjenje z wonkownymi připrawami, poněčim rosće. To je Daniel Just, jednaćel zaměroweho zwjazka Łužiska jězorina Sakskeje, na njedawnej zwjazkowej zhromadźiznje w Tornowje wuzběhnył. Jedna so tu wo najwažnišu inwesticiju zaměroweho zwjazka.

W multifunkciskim twarjenju je horni poschod dotwarjeny a přichodnemu wotnajerjej, wodoškitnej policiji, pře­podaty. Wona wudźeržuje zhromadnu stražu za bliske jězory na braniborskim a sakskim teritoriju. „To je dobry přikład čiłeho zhromadneho dźěła“, Daniel Just w swojej rozprawje podšmórny. „12. awgusta staj wobaj nutřkownaj ministraj dom swjatočnje přepodałoj.“

Bohate žně kirbsow měještej prózdninskej dźěsći Benedikt a Fabienne z Zeesena ­pola Königs Wusterhausena, jako wopytaštaj wowku w delnjołužiskim Wjerbnje. Minjenu sobotu poskićeštaj wonaj płody ze zahrodki na wotpočnišću kolesowarjow. Wopytowarjo so jara wjeselachu, zo móžachu sej typiski błótowski suweněr kupić. Snano nastanje z toho kirbsowa poliwka po błótowskim wašnju a z typiskimi přidawkami regiona. Snano pak tež z kirbsow mjezwoča rězbarja, wšako bórze halloween swjećimy. Foto: Michael Helbig

Po oficialnym wotewrjenju jutře wječor budźe wot pjatka nowa wustajeńca w Kamjenskim Muzeju zapadneje Łužicy přistupna. Wona zaběra so z krydowej dobu před 90 milionami lět w Sakskej. Jedna z atrakcijow budu prazwěrjata, kotrež je geologa a kurator wustajeńcy Jens Czoßek minjene dny do přehladki integrował. Foto: Muzej zapadneje Łužicy

Njeswačidło (JK/SN). Hižo spočatk lěta diskutowachu radźićeljo Njeswačanskeje gmejny wo tym, kak hodźałoj so njelube nastajenje zahajenskich bilancow a kontrola kónclětnych wotličenjow, kotrež maja gmejny po zakonju přewjesć, najlěpje rjadować. Ćeže při tymle zarjadniskim dźěle je předewšěm personalna situacija na gmejnskim zarjedźe naparała. Nětko pak tak wupada, zo póčnje so swětło do zarjadniskeho dźěła předrěwać. Znajmjeńša wotličenje lěta 2013 hodźi so nětko pruwować. Za to přepo­dachu Njeswačanscy radźićeljo na wčerawšim posedźenju nadawk Drježdźanskej firmje Liska Treuhand GmbH, kotraž hižo we wjacorych gmejnach Budyskeho wokrjesa tajki nadawk wukonja. Tale firma budźe přichodny čas tež wšitke dalše bilancy a kónclětne wotličenja gmejny pruwować. Kaž komornica Liliane Wetzko radźićelam rjekny, móhli hižo hač do kónca decembra tež lěće 2014 a 2015 wotličić. Při tym maja hospodarske plany a wotličenja Bóščanskeje gmejny sobu na starosći, z kotrejž maja zarjadniske zrěčenje.

Budyšin (CRM/SN). W galeriji „Budissin“ na Budyskej Hrodowskej hasy su njedawno wustajeńcu na česć Běłowodźanskeho tworjaceho wuměłca Eberharda Petersa składnostnje jeho 85. narodnin wotewrěli. Nimo jeho mólbow su předewšěm tež kolaže widźeć. Jeho dźěłowy grat a materialije njejsu tuž jenož seršćowc a barba kaž tež płatno a papjera, ale po načasnym trendźe tohorunja materialije z přirody a relikty ze zańdźenosće kaž tež wotpadki, kotrež druzy hižo zańč nimaja. „Tak zwjazuje Eberhard Peters swój tworićelski připad z eksperimentěrowanskim wjeselom a wotmachom wuměłskich předstawow“, zwurazni Tanja Böhme z Budyskeho wuměłstwoweho towarstwa w swojej lawdaciji. Běše dźě so wón jako rytwar (Graveur) w škleńčerskej industriji w Běłej Wodźe přez wobšěrne dalekubłanje zaměrnje a jara wuspěšnje cyle tworjacemu wuměłstwu přiwobroćił. Po 43 lětach jako dźěłacy w škleńčerskej produkciji, a to tež jako wukubłacy, zwaži so wón po 1990 do samostatnosće jako tworjacy wuměłc. Njedocpě tak jenož dosć wulku kedźbnosć we Łužicy, ale wustaješe samo w sławnym šwicarskim Davosu a druhdźe.

Inwesticija je jenička šansa za zanjerodźeny teren pola Bjerwałda

Hamor (CK/SN). Fotowoltaiska připrawa ma na něhdyšej wojerskej ležownosći pola Bjerwałda nastać. Z milinu planowanych 35 500 solarnych modulow móhli 5 100 domjacnosćow zastarać. Z jednym přećiwnym hłosom a třomi hłosawzdaćemi su Hamorscy gmejnscy radźićeljo předwčerawšim wobzamknyli twarski plan zdźěłać.

Najwjetši problem je zanjerodźenje, kotrež so dźeń a bóle rozpřestrěwa. Nimo toho hroža so twarjenja něhdyšeje komandantury sypnyć. Tohodla byštej najprjedy raz 1,2 milionaj eurow trěbnej byłoj, prjedy hač móža scyła twarić započeć, rozłoži Bernd Neitzel z Hamburgskeje firmy, kotraž projekt wuwiwa. Tule sumu dyrbjeli přidatnje k inwesticiji 5,2 milionow eurow zwjesć. „Cyłe předewzaće by so tuž jenož wudaniło, by-li gmejna ­Hamor nimo prěnjeho twarskeho wot­rězka tež za dalši zelenu swěcu dała. Bjez njeho projekt njezwoprawdźimy“, Neitzel jasnje připowědźi.